Μαριάννα Ιατροπούλου-θεοχαρίδου .

Το κείμενο της ομιλίας για την παρουσίαση του βιβλίου του Καθηγητού κ.Ιωάννη Χολέβα «Αλέξανδρος ο Μέγιστος και το χρέος των Ελλήνων»,πού έλαβε χώρα
την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2009 και ώρα 7.30μμ στο Αμφιθέατρο "Ἁντώνης Τρίτσης "
του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων (Ακαδημίας 50).
Διοργανωτές Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ
Το βιβλίο παρουσιάσαν

Η Μαριάννα Ιατροπούλου- Θεοχαρίδου
Δρ. Φιλολογίας Παν/μίου Αθηνών-Συγγραφέας
Εμπειρογνώμων, Πρεσβευτής-Σύμβουλος Υπουργείου Εξωτερικών
και η Λέλα Γκογκώνη, Δημοσιογράφος - Εκδότρια




Αξιότιμες Κυρίες & Κύριοι, Καλησπέρα σας!

Κατ’αρχήν θέλω να ευχαριστήσω τον Σύνδεσμο Θεσσαλονικέων της Αθήνας και ιδιαίτερα την Πρόεδρό του, την κα Εριέττα Χαμηλοθώρη, για την τιμή που μου έκαναν να με καλέσουν εδώ απόψε. Τις πιο θερμές μου όμως ευχαριστείες τις οφείλω στον συγγραφέα του βιβλίου που παρουσιάζουμε απόψε, στον κ.Ιωάννη Χολέβα.
Κύριε Καθηγητά, σας ευχαριστώ θερμά για την μεγάλη τιμή που μου κάνατε, να ζητήσετε από εμένα να προλογίσω το βιβλίο σας. Να προλογίσω εγώ το βιβλίου του κ. Χολέβα. Κε Καθηγητά, πώς να μην χάνω τα λόγια μου?
Αγαπητές φίλες και φίλοι, αν είχατε διαβάσει το βιογραφικό του κ.Χολέβα το ίδιο θα αισθανόσασταν.
-Αριστούχος Διδάκτωρ Οικ & Πολιτικών Επιστημών
-Πτυχιούχος Νομικής του Αριστοτελείου Παν/μίου.
-Καθ/τής& Πρυτανεύων της Ανωτ. Βιομ.Σχολ.Θες/νικης
-Καθ/τής & Πρώτος Πρύτανης Ανωτ.Βιομ.Σχολ.Πειραιά
-Συγγραφέας 110 και πλέον βιβλίων. Από τους πρώτους Οικονομολόγους που εισηγήθηκε την σύνδεση της Ελλάδος με την ΕΟΚ (Ευρωπ. Οικονομική Κοινότητα).
-Έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
-Το βιβλίο του «Οργάνωση και Διοίηση-Management”, με 15 επανεκδόσεις, έχει γίνει Best seller.κλπ,κλπ,κλπ.

Και το βιογραφικό του κ.Καθηγητού δεν λέει να τελειώσει. Κάπου όμως, στα μικρά γράμματα, εγώ διάβασα ότι ο Γιάννης ο Χολέβας ξεχωρίζει δύο από τα βιβλία του. Το ένα απ΄αυτά είναι το βιβλίο που παρουσιάζουμε απόψε με τίτλο «Αλέξανδρος ο Μέγιστος και το χρέος των Ελλήνων».

Το βιβλίο του κ. Χολέβα είναι ένα σύγγραμμα μεστό και γεμάτο πληροφορίες για τον μεγάλο Μακεδόνα.

Είναι ένα βιβλίο όπου ο συγγραφέας, μέσα σε λίγες σελίδες, παρουσιάζει τον βίο και την πολιτεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και δίνει την ευκαιρία σε όλους τους συμπατριώτες μας, ακόμη και σε κείνους που δεν είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν και μελετήσουν τη ζωή και τα κατορθώματά του, να κατανοήσουν άμεσα τα σπουδαία χαρακτηριστικά του μεγάλου άνδρα.

Είναι ένα βιβλίο όπου ο κ.Χολέβας μιλάει για τον Αλέξανδρο με λόγια άλλων. Με λόγια ιστορικών καθώς και ερευνητών, Ελλήνων και ξένων.

Είναι ένα βιβλίο που δεν μας επιβάλει τίποτε. Αναφέρει μόνο τι είπαν και τι έκαναν οι ξένοι για τον Αλέξανδρο. Μένει λοιπόν σ’εμάς τους Έλληνες να σκεφτούμε και να δούμε τι πρέπει να πράξουμε εμείς!

Είπα προηγουμένως ότι ο κ.Χολέβας ξεχωρίζει δύο απ΄τα βιβλία του. Το 2ο λοιπόν βιβλίο του που ξεχωρίζει ο συγγραφέας μέσα από τα 110, είναι το βιβλίο «Ο Αριστοτέλης θεμελιωτής 45 Επιστημών».

Και από εδώ θα ήθελα να αρχίσω, Κυρίες & Κύριοι.
Ο δάσκαλος που πλάθει τον νου και τις καρδιές των νέων επιστημόνων, των νέων Ελλήνων Τεχνοκρατών και Οικονομολόγων, ο Καθηγητής κ.Χολέβας, έχει ως γνώμονα και οδηγό του τον μέγιστο των διδασκάλων. Τον Α ρ ι σ τ ο τ έ λ η, τον δάσκαλο όλων των επιστημών. Τον Α ρ ι σ το τ έ λ η, που δίδαξε τον Ηγέτη όλων των εποχών, τον Α λ έ ξ α ν δ ρ ο.
Τον Αλέξανδρο που δεν παρεξέκλινε ποτέ από τη διδασκαλία και τις συμβουλές του δασκάλου του και που, όπως έγραψε ο Πλούταρχος και το σημειώνει και ο Καθηγητής κ. Χολέβας στο βιβλίο του, στη σελίδα 32, «Είχε πάντα μαζί του στις εκστρατείες του ένα αντίγραφο της Ιλιάδας με σχόλια του Αριστοτέλους, το οποίο φύλαγε πάντα κάτω από το μαξιλάρι του»

Τι τρομερός στ’αλήθεια κατακτητής! Να κοιμάται με ένα σύγγραμμα, με ένα ποίημα στο προσκεφάλι του, την Ιλιάδα.

Με παιδεία, Κυρίες και Κύριοι, που περιελάμβανε γνώσεις στην φιλοσοφία, την ποίηση, την πολιτική, την ιατρική, την βοτανολογία, την γεωγραφία, τα μαθηματικά, την στρατιωτική τέχνη και την ιστορία, ο Μέγας Αλέξανδρος καθοδήγησε τις καρδιές και τις ψυχές της ομάδας της Μίεζας και όλων των Ελλήνων που τον ακολούθησαν, στον μεγαλύτερο άθλο της παγκόσμιας Ιστορίας. Να φθάσουν στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου και να μεταλαμπαδεύσουν τον ελληνικό πολιτισμό σε όλους τους λαούς της Ανατολής.

Μια παιδεία που οδήγησε τον Μέγα Αλέξανδρο στην αθανασία. Τον οδήγησε στο ψηλότερο βάθρο της παγκόσμιας ιστορίας, εκεί από όπου κανείς δεν μπόρεσε να τον μετακινήσει ποτέ. Ήταν, είναι και θα είναι ο μεγαλύτερος όλων των εποχών, ήταν, είναι και θα είναι ο Μ έ γ ι σ τ ο ς.

Εκατοντάδες χιλιάδες βιβλία και μελέτες έχουν γραφτεί για τον μεγάλο άνδρα. Η μεγαλοσύνη του όμως δεν χωράει πουθενά. Όλες οι επερχόμενες γενεές , όπως και οι προηγούμενες, θα αναλύουν το θαύμα της ανθρωπότητας. Τον Α λ έ ξ α ν δ ρ ο. Διότι, όπως ο Α ρ ι σ τ ο τ έ λ η ς οδήγησε με το έργο του ολόκληρη την ανθρωπότητα να σκέφτεται και να πράττει σύμφωνα με την «λογική» του, έτσι και ο μεγάλος μαθητής του, έκανε ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο να σκέφτεται και να μιλάει ε λ λ η ν ι κ ά. Ο Αλέξανδρος έκανε την Ελλάδα μεγάλη, την έκανε αυτοκρατορία και την οδήγησε , όπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο κ. Χολέβας στην σελ. 32, (Καρλ Μαρξ στη γερμανική εφημερίδα Kolnische Zeitung: «Η ανώτατη εσωτερική άνθιση της Ελλάδας συμπίπτει με την εποχή του Περικλή και η ανώτατη εξωτερική άνθισή της με την εποχή του Αλεξάνδρου»).
στην ανώτατη εξωτερική άνθισή της.

Ο Αλέξανδρος οδήγησε την Ελλάδα στην ανώτατη εξωτερική άνθισή της! Γι’ αυτό, είναι Μ έ γ ι σ τ ο ς !
Κι ας μην θεωρηθεί, φίλες και φίλοι, εγωιστικό το να τον αποκαλούμε έτσι. Νομίζω ότι του το οφείλουμε. Πρώτοι οι Ρωμαίοι τον απεκάλεσαν Μ έ γ α. Χρέος μας τώρα, ημών των Ελλήνων, 2300 χρόνια μετά, να τον αποκαλέσουμε Μ έ γ ι σ τ ο.

Ας θυμηθούμε όμως τα κυριότερα γεγονότα της ζωής του Μεγάλου Αλεξάνδρου:

Το 356 π.Χ. γεννήθηκε στην Πέλλα.
20 χρονών ανέβηκε στο θρόνο της Μακεδονίας,
22 χρονών επιχείρησε την μεγάλη του εκστρατεία στην Ασία εναντίον της Περσίας,
25 χρονών έδωσε το τελικό χτύπημα στην Περσική Αυτοκρατορία (στη Μάχη στα Γαυγάμηλα-στη σημερινή Αρμπέλλα, στο Ιράκ),
27 χρονών πέρασε τον Όξο ποταμό (σημερινό Αμού Νταριά) και μπήκε στην Σογδιανή (σημερινή Μπουχάρα),
30 χρονών πραγματοποίησε την εκστρατεία στις Ινδίες 33 μόλις χρόνων.(το 323 π.Χ.) , πέθανε στη Βαβυλώνα.

Η καταπληκτική αυτή σταδιοδρομία του Μεγάλου Μακεδόνα που κατόρθωσε, μέσα σε 11 χρόνια, να κατακτήσει ολόκληρο σχεδόν το γνωστό Αρχαίο Κόσμο, να καταλύσει την κραταιή Περσική Αυτοκρατορία των Αχαιμενίδων και να φτάσει ως την καρδιά της Ασίας, ως τη μυθική, τότε, χώρα των Ινδιών, ήταν πολύ φυσικό ν’ αφήσει βαθύτατα ίχνη στη φαντασία των λαών, όλων εκείνων των χωρών της Ασίας, που είχε κατακτήσει ο Αλέξανδρος.

Στην Αίγυπτο, στην Παλαιστίνη, στην Συρία και στην Μεσοποταμία, στην Περσία, στο Αφγανιστάν, στις Ινδίες και στις πιο απομακρυσμένες επαρχίες της Κεντρικής Ασίας –παντού απ’ όπου είχε περάσει ο Αλέξανδρος, μα και πιο πέρα ακόμη- η μνήμη του διατηρήθηκε ζωντανή μες από τους αιώνες, περισσότερο από κάθε άλλου μεγάλου άνδρα της Αρχαιότητας.

Ακόμα και σήμερα στις ορεινές περιοχές του ΝΔ. Αφγανιστάν και του ΒΔ Πακιστάν (πρώην Β Δυτικές Ινδίες) πολλοί καυχώνται ότι είναι απόγονοι του Αλέξανδρου.

Ας προσπαθήσουμε όμως να αναλύσουμε το φαινόμενο.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας συναντούμε το φαινόμενο, οι κατακτημένοι λαοί να αγαπούν τον κατακτητή τους. Διότι, όπως σημειώνει και ο συγγραφέας μας, ο κ.Χολεβας στη σελ. 23, ο Αλέξανδρος αγαπήθηκε από όλους τους υποτελείς του.
Η τραγική του όμως μοίρα, που τον ανάγκασε ν΄ αφήσει την κυριαρχία όλου σχεδόν του τότε γνωστού κόσμου τόσο γρήγορα και η διάλυση στη συνέχεια της μεγάλης αυτοκρατορίας του, αύξησε το ενδιαφέρον γύρω από την προσωπικότητά του. ΄Οσο πιο απόμακρη λοιπόν γινόταν αυτή η προσωπικότητα, τόσο πιο θαυμάσια έπρεπε να εμφανίζεται. Τα λάθη του ξεχάστηκαν, οι μεγάλες του όμως πράξεις έμειναν ζωντανές μέσα στη μνήμη.

Αμέσως σχεδόν μετά το θάνατό του, ο Αλέξανδρος και τα κατορθώματά του έγιναν θρύλος. Σιγά-σιγά, με το πέρασμα των αιώνων, τα ιστορικά γεγονότα της ζωής του άρχισαν να ξεθωριάζουν, να παραμορφώνονται ή και να ξεχνιούνται ολότελα, έτσι που να δημιουργείται γύρω από το όνομά του ένας ολόκληρος κύκλος μύθων όπου κυριολεκτικά οργιάζει η λαϊκή φαντασία.

Η Ινδία ήταν η χώρα όπου ο μεγάλος στρατηλάτης μυθοποιήθηκε περισσότερο, μια που οι συνοδοί του στην εκστρατεία του εκεί, είχαν τόσα πολλά και θαυμαστά να θυμηθούν από το μεγάλο τους ταξείδι στο ακρότατο εκείνο σημείο. Δεν πρέπει λοιπόν να μας παραξενεύει το ότι, μετά από λίγες εκατοντάδες χρόνια, ο Αλέξανδρος έφτασε να μυθοποιηθεί.

Γνωρίζουμε μετά βεβαιώτητος ότι πολλοί στρατηγοί και συμπολεμιστές του Αλεξάνδρου συνέγραψαν ιστορία αφού προηγουμένως πήραν μέρος στην εκστρατεία. Αυτοί ήταν ο Πτολεμαίος, ο Αριστόβουλος, ο Νέαρχος, ο Καλλισθένης, ο Ονησίκριτος και ο Χάρις. Δυστυχώς δεν έχει κανένα από τα έργα αυτά διασωθεί.


Οι διασωθείσες αρχαίες πηγές μετριόνται κυριολεκτικά στα δάχτυλα του ενός χεριού και όλες έχουν χάσματα μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης. Πρόκειται για τα έργα 3 Ελλήνων :Διόδωρος (90-30π.Χ)
Πλούταρχος(46-127 μ.Χ) &
Αρριανός (97 – 175 μ.Χ.)
και 2 Ρωμαίων: Κούρτιος (γενν. μεταξύ 50-70 μ.Χ.)&
Ιουστίνος (144-395 μ.Χ
Έχουμε δηλ. έργα που, το πλησιέστερο προς την εποχή του Αλεξάνδρου είναι τουλάχιστον 250 χρόνια μετά.

Είπαμε πιο πριν ότι ο Αλέξανδρος με όλα τα κατορθώματά του θεοποιήθηκε και μυθοποιήθηκε.

Έτσι λοιπόν, όχι πολύ μετά τον θάνατό του, άρχισαν να εμφανίζονται μυθιστορήματα γύρω από τη ζωή και τη μεγάλη εκστρατεία του. Οδηγός όλων αυτών υπήρξε το “Ελληνιστικό Μυθιστόρημα” του Αλεξάνδρου. Αρχικά το έργο αυτό αποδίδονταν στον Ιστορικό Καλλισθένη, τον ανηψιό του Αριστοτέλη και φίλο του Αλέξανδρου, που τον ακολούθησε στην εκστρατεία και κατέγραφε τα συμβάντα του πολέμου (4ο π.Χ.αι.). Αργότερα όμως, η έρευνα απέδειξε ότι ανήκε σε έναν Έλληνα της Αιγύπτου, πολύ μεταγενέστερο του σπουδαίου ιστορικού, που έγραψε το μυθιστόρημα κατά τα τέλη του 3ου μ.Χ.αι. (δηλ. 6 αιώνες μετά τον Καλλισθένη). Το όνομα τού συγγραφέα τού μυθιστορήματος τού Αλεξάνδρου ήταν και είναι, μέχρι τις μέρες μας άγνωστο, γι΄ αυτό και αποκαλείται «Ψευδοκαλλισθένης».

Το “Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου” είναι το πρώτο Ιστορικό Μυθιστόρημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και υπήρξε το έναυσμα για τη δημιουργία αμέτρητων έργων, παντού, σε όλες τις χώρες. Οι διασκευές του μεταφράστηκαν σε πάρα πολλές γλώσσες και το έργο απλώθηκε κυριολεκτικά σ΄όλη την οικουμένη. Σύντομα, οι διασκευές αυτές, έγιναν λαϊκά αναγνώσματα σ’ Ανατολή και Δύση, που πουλιόνταν στις λαϊκές αγορές και τα πανηγύρια, μέχρι και κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα.
Δεν είναι τυχαίο, Κυρίες και Κύριοι, ότι το έργο αυτό που εξιστορούσε τον βίο και την πολιτεία του Αλεξάνδρου το «Μυθιστόρημα» έφθασε να γίνει κατά τον Μεσαίωνα” το πιο πολυδιαβασμένο έργο στον Κόσμο, μετά την Καινή Διαθήκη (Ευαγγέλιο).

Δεν είναι λίγοι οι λαμπροί άνδρες που το όνομά τους γράφτηκε με χρυσά γράμματα στην ιστορία. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με μια ξεχωριστή προσωπικότητα, τον Αλέξανδρο. Ο Αλέξανδρος, κυρίες και κύριοι, δεν έγραψε μόνο το όνομά του με χρυσά γράμματα. Ο μεγάλος αυτός Έλληνας έγραψε χρυσό κεφάλαιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είναι ο μοναδικός άνθρωπος, η μοναδική μεγάλη μορφή της ιστορίας που έχει θεοποιηθεί και λατρευτεί από όλους τους λαούς.

Ο Αλέξανδρος, όμως, κυρίες και κύριοι, δεν λατρεύτηκε τυχαία από όλους αυτούς τους λαούς. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να συμβεί κάτι τέτοιο έτσι απλά και απαίδευτα. Αν ήταν τόσο εύκολο θα το είχαν επιχειρήσει και άλλοι μεγάλοι βασιλείς και στρατηγοί. Η αγάπη που έδειχναν οι λαοί προς τον Αλέξανδρο ήταν η αμοιβή για την αγάπη που εκείνος απλόχερα τους πρόσφερε. Γιατί ο Αλέξανδρος δεν ήταν κατακτητής. Ο Αλέξανδρος ήταν ε κ π ο λ ι τ ι σ τ ή ς. Ο Αλέξανδρος έδειχνε, με κάθε τρόπο, την αγάπη και την εκτίμησή του προς τους λαούς που κατακτούσε. Ο Αλέξανδρος έδειχνε σεβασμό για τα ήθη και τα έθιμά τους.

Πρώτη και μοναδική φορά, αγαπητές κυρίες και κύριοι, στην ιστορία της ανθρωπότητας ξεκίνησε κάποιος εκστρατεία, έχοντας στη συνοδεία του εκατοντάδες επιστήμονες: Φυσικούς, Μαθηματικούς, Μηχανικούς, Στρατιωτικούς, Γιατρούς, Φιλοσόφους, Γεωγράφους, Ναυτικούς, Ποιητές, Καλλιτέχνες.

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας ένας τόσο άξιος ηγέτης, ένας τόσο λαμπρός επιστήμονας, πολιτικός και στρατιωτικός, που ήταν ο Αλέξανδρος, περιστοιχιζόταν από τόσο λαμπρούς αξιωματικούς. Διότι, όλοι γνωρίζουμε ότι οι Στρατηγοί του ήταν συμμαθητές του και μαθητές του Αριστοτέλη και όλοι υπήρξαν άξιοι συνεχιστές του, όταν ο ίδιος έφυγε τόσο πρόωρα απ’τη ζωή. Οι Επίγονοι, χώρισαν την αυτοκρατορία σε 4 βασίλεια και διοίκησαν για 200 περίπου χρόνια, μέχρι να καταλυθούν από το Ρωμαϊκό Κράτος.

Η καταπληκτική σταδιοδρομία του Μεγάλου αυτού Έλληνα, η εκπληκτική αυτή κούρσα των 11 χρόνων μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας γράφτηκε όπως προείπα με χρυσά γράμματα και τόση ήταν η επίδρασή της, που δημιούργησε ολόκληρη ιστορική περίοδο που έχει πάρει το όνομά του και καλείται “Αλεξανδρινή”. Η ιστορική αυτή περίοδος καλείται και “Ελληνιστική”, μια που ο μεγάλος αυτός Έλληνας διέδωσε παντού την ε λ λ η ν ι κ ή γ λ ώ σ σ α, τον ε λ λ η ν ι κ ό π ο λ ι τ ι σ μ ό και τα ε λ λ η ν ι κ ά γ ρ ά μ μ α τ α. Κατά την “Ελληνιστική περίοδο” όλοι οι λαοί της Ανατολής είχαν ως επίσημη γλώσσα την ε λ λ η ν ι κ ή!

Και δεν άπλωσε μόνο την ελληνική γλώσσα ο Αλέξανδρος, αλλά έκτισε παντού από όπου πέρασε ελληνικές πόλεις που οι περισσότερες ονομάστηκαν Αλ ε ξ ά ν δ ρ ε ι ε ς . Λέγεται ότι οι πόλεις αυτές ήταν 70. Κι απ’αυτές όλες, λαμπρότερη η Αλεξάνδεια της Αιγύπτου. Ένα κόσμημα ελληνικής αρχιτεκτονικής. Η Αλεξάνδρεια που με την περίφημη Βιβλιοθήκη της, κατέστη πνευματική κυρίαρχος της τότε οικουμένης.
«Αλεξανδρείς» (Ι.Ε.Ε.σελ 490) ονομάζονταν μόνο οι Έλληνες ή οι εξελληνισθέντες κάτοικοι της πόλης. Η πόλη είχε ελληνικούς νόμους και ελληνικό τρόπο διοίκησης. Οι άλλες εθνικότητες ζούσαν σε ομάδες.



Και ιδού μερικές από τις Αλεξάνδρειες:
Αλεξάνδρεια Αιγύπτου
Αλεξάνδρεια Αραχωσίας (Κανταχάρ)
Αλεξάνδρεια Αρείων
Αλεξάνδρεια η Εσχάτη (Χοτζέντ)
Αλεξάνδρεια Ιαξάρτου (Συρ- Νταριά)
ΑλεξάνδρειαΚαυκάσου(Μπαγκράμ, στον ποταμό Καμπούλ)
Αλεξάνδρεια Προφθασία
Αλεξάνδρεια Τρωάδος
Νίκαια Μετά την νίκη επί του Πώρου στον Υδάσπη ποταμό.
Βουκεφάλα « «
AI-HANOUM (ελλην. πόλη στον Όξο ποταμό) Αφγανιστάν

Απλωμένες λοιπόν παντού, ως τις εσχατιές της αυτοκρατορίας οι Αλεξάνδρειες και οι άλλες ελληνικές πόλεις, έδιναν τα φώτα του πολιτισμού. Γιατί ο Αλέξανδρος δεν υπήρξε κατακτητής, υπήρξε εκπολιτιστής. (σελ. 23 του βιβλίου κ. Χολέβα)

«Παράξενος στ’αλήθεια κατακτητής ο Αλέξανδρος!», λέει ο Γάλλος Daniel Rondeau σε μια κριτική του στην εφημερίδα L’Express για δύο γαλλικές εκδόσεις γύρω από τον Μ.Αλέξανδρο γράφει:. «Εξερευνώντας τον κόσμο ως τα τότε γνωστά όριά του ενσαρκώνει τη φιλοσοφική περιέργεια των Ελλήνων, οι οποίοι από τον καιρό του Οδυσσέα μοιάζουν γεννημένοι για να εξερευνούν, να απευθύνουν ερωτήματα στους θεούς, να βυθομετρούν τα ανθρώπινα σκοτάδια».

Ο Αλέξανδρος, λέει, ενσαρκώνει την φιλοσοφική περιέργεια των Ελλήνων. Είναι γεννημένος, όπως όλοι οι Έλληνες, να εξερευνά.

Πράγματι, ο Αλέξανδρος και οι επίγονοί του αργότερα, φώτισε τις απομακρυσμένες εκείνες περιοχές. Τις λάμπρυνε.

Η Περσία, ήταν εκείνη που επηρρεάστηκε από την παρουσία των Ελλήνων, περισσότερο από ότι όλες οι κατακτημένες χώρες της Ανατολής.
Μετά τον ξαφνικό θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ., το Ιράν πέρασε στα χέρια του ικανού Έλληνα στρατηγού του, του Σέλευκου, κι έγινε μέρος μιας ασιατικής αυτοκρατορίας, που είχε σαν κέντρο τη Συρία. Το ελληνικό στοιχείο εισχώρησε ανενόχλητα ακόμη και στις ανατολικότερες επαρχίες αυτού του βασιλείου. Ελληνικές πόλεις χτίστηκαν, όπως είπαμε παντού, από τον Τίγρη μέχρι τον Ινδό ποταμό. Η ελληνική επικράτεια απλώθηκε ως τον ποταμό Υαξάρτη. Τα ελληνικά έγιναν η γλώσσα της άρχουσας τάξης, του στρατού, των απλών πολιτών, των εμπόρων και όλων αυτών που χειρίζονταν το γραπτό λόγο.
Το 250 π.Χ. το ανατολικό βασίλειο του Σέλευκου χωρίστηκε στα δύο. 1) Στο βασίλειο της Ελληνικής Στρατιωτικής Αριστοκρατίας, με κέντρο τα Βάκτρα (Μπαλχ) και στο 2) βασίλειο των Αρσακίδων (Πάρθων) που ήταν ο αυτόχθων πληθυσμός.
Το Ελληνικό βασίλειο των Βάκτρων έπεσε μετά από τις αλλεπάλληλες βαρβαρικές επιθέσεις. Το βασίλειο των Σελευκίδων νικήθηκε από τους Ρωμαίους και έπεσε το 64 π.Χ.
Από το 224 π.Χ έως 227 μ.Χ, για περισσότερους από 4 αιώνες, την περιοχή του Ιράν την διοίκησαν οι Αρσακίδες- Πάρθοι. Η επιρροή που δέχτηκε αυτό το κράτος από τον ελληνικό πολιτισμό ήταν πολύ μεγάλη. Ειδικότερα οι Πάρθοι βασιλείς ήταν αυτοί που καλλιέργησαν και προώθησαν την ελληνική φιλολογία. Ο Πλούταρχος, στη βιογραφία του «Κράσσος», παρουσιάζει την σοβαρή αντίθεση μεταξύ του βαρβαρισμού και του ελληνικού πνεύματος. Σύμφωνα και πάλι με τον Πλούταρχο, ο Αρμένιος Αρσακίδης βασιλιάςΑρτάβαζος έγραφε τραγωδίες στην ελληνική!

Από τον 3ο έως 7ο μ.Χ.αι. ( για 4 αιώνες) διοίκησαν οι Σασσανίδες-Πέρσες. Το κράτος των Σασσανιδών (225-651 μ.Χ.) είχε εξελληνιστεί σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε η ελληνική παιδεία και ο πολιτισμός να θεωρούνται απαραίτητες.

Και στο σημείο αυτό διακρίνουμε τη βαθιά επίδραση, που άσκησε στις ανατολικές αυτές περιοχές ο Ελληνισμός του Αλεξάνδρου αλλά και των Επιγόνων, που από την Ινδία πέρασε στα ελληνο-βακτριανά εδάφη και από εκεί συνέκλινε προς την Περσία και τη Συρία, περιοχές με αισθητά έντονη ελληνική επιρροή.

Ο 6ος μ.Χ.αιώνας, Κυρίες και Κύριοι, υπήρξε ίσως ο πιο σημαντικός για την περιοχή αυτή, της Περσίας, Μεσοποταμίας (Ιράκ) και της Συρίας.Οι Νεστοριανοί-Μονοφυσίτες μοναχοί που, μετά την Γ΄Οικουμενική Σύνοδο εκδιώχθηκαν από τα Μικρασιατικά παράλια, πήγαν και εγκαταστάθηκαν στη Μεσοποταμία. Εκεί λοιπόν, στη Νίσιβη της Μεσοποταμίας και στη Τζούντι-Σαπούρ, (επαρχία Κουζιστάν της Σουσιανής) ίδρυσαν Ιατρικές Σχολές και Φιλοσοφικές Σχολές. Τότε ήταν που, πολλά ελληνικά έργα που αφορούσαν τα μ α θ η μ α τ ι κ ά και την ι α τ ρ ι κή, άρχισαν να μεταφράζονται, στα συριακά. Οι Πέρσες (Σασανίδες) βασιλείς εκτιμούσαν ιδιαίτερα την ελληνική ιατρική και σ’αυτό συντέλεσε πολύ η σχολή της Τζούντι – Σαπούρ. Ο πληθυσμός της Μεσοποταμίας περιλάμβανε μεγάλο αριθμό Ελλήνων οι οποίοι, μετά την ήττα του Βαλεριανού, το 260 μ.Χ., είχαν αιχμαλωτιστεί και είχαν σταλεί στην περιοχή. Οι πιο μορφωμένοι – αρχιτέκτονες, μηχανικοί και φυσικοί- εγκατασταθηκαν στη Νίσηβη και τη Τζούντι-Σαπούρ, όπου, όπως προαναφέραμε, το 531 μ.Χ. ιδρύθηκε η Ακαδημία της πόλης, που για τα επόμενα 50 περίπου χρόνια γνώρισε μεγάλη άνθιση.

Ανάμεσα σ’εκείνους που μετέφρασαν πολλά ελληνικά κείμενα στα περσικά (παχλεβί) και στα συριακά ήταν ο Σύριος μονοφυσίτης Σέργιος. (γενν. 450 μ.Χ.) Κι άλλοι 3 Νεστοριανοί γιατροί αξίζει να μνημονευθούν για παρόμοια προσφορά:1) Ο Στέφανος ο Εδεσσαίος,
2) Τριβούνιος ο Παλαιστίνιος
3) Ουράνιος ο Σύριος.
(Τριβούνιος ο Παλαιστίνιος: τόση ήταν η εκτίμηση που του είχε ο Πέρσης βασιλιάς, ώστε να ζητήσει από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό να του δώσει αυτόν τον γιατρό. «συνδιατησόμενον αυτώ δούναι». Τον υψηλό τίτλο του «συνδιαιτησομένου τω βασιλεί» από τους Πέρσες ηγεμόνες απέκτησε 700 χρόνια πριν, κατά την εποχή του Δαρείου Α΄(521-485 π.Χ.) ο διάσημος Έλληνας γιατρός Δημοκίδης ο Κροτωνιάτης που θεράπευσε τον Πέρση βασιλιά από προχωρημένο απόστημα στον μαστό και για τον λόγο αυτό έγινε ομοτράπεζός του.)
Επίσης μεγάλη μορφή ήταν ο Νεστοριανός Προμπά, που μετέφρασε τα έργα του Αριστοτέλη, «Κατηγορίες», «Περί Ερμηνείας» και Αναλυτικά πρότερα» γύρω στα 450 μ.Χ.
Ο Σέργιος, από τη Θεοδοσιόπολη, σπούδασε στην Αλεξάνδρεια και αργότερα έγινε επίσκοπος στη Ρες-Αϊνά. Έκανε πολλές μεταφράσεις Ελλήνων συγγραφέων όπως του Ιπποκράτη, του Γαληνού, του Πορφύριου, του Θεμίστιου κ.ά.

Κάτι που είναι πολύ πιθανό αλλά δεν επιβεβαιώνεται από καμία πηγή, είναι ότι ο Σέργιος θα πρέπει να μετέφρασε το ελληνιστικό Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου (του Ψευδοκαλλισθένη) στην παχλεβί γλώσσα (αρχαία περσική).
Μια άλλη εστία όπου καλλιεργήθηκε η ελληνική επιστήμη, ήταν η πόλη Κάρε, στην Οσροκινή της Μεσοποταμίας, όπου εκτός της ιατρικής καλλιεργήθηκαν και άλλες επιστήμες όπως τα μαθηματικά, η αστρολογία, η αλχημεία. Έτσι έχουμε 3 εστίες όπου η ελληνική επιστήμη αναπτύχθηκε και επέδρασε αργότερα στους Άραβες. Τα κέντρα της Συρίας και Μεσοποταμίας (με τη δραστηριότητα των Νεστοριανών στη Τζούντι-Σαπούρ) και το Χαράν.

Τον 7ο μ.Χ. αιώνα, μετά την επικράτηση των Αράβων, στη Συρία και τη Μεσοποταμία οι μεταφράσεις των ελληνικών κειμένων γινόταν στη συριακή και από τη συριακή στην αραβική. ΄Ηδη από τα τέλη του 8ου μ.Χ.αι. αναπτύσσεται σ΄εκείνες τις περιοχές μεγάλη μεταφραστική κίνηση από τα συριακά στα αραβικά, δηλαδή στην πραγματικότητα από τα ελληνικά στα αραβικά με τη μεσολάβηση της συριακής γλώσσας. Στην ιστορία είναι πολύ λίγα τα παραδείγματα μιας τόσο ομαδικής μετάδοσης ολόκληρης παιδείας, επιστημονικής και φιλοσοφικής.
Το ενδιαφέρον των Αράβων για τα ελληνικά γράμματα και τις επιστήμες είχε άμεση σχέση με τη μεταφορά της πρωτεύουσάς τους. Όταν οι Αββασίδες (που κυβέρνησαν 749-1258 μ.Χ.) μετέφεραν την πρωτεύουσά τους από τη Δαμασκό στη Βαγδάτη, εγκαταστάθηκαν στο κέντρο μιας περιοχής άμεσα «ελεγχόμενης» από την ελληνική παιδεία, γνώση, και παράδοση. Το γεγονός αυτό αύξησε το ενδιαφέρον τους για τα ελληνικά κείμενα. Οι Αββασίδες, προερχόμενοι από την Περσική Ανατολή, έντονα διαποτισμένοι από την ελληνική παραδοση της εκτεταμένης εκείνης ελληνικής κατάκτησης από την εποχή του Αλεξάνδρου και των Επιγόνων, δεν άργησαν να γίνουν οι πρωτεργάτες μιας πολιτισμικής ανταλλαγής, μοναδικής στην παγκόσμια ιστορία, στη διάρκεια της οποίας ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής παιδείας πέρασε μεταφρασμένο στα χέρια τους. Μεταφράστηκαν όλα, σχεδόν, τα έργα του Αριστοτέλη, του Αρχιμήδη, των Νεοπλατωνικών και πλήθος άλλων έργων.

Με τις μεταφράσεις των ελληνικών έργων στην αραβική συνέβη το εξής σπουδαίο. Κείμενα που τα πρωτότυπά τους είχαν χαθεί και δεν υπήρχαν πλέον, α ν α π α ρ ά χ θ η κ α ν από την αραβική!!

Στην περίπτωση του ελληνιστικού Μυθιστορήματος του Αλεξάνδρου συνέβη το ακόμη εκπληκτικότερο: Η μετάφραση του ελληνικού κειμένου στην παχλεβί (αρχαία περσική) που έγινε τον 5ο μ.Χ.αι., από την παχλεβί στην περσική (Νταρί) τον 9ο μ.Χ.αι. και , τελικά τον 10ο μ.Χ.αι. έγινε η ενσωμάτωσή του στο μεγάλο περσικό έπος «Σαχ-Ναμέ» , του Φερντοσί.

Ο Φερντοσί τον 10ο μ.Χ.αι. έγραψε ένα υπέροχο ποίημα το “ΣΑΧ- ΝΑΜΕ’ που σημαίνει ΕΠΟΣ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ. Το έργο είναι κολοσσιαίο, ένα από τα μεγαλύτερα έπη στον κόσμο. Απαρτίζεται από 124.000 στίχους και ο ποιητής χρειάστηκε 50 χρόνια για να το γράψει. (Τα ομηρικά έπη Ιλιας 12.000 & Οδύσσεια 15.000 = 27.000)

Στο «Σαχ-Ναμέ» του λοιπόν ο Φερντοσί, αφηγείται την ιστορία της Περσικής Αυτοκρατορίας, από τη δημιουργία μέχρι και την πτώση της από τους Άραβες, τον 7ο μ.Χ.αι.
Αναφέρεται σε 50 βασιλείς και βασίλισσες
Ο Φερντοσί θεωρείται ο Όμηρος της πατρίδας του και εθνικός ποιητής της Περσίας. Κι αυτό γιατί, το ποίημά του το έγραψε σε γλώσσα περσική, τη στιγμή πού όλοι την εποχή εκείνη έπρεπε να γράφουν στην αραβική. Με τον τρόπο αυτό ο ποιητής βοήθησε τους συμπατριώτες του να μάθουν την ιστορία τους και να κρατήσουν τη γλώσσα τους. Κανένα άλλο έθνος δεν έχει να παρουσιάσει παρόμοιο έργο.

Μέσα λοιπόν σ’αυτό το ηρωίκό έπος της Περσίας και ανάμεσα στους 50 Πέρσες βασιλείς συγκαταλέγεται και ο Α λ έ ξ α ν δ ρ ο ς, ώς Πέρσης βασιλιάς!

Ο μεγάλος ποιητής, με αριστοτεχνικό τρόπο ενσωματώνει τη βασιλεία του Αλέξανδρου μέσα στον κορμό της ιστορίας του Ιράν και τον παρουσιάζει ως ετεροθαλή αδελφό του Δαρείου. Περσοποιεί δηλαδή τον Αλέξανδρο και τον παρουσιάζει γιο του Ξέρξη(Νταράμπ) που παντρεύτηκε μια Ελληνίδα πριγκίπισσα. Την πανέμορφη όμως Ελληνίδα την στέλνει πάλι πίσω στον πατέρα της, τον Φίλιππο γιατί έχει, λέει άσχημη αναπνοή και δεν παίρνει γιατρειά. Η κοπέλα είναι όμως έγγειος και το κρατά μυστικό από τον Νταράμπ και μετά από κάποιους μήνες γεννά τον Α λ έ ξ α ν δ ρ ο. Ο Πέρσης βασιλιάς στο μεταξύ παντρεύεται μια Περσίδα και αποκτά ένα γιο, τον Δαρείο (Νταρά) Έτσι λοιπόν ο Φερντοσί παρουσιάζει τον Αλέξανδρο ως Πέρση βασιλιά και νόμιμο κληρονόμο του περσικού θρόνου. Στον Αλέξανδρο ο Φερντοσί έχει αφιερώσει περί τους 7000 στίχους.

Το «Μυθιστόρημα», κρυμμένο μέσα στο Σαχ-Ναμέ,αποτέλεσε μαζί με ολόκληρο αυτό το κολοσσιαίο έπος πηγή μάθησης για τους πολίτες όλων των χωρών της περιοχής. Οι Πέρσες διδάσκονταν την ιστορία τους, μέσω του Σαχ-Ναμέ. Έτσι το Ελληνιστικό Μυθιστόρημα, φυλαγμένο στα σπλάχνα του μεγάλου περσικού έπους για περισσότερα από 2300 χρόνια, λειτούργησε σαν μέσο ώστε να απλωθεί η φήμη του Αλεξάνδρου παντού στην Ανατολή.

Δύο αιώνες αργότερα, τον 12ο αι.μ.Χ. ένας άλλος μεγάλος Πέρσης ποιητής, ο Νεζαμί, έγραψε ένα θαυμάσιο έπος και το αφιέρωσε εξ΄ολοκλήρου στον Αλέξανδρο. Το έργο αυτό έχει τίτλο: «ΕΣΚΕΝΤΑΡ-ΝΑΜΕ» που σημαίνει ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

Το ΕΣΚΕΝΤΑΡ-ΝΑΜΕ αποτελείται από δύο βιβλία-μέρη:
α) ΣΑΡΑΦ-ΝΑΜΕ (ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΓΕΝΩΝ) όπου περιγράφει τα ταξίδια και τις περιπέτειες του Μ.Αλεξάνδρου και όπου ο Έλληνας βασιλιάς παρουσιάζεται σαν σπουδαίος πολεμιστής και δίκαιος κυβερνήτης, και το
β) ΕΚΜΠΑΛ-ΝΑΜΕ (ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ή ΠΡΟΦΗΤΕΙΑΣ) όπου ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται σαν φιλόσοφος και προφήτης.

Το έργο του Νιζαμί είναι μεγαλειώδες και αυτό το συμπεραίνουμε από τις αμέτρητες απομιμήσεις και αντιγραφές του, τόσο στο Ιράν όσο και σε όλες τις χώρες όπου υπήρχε επιρροή του περσικού πολιτισμού. Στην Τουρκία, την Κεντρική Ασία, την Ινδία κλπ, αμέτρητοι ποιητές μιμούνται ανά τους αιώνες τον τύπο, την επιλογή υλικού, τον τρόπο έκφρασης και ακόμη και τους τίτλους των έργων του.

Το «ΕΣΚΕΝΤΑΡ-ΝΑΜΕ», είναι ένας πραγματικός ύμνος για τον Αλέξανδρο. Το έπος απαρτίζεται από 20.000 στίχους (13.000 το 1ο μέρος και 7000 στο δεύτερο) και περιέχει όλη τη φιλοσοφική θεώρηση τού Νιζαμί. Ο μεγάλος ποιητής τού Μεσαίωνα δείχνει πραγματική λατρεία για την ελληνική φιλοσοφία και τον μεγάλο Έλληνα βασιλιά. Στον πρόλογο του ΕΣΚΕΝΤΑΡ-ΝΑΜΕ του γράφει ο Νιζαμί: «Ο Αλέξανδρος έψαχνε να βρει την πηγή της ζωής για να μείνει αθάνατος. Εγώ λοιπόν, 15 αιώνες μετά τον θάνατό του, θα τον ξαναζωντανέψω με την πέννα μου!»

Και σας ερωτώ, κυρίες και κύριοι, μήπως μπορεί κανείς να βρει καλύτερο ύμνο για τον Αλέξανδρο;


Κι ενώ οι άλλοι λαοί τον εξυμνούν, τον θεοποιούν και τον ξαναζωντανεύουν με τα έργα τους, Τί κάνει η Ελλάδα γι’ αυτόν? Ποιο είναι το χρέος ημών των Ελλήνων?


Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

«Ευγνωμονώ τους θεούς ότι εγεννήθην Έλλην» είπε ο Αλέξανδρος.

Και εγώ θέλω εδώ να συμπληρώσω και να τελειώσω λέγοντας ότι: Ένας ανδριάντας δεν θα προσθέσει ούτε γραμμή στην μεγαλοσύνη του Αλεξάνδρου. Απλώς θα ησυχάσει την δική μας την συνείδηση. Θα δείξει μόνο ότι πράξαμε το χρέος μας, έστω και 2300 χρόνια μετά!

-----.----
Μαριάννα Ιατροπούλου - Θεοχαρίδου

GREEK FLAG

Γιάννης Χολέβας - Καθηγητής

Ο Γιάννης Χολέβας είναι αριστούχος διδάκτωρ των Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών της Σ.Ν.Ο.Ε. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και πτυχιούχος Νομικής της ίδιας Σχολής. Διετέλεσε: Υφηγητής (άμ. Επίκουρος Καθηγητής) της αυτής Σχολής, τακτικός καθηγητής της Οργανώσεως και Διοικήσεως των Επιχειρήσεων και Πρυτανεύων Κοσμήτωρ της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσσαλονίκης (Πανεπιστημίου Μακεδονίας Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών), Τακτικός καθηγητής της Ναυτιλιακής Οικονομικής και πολιτικής και με ανάθεση καθηγητής της Εφαρμοσμένης Οικονομικής και πρώτος Πρύτανης της Α.Β.Σ.Π. (Πανεπιστημίου Πειραιώς), καθηγητής της Συνεταιριστικής Σχολής Θεσσαλονίκης και της ανωτέρας Σχολής Στελεχών του Ο.Τ.Ε. και συνεργάτης του ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ. Πρόσφατα χρησιμοποιήθηκε ως Κριτικός Ανάγνωσης των κειμένων για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση στον τομέα της Διοικήσεως.
Συνέγραψε και εξέδωσε 108 βιβλία με θέματα οικονομικά, οργανωτικά-διοικητικά, κοινωνικά, ιστορικά κλπ. Μεταξύ αυτών είναι και το τρίτομο "Σύγχρονο Λεξικό Οικονομικών Επιστημών" (2005).
Από πολύ νέος ασχολήθηκε με ευρωπαϊκά / κοινοτικά ζητήματα και υπήρξε από τους πρώτους που με την εργασία του "Η Ε.Ο.Κ. και η Ελλάς" εισηγήθηκε την ένταξη ή τη σύνδεσή μας με αυτή. Επίσης ασχολήθηκε με θέματα Οικονομικού Δικαίου (γενικά) και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου (1989). Το 1993 εκδόθηκε το έργο του "Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Κωδικοποιημένος οδηγός του ενιαίου κειμένου των συνθηκών της Ρώμης, Ενιαίας Ευρωπαϊκής Πράξης και Μάαστριχ".



Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2006) Ο Leonardo Da Vinci θεμελιωτής της επιστήμης του management, Σμπίλιας
(2006) Ο Αριστοτέλης, Σμπίλιας Σύγγραμμα
(2005) Απλοποιημένη επιτομή της ευρωπαϊκής συνταγματικής συνθήκης, Σμπίλιας
(2000) Ο μακεδονολάτρης Ίων Δραγούμης, Πελασγός
(2000) Τα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος στη χιλιετία που έληξε και οι ελπίδες για το μέλλον, Πελασγός
(1999) Οι Έλληνες σλαβόφωνοι της Μακεδονίας, Πελασγός
(1998) Για ένα ανθρωποκεντρικό μικτό οικονομικό σύστημα, Πελασγός
(1998) Η Θεσσαλονίκη που έζησα, Ερωδιός
(1998) Τι στοίχισε στην Ελλάδα η προς αυτή πολιτική των ίσων αποστάσεων, Πελασγός
(1998) Το συγγραφικό μου έργο 1957-1997, Πελασγός
(1997) Διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Διεθνές εμπόριο, Interbooks
(1996) Ποιος εθνικισμός;, Πελασγός
(1995) Απλά οικονομικά για όλους, Interbooks
(1995) Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων, Interbooks
(1995) Η ενδιάμεση συμφωνία Αθηνών-Σκοπίων, Πελασγός
(1995) Θεματική επιλογή από τα Πολιτικά του Αριστοτέλους, Πελασγός
(1995) Οι πολεμικές αποζημιώσεις, Πελασγός
(1995) Σύγχρονη τεχνική των συναλλαγών, Interbooks
(1995) Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το χρηματιστήριο, Interbooks
(1995) Τραπεζικές εργασίες, Interbooks
(1994) Τα οικονομικά του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Πελασγός
(1993) Η Θράκη κατηγορεί και αξιώνει, Πελασγός
(1993) Η πολυπλόκαμη τουρκική ημισέληνος, Πελασγός
(1991) Απλή κοινωνιολογία για όλους, Interbooks
(1991) Τα λάθη της Δεξιάς, Σμπίλιας
(1990) Ναυτιλιακή λογιστική, Σμπίλιας
(1974) Κοινωνιολογία του οικονομικού βίου, Παπαζήσης, [επιμέλεια]
Η πρακτική των ναυλώσεων, Σμπίλιας
Οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων, Σμπίλιας

Αλέξανδρος Ο Μέγιστος και το χρέος των Ελλήνων

Καθηγητής δρ. Γιάννης Κων. Χολέβας

τ. Πρύτανης Α.Β.Σ.Π. (Πανεπιστημίου Πειραιώς)

Επίτιμος Πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλονικέων της Αθήνας

Βραβεία Ακαδημίας Αθηνών 1989 και 1996





ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Πρόλογος

Εισαγωγή



Α! Ο ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ - ΘΕΟΣ/ΗΜΙΘΕΟΣ

α! Ο Ένας και μοναδικός

β! Θεός – Ημίθεος – Προφήτης

γ! Ο μέγιστος και ασύγκριτος

δ! Ο ηρωικός πολεμιστής – Νικητής του θανάτου

ε! Ο άξιος γιος ενός υπέροχου Πατέρα

στ! Ο μυθικός



Β! Ο ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΣ – Ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΝΟΥΣ – Ο ΗΓΕΤΗΣ

α! Ο Στρατηλάτης

β! Ο στρατηγικός νους

γ! Ο ικανότατος Ηγέτης

δ! Ο ανίκητος – Ο αποκλειστικά νικητής



Γ! Ο ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΣ

α! Υπήρξε πάντα «πρότυπο» προς μίμηση

β! Ο ιπποτισμός του

γ! Ομιλητής με ειλικρίνεια, επιχειρήματα και πειθώ



Δ! ΙΔΙΟΜΟΡΦΟΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗΣ - Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ

α! Ο "κατακτητής" που λατρεύτηκε

β! Ο ελευθερωτής

γ! Ο εκπολιτιστής

δ! Ο μεγάλος πολιτικός νους

ε! Ο οραματιστής της Οικουμενικότητας

στ! Η οικονομική του σκέψη και τα θαυμαστά οικονομικά του επιτεύγματα

ζ! Ο αυστηρός τιμωρός των παρεκτρεπομένων

η! Ο εξερευνητής



Ε! ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ

α! Ο εφαρμοστής των Ανθρωπίνων Σχέσεων στο στράτευμά του

β! Ο εφαρμοστής της Τεχνικής των Δημοσίων Σχέσεων



ΣΤ! Ο ΠΑΝΩ ΑΠ' ΟΛΑ ΕΛΛΗΝΑΣ

"Ευγνωμονώ τους θεούς ότι εγεννήθην Έλλην"

α! Η μόρφωση και τα "πιστεύω" του

β! Ο φορέας ης Ιδέας "Ελλάδα"

γ! Ο φορέας της Ελληνικής γλώσσας



Ζ! Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

α! Ο λάτρης ης καθαριότητας του σώματος

β! Ο ιδιαίτερα ευλαβής και ευσεβής

γ! Ο πνευματικός άνθρωπος

δ! Ο πρόδρομος του Χριστιανισμού

ε! Ο προνοητικός

στ! Ο φυσιολογικά ομαλός άνθρωπος

ζ! Ο αφιλοχρήματος

η! Ο πλουσιοπάροχος

θ! Ο μεγαλόψυχος

ι! Ο Φίλος



Η! ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ

Η ΑΝΤΙΚΡΟΥΣΗ ΤΟΥΣ

Επίλογος

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ





ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ



Πρόλογος



Η πλειονότητα των έγκυρων ιστορικών του κόσμου (σύγχρονων και παλαιότερων) δέχονται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε ΕΝΑΣ και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ, ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα, δηλαδή, μετά από σύνθεση όλων των επιμέρους στοιχείων, όπως: Στρατηλάτης και στρατηγικός νους - ιδιόμορφος κατακτητής - εκπολιτιστής - ελευθερωτής - ευφυής πολιτικός - οικουμενικό πνεύμα - ημίθεος, ήρωας και Άνθρωπος.

Αυτόν τον ΕΝΑ, τον ΠΡΩΤΟ, τον ΜΕΓΙΣΤΟ μεταξύ των "μεγάλων", τον ΑΣΥΓΚΡΙΤΟ, τον δικό μας άνθρωπο, τον Έλληνα ως τα μύχια της ψυχής του, ο οποίος ανέκραξε με υπερηφάνεια: "Ευγνωμονώ τους θεούς ότι εγεννήθην Έλλην", έπρεπε η Πατρίδα του και όλοι οι Έλληνες να τον τιμούν σύμφωνα με το μέγεθος της προσωπικότητάς του και των επιτευγμάτων του.

Γίνεται, όμως, αυτό; Επιτελούμε το χρέος μας προς αυτόν;

Το θέμα αυτό εξετάζουμε σ’ αυτή την εργασία μας με τίτλο: «Αλέξανδρος ο Μέγιστος και το χρέος των Ελλήνων».

Πρώτα, παρουσιάζουμε με αδιάσειστα στοιχεία την τεράστια και ανεπανάληπτη προσωπικότητά του, που πολλές φορές λησμονούμε ή υποτιμούμε και κατόπιν αναφέρουμε την άποψή μας ως προς το ΧΡΕΟΣ των Πανελλήνων απέναντι σ’ αυτή.

Ελπίζουμε ότι, η εργασία αυτή θα δώσει την ευκαιρία να προβληματισθούμε και να επανεξετάσουμε, τόσο συλλογικά (ως έθνος και ως πολιτεία), όσο και ατομικά, αν προσφέρουμε την τιμή που αξίζει η κορυφαία στον κόσμο και ανά τους αιώνες προσωπικότητα.

Γιάννης Χολέβας





Εισαγωγή



Ως προς τον Μέγα Αλέξανδρο οφείλουμε να υπογραμμίσουμε μια ατυχή έλλειψη: Δεν υπήρξε σύγχρονός του βιογράφος (4ος αι. π. Χ.). Αυτό είχε ως συνέπεια, να μην υπάρχει μια αυθεντική βιογραφία του, αφενός και αφετέρου να έχουν γραφεί πολλές φανταστικές ιστορίες και μύθοι γι’ αυτόν.

Οι θεωρούμενοι ως σχετικά αυθεντικότερες πηγές δηλ. συγγραφείς που έγραψαν γι’ αυτόν, έζησαν τον 1ο με 2ο αι. μ. Χ., πέντε αιώνες μετά απ’ αυτόν.

Οι συγγραφείς αυτοί, στα έργα των οποίων βασίσαμε κυρίως τις πληροφορίες και τα σχόλιά μας είναι οι εξής, με τα αναφερόμενα έργα τους:

1 . Φλάβιος Αρριανός «Ανάβασις Αλεξάνδρου»

2 . Διόδωρος Σικελιώτης «Ιστορική Βιβλιοθήκη», 17ο βιβλίο

3. Κοϊντος Κούρτιος Ρούφος «Ιστορία Αλεξάνδρου του Μεγάλου»

4. Πλούταρχος «Βίοι Παράλληλοι – Αλέξανδρος και Ιούλιος Καίσαρ»

Κατά την Ελληνιστική περίοδο κυκλοφόρησαν δύο αγνώστων συγγραφέων έργα:

(1) του Ψευδοκαλλισθένους «Βίος Αλεξάνδρου», που θεωρήθηκε ασήμαντο και

(2) «Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου», το οποίο πολλοί ειδικοί χαρακτηρίζουν ως αξιόλογο (Καρ. Μητσάκης). Το μυθιστόρημα αυτό κατά την Τουρκοκρατία κυκλοφόρησε εκλαϊκευμένο με τον τίτλο «Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου».

Από τους νεώτερους και σύγχρονους συγγραφείς, χρησιμοποιήσαμε τους λημματογράφους των Εγκυκλοπαιδειών «Πυρσός», «Ήλιος», «Υδρία», Εκδοτικής Αθηνών και τα έργα των, Ανδρ. Ανδρεάδη, Κωνστ. Παπαρρηγοπούλου, Droysen, N. G. L. Hammond, Θεοδ. Σαράντη, την έκδοση της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών «Μέγας Αλέξανδρος 2900 χρόνια από τον θάνατό του» και το έργο των μαρξιστών Γκαφούρωφ και Τσιμπουκίδη «Αλέξανδρος ο Μακεδών και η Ανατολή». Φυσικά πήραμε υπόψη μας και όλους τους συγγραφείς που αναφέρονται στο κείμενο με το έργο στο οποίο παραπέμπουμε.



Α! Ο ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ – ΘΕΟΣ/ΗΜΙΘΕΟΣ

α! Ο Ένας και μοναδικός

Βεβαιώνεται έγκυρα από τους παρακάτω συγγραφείς:

Αρριανός: «Ουκ έστιν όστις άλλος είς ανήρ, τοσαύτα ή τηλικαύτα έργα κατά πλήθος ή μέγεθος, εν Έλλησιν ή βαρβάροις απεδείξατο».

Jurien de la Gravière (“Les Campagnes d’ Alexandre”, Paris, 1883-84): «Δεν υπήρξε ποτέ, παρά ένας Αλέξανδρος στην ιστορία του κόσμου».

Johann Gustav Droysen (“Geschichte Alexanders des Grossen”, Berlin, 1934): «Η Ιστορία δεν γνωρίζει άλλο γεγονός τόσο καταπληκτικό».



β! Θεός – Ημίθεος – Προφήτης

Arthur Weigall (“Alexander the Great”, London, 1949): «Υπήρξε σαφώς ένας ενσαρκωμένος θεός».

Chateaubriand: «Αν άνθρωπος ομοίασε ποτέ με θεό, αυτός πρέπει να ήταν ο Αλέξανδρος».

Maurice Druon (“Alexandre le Grand où le Roman d’ un Dieu”, Paris, 1958) μετάφραση: «Αλέξανδρος ο Μέγας ή το μυθιστόρημα ενός θεού».

National Geographic Μάρτιος 2000 «Αλέξανδρος ο Στρατηλάτης»: «Το 332 στη Μέμφιδα ανακηρύχθηκε Φαραώ, δηλαδή νόμιμος άρχων αυτού του μεγάλου, πλούσιου και αρχαίου πολιτισμού (Αίγυπτος). Ο Φαραώ ήταν γιος του μεγαλύτερου θεού των Αιγυπτίων, του Άμμωνα Ρα. Στο ναό του Άμμωνα, το Αμμώνειο, τον υποδέχθηκαν ως θεό.

Αρριανός «Ούτε σ’ εμένα φαίνεται ότι χωρίς ανάμειξη θείας δύναμης γεννήθηκε ο άνθρωπος που δεν μοιάζει με κανένα άλλο από τους κοινούς θνητούς».

Κοράνιο Ο Μωάμεθ (571 – 632 μ. Χ.) στο Κοράνιο τον χαρακτηρίζει προφήτη και αναφέρει ότι αυτός έκτισε το «σιδερένιο φράγμα» («Πύλη του Αλεξάνδρου») για να εμποδίσει την δίοδο των άγριων νομαδικών φυλών του Βορρά, Ρωγ και Μαγώγ.

Μαρ. Ιατροπούλου – Θεοχαρίδου «Ο Μέγας Αλέξανδρος στην Περσική Επική Ποίηση», Αθήνα, 2007: «Οι Πέρσες ποιητές Ναζιμί και Εσκεντέρ Ναμέ τον χαρακτηρίζουν φιλόσοφο και προφήτη».

Ανώνυμου ποιητή:

Γεννήθηκε άνθρωπος κα πέθανε Θεός.

Πέθανε στα τριαντατρία του, όπως ο Χριστός.

Πριν απ’ τον Χριστό, Χριστιανός.

Άνθρωπος με πανανθρώπινο, οικουμενικό πνεύμα.



Αφιερωμένο στην χάλκινη προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (έργο του Λυσίππου)

Ο Αρχέλαος ή Ασκληπιάδης ο Σάμιος, έγραψε ένα επίγραμμα αφιερωμένο στην χάλκινη κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την οποία φιλοτέχνησε ο μεγάλος γλύπτης Λύσιππος. Το επίγραμμα περιλαμβάνεται στην «Παλατιανή Ανθολογία», XVI, 120 και το μετέφρασε ο κ. Βασ. Λαζανάς ως εξής:

«Και τη μορφή και την ψυχή του βασιλιά Αλεξάνδρου

ο Λύσιππος, στο έργο αυτό, στ’ αλήθεια έχει δώσει.

Θαρρείς πως ο χαλκόχυτος στον Δία θα φωνάξει:

«Κράτα τον Όλυμπο εσύ. Κι’ ας μείνει η γη για μένα».





γ! Ο μέγιστος και ασύγκριτος

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «η Ιστορία πρώτον αυτόν ονόμασε Μέγαν».

Στράβων (γεωγράφος της Αρχαιότητας): «Των στρατηλατών ο Μέγιστος».

Εμ. Μικρογιαννάκης, Ομ. Καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών («Συγκρίσεις Μεγάλου Αλεξάνδρου»): «Ο Αλέξανδρος ο Μέγας έχει παγκοσμιότητα και παγχρονικότητα. Μ’ αυτόν ως πρότυπο πλάθονται ηγέτες που παραβάλλονται προς αυτόν και συγκρίνονται. Οι κρίσεις είναι γενικώς οδυνηρές. Οι συγκρίσεις οδυνηρότερες γιατί προϋποθέτουν θέσπιση κοινώς αποδεκτών κριτηρίων και ακριβή μέτρα (πράγμα δυσέφικτο)».

Επ. Βρανόπουλος – ιστορικός, συγγραφέας («Η ιδιοφυία του Μεγάλου Αλεξάνδρου): «Ανάμεσα σε όλους τους μεγάλους της παγκόσμιας Ιστορίας, δικαιότερα από όλους ονομάσθηκε Μέγας. Ο Αλέξανδρος είναι ο μόνος σε ολόκληρη την παγκόσμια Ιστορία που, είκοσι τουλάχιστον διαφορετικού πολιτισμού λαοί, τον θεωρούν στις λαϊκές τους παραδόσεις δικόν τους (Αίγυπτος, Παλαιστίνη, Συρία, Μεσοποταμία, Περσία, Πακιστάν, Αφγανιστάν Ουζμπεκιστάν, Τζακιζιστάν, Τουρκιστάν, Μογγολία, Ινδίες κ.ά. χώρες της Κεντρικής και Νότιας Ασίας).

Με ποιους, κυρίως, επιχειρείται σύγκριση του Μεγάλου Αλεξάνδρου;

1.Ο Πλούταρχος στους «Παράλληλους βίους» του αντιπαραθέτει στον Αλέξανδρο τον Ιούλιο Καίσαρα (102 – 44 π. Χ.) που υπήρξε πράγματι μια από τις εξοχότερες μορφές της παγκόσμιας Ιστορίας, του οποίου όμως ο βίος και η δράση δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτή του Αλεξάνδρου. Ο ίδιος όταν αντίκρυσε στο Ασκληπιείο των Γαδείρων τον ανδριάντα του Αλεξάνδρου είπε: Μεγάλου «Στην ηλικία μου ο Αλέξανδρος είχε γίνει κοσμοκράτωρ, ενώ εγώ τίποτε το ιδιαίτερο άξιο λόγου δεν έχω κάνει».

2.Νεώτεροι συγγραφείς επιχείρησαν να τον συγκρίνουν με τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη (1769 – 1821), που τιτλοφορήθηκε και αυτός Μέγας και που θεωρούνταν ως στρατηγικός νους. Αλλά, μπορεί να γίνει σύγκριση μεταξύ ενός στρατηλάτη που δεν γνώρισε ποτέ την ήττα (Μ. Αλέξανδρος) με ένα στρατηγό μεγάλης αξίας, του οποίου όμως η στρατιωτική δράση έληξε με μια μεγάλη ήττα στο Βατερλώ (1815);

3.Ως προς τη σύγκριση με το Μάρκο Πόλο και τον Τζεγκίς Χαν, δεν νομίζουμε ότι μπορεί να γίνει σοβαρός λόγος.



δ! Ο ηρωικός πολεμιστής – νικητής του θανάτου

Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε ήρωας και από παιδί έδειξε τις πολεμικές του ικανότητες.

Όταν στη μάχη της Χαιρώνειας Αύγουστος (338 π. Χ.) οι Μακεδόνες υπό τον Φίλιππο Β’ νίκησαν τις συμμαχικές δυνάμεις Αθηνών – Θηβών και άλλων πόλεων, επικεφαλής του ιππικού των Εταίρων (που ήταν το καύχημα του βασιλιά) ήταν ο 18χρονος γιος του Αλέξανδρος.

Ως ηγέτης-πολεμιστής μαχόταν πάντα στην πρώτη γραμμή και υπέστη τα πάνδεινα.

Όπως γράφει ο Αρριανός, δεν υπήρχε σημείο του σώματός του χωρίς τραύμα. Και όταν οι στρατιώτες του έδειξαν κάποια δυσφορία για τις ταλαιπωρίες τους, είπε: «Αλλά και ξίφει εκ χειρός τέτρωμαι, και τετόξευμαι˙ ήδη και από μηχανές βέβλημαι και λίθοις πολλαχί και ξύλοις παιόμενος υπέρ υμών και της υμετέρας δόξης και του υμετέρου πλούτου».

Στη μάχη των Μαλλών (Νοέμβριος 326) είχε τραυματισθεί τόσο πολύ και τόσο βαριά, ώστε όλοι περίμεναν τον θάνατό του. Και όμως, όπως έγραψε ο Maurice Druon (βλ. παραπάνω): «Αυτή η Νίκη κατά του θανάτου ήταν ο τελευταίος από τους θριάμβους του».



ε! Ο άξιος γιος ενός υπέροχου πατέρα

Μπορεί η προσωπικότητα και τα επιτεύγματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου να επισκίασαν αυτά του πατέρα του, αλλά, ο Φίλιππος Β’ δεν ήταν ένας μικρής αξίας βασιλιάς. Αντίθετα ήταν ένας μεγάλος και πανάξιος βασιλιάς.

Γι’ αυτόν έγραψαν:

Ο Διόδωρος: «Φίλιππος μεν ουν μέγιστος γενόμενος των επί της Ευρώπης βασιλέων».

Ο Αθηναίος μεγάλος ρήτορας Ισοκράτης απευθυνόμενος προς αυτόν: «Μέλλω γαρ σοι συμβουλεύειν προστήναι της των Ελλήνων ομονοίας και της επί τοις βαρβάροις στρατείας» (την πρώτη συμβουλή την πραγματοποίησε, την δεύτερη την πραγματοποίησε ο άξιος γιος του). Αντίθετα με τον Ισοκράτη, όπως είναι γνωστό, ο άλλος μεγάλος Αθηναίος ρήτορας Δημοσθένης εξαπέλυε αντιφιλιππικούς μύδρους.

Ο Φίλιππος ανύψωσε σε τέτοιο βαθμό το κύρος και το μεγαλείο των Μακεδόνων, ώστε ο ιστορικός Πολύβιος έγραψε: «Τίνος και τηλίκης δει τιμής αξιούσθαι Μακεδόνας, οι, τον πλείω του βίου χρόνον ου παύονται διαγωνιζόμενοι προς τους βαρβάρους υπέρ της των Ελλήνων ασφαλείας;».

Για τον Φίλιππο Β’ γράφηκαν ακόμα: «Ήταν διορατικός, δυναμικός, οργανωτής και άριστος στρατηγός… Ο στρατός του – η περίφημη «μακεδονική φάλαγγα» – ήταν πολύ υψηλού επιπέδου. …Το 338 είχε κυριαρχήσει ήδη σ’ όλη την Ελλάδα και το συνελθόν στην Κόρινθο τον ίδιο χρόνο «Συνέδριο» στο οποίο πήραν μέρος πάρα πολλές πόλεις-κράτη της εποχής, του ανέθεσε την αρχιστρατηγία για την σχεδιαζόμενη εκστρατεία κατά των Περσών που έπρεπε να τιμωρηθούν για όσα είχαν πράξει κατά της Ελλάδας. …Ο Π. Κανελλόπουλος στο έργο του «Η Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας» σημειώνει «Έτσι πέθανε ο μεγάλος βασιλιάς της Μακεδονίας που ήταν ο 13ος θεός του Ολύμπου».



στ! Ο μυθικός

Είναι γνωστό ότι για όλες τις μεγάλες προσωπικότητες με παγκόσμια εμβέλεια, πλάθονται διάφοροι μύθοι. Αυτό συνέβη, σε μια τεράστια έκταση και με τον Μέγα Αλέξανδρο.

Πολύ σχετικό με το θέμα υπήρξε το έργο του αειμν. καθηγητή Στίλπωνος Κυριακίδη με τίτλο «Ο Μέγας Αλέξανδρος εις τους μύθους και τας παραδόσεις», Θεσσαλονίκη, 1927.

Μια από τις κυριότερες πηγές μύθων σχετικών με τον Μέγα Αλέξανδρο ήταν το περίφημο «Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλέξανδρου» της ελληνιστικής περιόδου (στο οποίο αναφερθήκαμε και παραπάνω) που κυκλοφόρησε αργότερα ως «Φυλλάδα του Μεγάλου Αλέξανδρου».

Όπως βεβαίωσε γι’ αυτή ο αείμν. Καθηγητής Α. Ξυγγόπουλος «περιείχε πολύ λίγα πραγματικά στοιχεία αλλά και πλήθος από φανταστικές περιπέτειες και επεισόδια μυθιστορηματικά».

Και ορθά παρατηρεί η Ε. Ε. Ράις, καθηγήτρια στην Οξφόρδη («Αλέξανδρος ο Μέγας» μετάφρ. Δεσπ. Ρισσάκη, εκδ. Νεφέλη, 2003): «Έγινε μύθος και εικόνισμα ακόμα και στους λαούς που κατακτούσε» αν και ήταν πολύ άδικη σε χαρακτηρισμούς γι’ αυτόν.

Στα …παραμύθια για τον Μέγα Αλέξανδρο πρέπει να εντάξουμε και 1) την τριλογία του Βαλέριο Μάσσιμο Μανφρέντι «Μέγας Αλέξανδρος» (εκδ. Λιβάνη, 1999) που χρησιμοποίησε ο Στόουν για την γνωστή μετριότατη ταινία του, 2) το έργο του Κλόντ Μοσέ «Αλέξανδρος, το πεπρωμένο ενός μύθου» (εκδ. Παπαδήμα, 2000) και 3) το έργο του Τζών Μάξουελ Ο’ Μπράιαν «Αλέξανδρος ο Μέγας, ο αόρατος εχθρός» (εκδ. Έλλην, 2000).



Β! Ο ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΣ – Ο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΝΟΥΣ – Ο ΗΓΕΤΗΣ

α! Ο Στρατηλάτης

Στράβων: «Μέγιστοι των στρατηλατών όσοι δύνανται γης και θαλάσσης άρχειν, έθνη και πόλεις συναγαγόντες εις μιαν εξουσίαν και διοίκησιν πολιτικήν». (Εννοούσα το επίτευγμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου).

Διόδωρος: «Ήταν ορθότατη η απόφαση του (Πανελληνίου) Συνεδρίου της Κορίνθου που τον επέλεξε ως αρχιστράτηγο με απόλυτη εξουσία».

Την αξία του ως Στρατηλάτη δικαιολογεί απολύτως η πορεία του κατά την εκστρατεία της Ασίας:

Σε ηλικία 20 ετών, το 336 π. Χ. διαδέχθηκε τον δολοφονηθέντα πατέρα του στον θρόνο.

Το 334 π. Χ. – δύο χρόνια μετά – επικεφαλής στρατού από 6.000 ιππείς και 43.000 πεζούς, διέβη τον Ελλήσποντο.

Τρεις ήταν οι κύριες μάχες που έδωσε κατά των Περσών – και οι τρεις ήταν νικηφόρες:

1. Τον Μάιο 334 π. Χ. έγινε η μάχη του Γρανικού. Σ’ αυτήν οι Πέρσες παρέταξαν 15.000 ιππείς και 46.000 πεζούς. Η περίφημη «μακεδονική σάρισα», ξύλινο δόρυ μήκους 5 μ., έδρασε. Και ο Αλέξανδρος έδωσε τα πρώτα δείγματα στρατηγικής ιδιοφυίας και ηγετικής προσωπικότητας.

2. Στη μάχη της Ισσού (333 π. Χ.) οι δυνάμεις ήταν περίπου 50.000 του Μεγάλου Αλεξάνδρου και 70.000 των Περσών, οι οποίοι κατανικήθηκαν. Ο Δαρείος τράπηκε σε φυγή εγκαταλείποντας την οικογένειά του (μητέρα, σύζυγο και θυγατέρες) στα χέρια του Αλεξάνδρου, ο οποίος φέρθηκε άψογα απέναντί τους.

3. Η τρίτη και τελευταία μάχη, όπου οριστικά κατατροπώθηκαν οι Πέρσες, δόθηκε στα Γαυγάμηλα (βόρεια της σημερινής Βαγδάτης), τον Οκτώβριο 331 π. Χ. Σ’ αυτήν οι Πέρσες παρέταξαν τεράστια δύναμη, κατ’ άλλους 600.000 και κατ’ άλλους 1.000.000. Η διαφορά δυνάμεων ήταν τεράστια, αλλά νίκησε η ιδιοφυία του Μακεδόνα Στρατηλάτη.



β! Ο στρατηγικός νους

Οι στρατηλάτες ενδέχεται να στηρίζονται στη μεγάλη δύναμη στρατού που χρησιμοποιούν ή σε εξαγορές αντιπάλων κ.λ.π.

Ο Μέγας Αλέξανδρος κέρδιζε τις μάχες με τη στρατηγική ιδιοφυία που διέθετε.

Ο Αρριανός τον αποκάλεσε «στρατηγών αξιοστρατηγότατον».

Ο Κων. Παπαρρηγόπουλος «Στρατηγική μεγαλοφυία».

Και ο N. Hammond έγραψε: «Στη στρατηγική δεν τον ξεπέρασε κανένας».

Θ. Σαράντης, συν/ρχης ε.α. («Ο Μέγας Αλέξανδρος από την Ιστορία έως τον θρύλο», 1970): «Ήταν ο πρώτος που δίδαξε τις αρχές του πολέμου… Τίποτε από τότε δεν έχει προστεθεί στην Στρατηγική και την Τακτική».

Στα Γαυγάμηλα όπου αντιμετώπισε μια τεράστια δύναμη Περσών, όπως αναφέραμε παραπάνω, παρέσυρε τον Δαρείο να πιστέψει ότι η επίθεσή του θα γινόταν στα πλάγια και όταν το κέντρο αποδυναμώθηκε εξαπέλυσε την επίθεσή του.

Είχε την αξιοθαύμαστη δύναμη να αρπάζει τις ευκαιρίες και να κάνει τις σωστές κινήσεις στον δέοντα χρόνο (timing), τόπο και με τον δέοντα, κάθε φορά, τρόπο.



γ! Ο ικανότατος Ηγέτης

Κ. Παπαρρηγόπουλος: «Συγκέντρωνε όλες τις αρετές, όσες ο Όμηρος αποδίδει εις τον θούρον Άρην και εις την πολύβουλον Αθηνάν» (δηλαδή δύναμη και σοφία).

Ο Αρριανός παραθέτει τις εξής καταπληκτικές ηγετικές ικανότητές του: 1) Διέκρινε την, κατά περίπτωση, ενδεικνυόμενη ενέργεια. 2) Μπορούσε να βγάζει τα ορθά συμπεράσματα από τη μελέτη οποιουδήποτε προβλήματος. 3) Ήξερε καλά, πώς να οργανώνει, να εξοπλίζει και να παρατάσσει τα στρατεύματά του. 4) Εξύψωνε το φρόνημα των στρατιωτών. 5) Κυρίευε από τον εχθρό ό,τι και όσα έπρεπε. 6) Σεβόταν απολύτως τις συμφωνίες που έκανε. 7) Είχε την ευφυία να αντιλαμβάνεται και να αποφεύγει τις παγίδες και τις απάτες που οργάνωναν οι άλλοι σε βάρος του. 8) Ήταν πάντα και παντού ο πρώτος.

Αρχή του ήταν η απηνής καταδίωξη των στρατευμάτων που νικούσε, ώστε να μη βρίσκει ο εχθρός χρόνο για ανασυγκρότηση.

Προσάρμοζε την τακτική του στο περιβάλλον.

Μεριμνούσε πάντα για την διατροφή και διαμονή των στρατιωτών του.

Οργάνωνε κατάλληλα τα εδάφη που κατακτούσε και προήλαυνε μόνο αν ήταν εξασφαλισμένα τα νώτα του.

Ηγετική ομάδα. Το άμεσο περιβάλλον του Αλεξάνδρου αποτελούσαν οι Εταίροι που ήταν αξιωματούχοι, αλλά και φίλοι.

Πιο κοντά του όμως βρισκόταν η «Ηγετική Ομάδα» που την αποτελούσαν οι εξής «δικοί του» άνθρωποι: 1) Ηφαιστείων (ο φίλτατός του, alter ego), 2) Κοίνος του Πολεμοκράτους, 3) Κρατερός του Αλεξάνδρου, 4) Πτολεμαίος του Λάγου, 5) Σέλευκος του Αντιόχου, 6) Φίλιππος του Μαχάτα και 7) Παρμενίων του Φιλώτα.



δ! Ο ανίκητος – Ο αποκλειστικά νικητής

Ο Μέγας Αλέξανδρος – το τονίσαμε και παραπάνω – δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα άλλο στρατιωτικό Ηγέτη όλου του κόσμου, ανά τους αιώνες. Γιατί όλοι αυτοί (π. χ. Ιούλιος Καίσαρ, Ναπολέων, κ. ά.) είχαν μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες, αλλά γνώρισαν και ήττες. Ενώ ο Αλέξανδρος (και γι’ αυτό Μέγιστος μεταξύ των Μεγάλων) δεν υπέστη ποτέ ήττα. Υπήρξε αήττητος, αποκλειστικά νικητής.

Γι’ αυτόν έγραψε:

Ο Διόδωρος: «Την μεν γαρ Πυθίαν ανίκητον αυτόν ωνομακέναι».

Και ο Reinach : «Ο Αλέξανδρος κέρδισε όλες τις μάχες».



Γ! Ο ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟΣ

α! Υπήρξε πάντα «πρότυπο» για μίμηση

Ο Αρριανός τον αποκαλεί: «φιλοπονότατον» (δηλ. ακούραστο), «ανδρειότατον», φιλοτιμότατον», φιλοκινδυνότατον» (δηλ. ριψοκίνδυνο).

Υποβαλλόταν πάντα στις ίδιες ταλαιπωρίες, όπως και οι στρατιώτες του. Και κάποτε τους είπε σε δημόσια συνάθροιση: «Ποιος από σας κοπίασε για μένα, όσο εγώ για κείνον».

Τον Αύγουστο του 325 π. Χ. η στρατιά διέσχιζε την φοβερή έρημο της Γεδρωσίας και όλοι οι στρατιώτες διψούσαν έντονα. Κάποιος στρατιώτης τυχαία βρήκε κάπου λίγο νερό το οποίο τοποθέτησε στο κράνος του και το έφερε στον Αλέξανδρο για να ξεδιψάσει. Τότε ο βασιλιάς, αντί να ικανοποιήσει την δίψα του, πήρε το κράνος και έχυσε στο χώμα το νερό μπροστά στα μάτια όλων. Θέλησε να παραμείνει διψασμένος στο μέγιστο βαθμό, όπως όλοι όσοι ήταν μαζί του. Δεν δέχθηκε την διάκριση! Άραγε πόσοι βασιλιάδες θα έκαναν το ίδιο, κάτω από τις ίδιες συνθήκες;

Και σχολιάζει ο Αρριανός: «Τούτο εγώ είπερ τι άλλο το έργον εις καρτερίαν τε και άμα στρατηγίαν επαινώ Αλέξανδρον».



β! Ο ιπποτισμός του

Όταν, κατά τη μάχη της Ισσού, αιχμαλωτίσθηκαν όλα τα μέλη της οικογένειας του Δαρείου (η μητέρα του Σισύγαμβις, η σύζυγός του Στάτειρα και οι τρεις κόρες του), ο Αλέξανδρος, αφού χαιρέτισε με σεβασμό, διέταξε να τους προσφέρεται ό,τι ζητούν και να ζουν «βασιλικά», όπως και πρώτα.

Η μητέρα του Δαρείου, τόσο αγάπησε τον Αλέξανδρο – σαν παιδί της – ώστε, όταν έμαθε τον θάνατό του, βυθίσθηκε σε τέτοια θλίψη που την οδήγησε σε θάνατο.



γ! Ομιλητής με ειλικρίνεια, επιχειρήματα και πειθώ

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο Μέγας Αλέξανδρος χρειάσθηκε να απευθυνθεί στους στρατιώτες του. Και σ’ αυτές επέδειξε ένα ακόμη χάρισμά του: την ειλικρίνεια που συνοδευόταν από πεντακάθαρα επιχειρήματα και γι’ αυτό λειτούργησαν ως πειθώ.

Τρεις ήταν οι κυριότερες περιπτώσεις ομιλιών του σε μεγάλες συναθροίσεις στρατιωτών:

1. Η πρώτη το φθινόπωρο του 326 π. Χ. στον ποταμό Ύφαση (σήμερα Beas στα βάθη της Ινδίας, στην Προφθασία). Οι στρατιώτες του, επηρεασμένοι από την πολύ μεγάλη κόπωση, λόγω, αφενός των συνεχών μαχών και αφετέρου των ιδιαίτερα σκληρών φυσικών συνθηκών τις οποίες αντιμετώπιζαν, εκδήλωσαν την επιθυμία τους να επιστρέψουν στην Πατρίδα. Ο Αλέξανδρος θύμωσε πολύ αλλά ο θυμός του πέρασε γρήγορα. Και τότε είπε ότι, θα είχαν μεγάλα πλεονεκτήματα όσοι θα συνέχιζαν μαζί του, ταυτόχρονα όμως κήρυξε το τέλος της εκστρατείας και την επιστροφή στην Ελλάδα όσων το επιθυμούσαν. Αλαλαγμοί χαράς και ικανοποίησης ακούσθηκαν από όλους τους ακροατές του. Η αγάπη και η πίστη τους, άλλωστε, στον Ηγέτη τους, ήταν δεδομένη.

2. Τον Ιούλιο 324 π. Χ. στην Ώπι προκλήθηκε αναταραχή που οφειλόταν στο ότι ο Μέγας Αλέξανδρος αποφάσισε να στείλει πίσω στη Μακεδονία τους απομάχους λόγω τραυματισμού ή μεγάλης ηλικίας. Οι στρατιώτες παρεξήγησαν την πρόθεσή του (που ήταν, να γυρίσουν οι απόμαχοι στα σπίτια τους για να ξεκουραστούν και να αφοσιωθούν στις οικογένειές τους μετά από σκληρούς αγώνες, ταλαιπωρία και κόπωση) και πίστεψαν ότι πήρε αυτή την απόφαση για να αντικαταστήσει αυτούς που θα έφευγαν με Πέρσες. Η ατμόσφαιρα ήταν βαριά και ο Αλέξανδρος αναγκάσθηκε να μιλήσει. Είπε συγκλονιστικά πράγματα: «Ο Φίλιππος σας παρέλαβε νομάδες και φτωχούς και σας μετέβαλε από δούλους σε κυρίαρχους. Εγώ, ό,τι βρήκα το μοίρασα σε σας. Όλα είναι δικά σας. Για μένα δεν κράτησα τίποτε». Μίλησε από την καρδιά του, είπε αλήθειες και η αναταραχή σταμάτησε.

3. Το επόμενο βήμα ήταν να οργανώσει ένα «συμπόσιο συμφιλίωσης» μεταξύ Μακεδόνων και Περσών (Ιούλιος 324 π. Χ.). Κατά τις περιγραφές, συνολικά παρακάθισαν 9.000 προσκεκλημένοι. Κοντά του κάθισαν οι Μακεδόνες, κατόπιν οι Πέρσες (αξιωματούχοι, προύχοντες) και μετά απ’ αυτούς, ορισμένοι αντιπρόσωποι από άλλους λαούς της Ασίας. Εκεί ο Αλέξανδρος έκανε μια Προσευχή. ( Στο «Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου» και στη Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου» γίνεται λόγος για «Όρκο του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Και αυτό κυκλοφορεί και είναι γνωστό σε πολλούς. Πρόκειται για λάθος).

Και ο Ν. Ηammond, βασιζόμενος στον Αρριανό γράφει: «Ο Αλέξανδρος προσευχήθηκε υπέρ της ομόνοιας και της συγκυριαρχίας Μακεδόνων και Περσών. Την ίδια ευχή επανέλαβαν όλοι οι παρόντες και όλοι μαζί τραγούδησαν τον ύμνο της Νίκης. Ήταν ο θρίαμβος της ασιατικής πολιτικής του Αλεξάνδρου… Μακεδόνες και Ασιάτες θα μοιράζονταν ως ίσοι τη διοίκηση του βασιλείου της Ασίας». Τα παραπάνω βεβαίωσαν και ο Πτολεμαίος (αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυς), όπως και ο Πλούταρχος και ο Στράβων.

Υποδειγματικός ο Μέγας Αλέξανδρος και ως προς τη συμφιλίωση των Μακεδόνων όχι μόνο με τους Πέρσες, αλλά και με άλλους λαούς (Ινδοί, Ιουδαίοι, Αιγύπτιοι κ. ά.).



Δ! ΙΔΙΟΜΟΡΦΟΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗΣ –

Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ

α! Ο κατακτητής που λατρεύτηκε

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «Των κατακτητών ο μέγιστος». Ασύλληπτη η έκταση των εδαφών που κατέκτησε.

Montesquieu (“L’ esprit des lois”, 21 τόμοι. 1689 – 1755): «Ιδού λοιπόν κατακτητής, του οποίου τον θάνατο θρήνησαν όλα τα έθνη που κατακτήθηκαν απ’ αυτόν. Ιδού σφετεριστής που τον έκλαψε ακόμα και ο βασιλικός οίκος που κατάργησε (περσική αυτοκρατορία). Παρόμοιο φαινόμενο για κανέναν άλλον δορυκτήτορα δεν αναφέρει η Ιστορία».

G. Radet (“Alexandre le Grand”, Paris, 1931): «Με τέτοιον καταπληκτικό βασιλιά, μπορούσαν να υπάρξουν όρια για την Ελλάδα;».



β! Ο ελευθερωτής

Γκαφούροφ – Τσιμπουκίδης: «Σκοποί του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία ήταν, 1) η εκδίκηση κατά των Περσών για τις εκστρατείες τους στην Ελλάδα και 2) η απελευθέρωση από τον περσικό ζυγό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας (με τη μάχη της Ισσού).

Droysen: «Οι πόλεις της Μικράς Ασίας χάρη στον Αλέξανδρο, κέρδισαν την πραγματική τους ελευθερία και αυτονομία».



γ! Ο εκπολιτιστής

Πλούταρχος: «Στερήθηκαν τον ουρανό (σημ. μεταφορικά) τα μέρη εκείνα που δεν γνώρισαν τον Αλέξανδρο».

W. Tarn (“Alexander the Great”, Cambridge, 1948): «Ο Αλέξανδρος είχε καθαρά εκπολιτιστικούς σκοπούς, δεν τον ενδιέφερε η αρπαγή ξένων περιοχών, αλλά, η αρχηγία του αρχαίου κόσμου».

Γκαφούροφ – Τσιμπουκίδης: «Οι αντικειμενικές συνέπειες της κατάχτησης οδήγησαν στον συνδυασμό των ελληνικών και των ανατολικών βάσεων».

Χρ. Ζαλοκώστας («Μέγας Αλέξανδρος»): «Επέβαλε στους Σκύθες να θάβουν τους νεκρούς τους, αντί να τους τρών. Τους Σογδιανούς να γηροκομούν τους γονείς τους, αντί να τους σκοτώνουν. Τους Πέρσες να σέβονται τις μητέρες τους και να μην τις παντρεύονται. Απαγόρευσε στους Βακτριανούς ν’ αφήνουν άταφους τους νεκρούς για να τους τρων οι γύπες, όπως όριζε η λατρεία του Ζωροάστρη…».

Πολλοί λαοί της Ασίας και όχι μόνο, αισθάνονται υπερήφανοι θεωρώντας τους εαυτούς τους απογόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως:

– η Φυλή Καλάς στο Β.Δ. Πακιστάν, η οποία στο λεξιλόγιό της χρησιμοποιεί ελληνικές λέξεις

– οι κάτοικοι του οροπεδίου Καϊμπέρ των Ινδιών

– η Φυλή Χούτζα σε ορεινή περιοχή ύψους 2.300 μ.

Αλεξ. Στεφανοπούλου («Scoup, όσα δεν δημοσιεύθηκαν», Αθήνα, 2008): «Παραμένει για μένα μυστήριο, με ποιόν τρόπο ο Αλέξανδρος είχε κατορθώσει να αφήσει σε τόσους λαούς την εικόνα, όχι ενός κατακτητή, αλλά, ενός ξεχωριστού ήρωα που τους έκανε την τιμή να φτάσει ως την χώρα τους. Στο Πακιστάν ο Αλέξανδρος κατασκεύασε μεγάλα έργα. Ίδρυσε την πόλη Τάξιλα και άλλες…».

Χλόη Τριανταφύλλου («Πέρα στο Σουδάν», Αθήνα, 2004): «Στα βουνά της Ερυθράς Θάλασσας ζει μια νομαδική φυλή, οι Beza.Τμήμα της φυλής που θεωρούνται εξαίρετοι κυνηγοί είναι οι Handedouá, που υπερηφανεύονται ότι είναι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Πράγματι ο Μέγας Αλέξανδρος είχε στρατοπεδεύσει στα μέρη τους και έμεινε αρκετούς μήνες, όταν πήγαινε στην Αβησσυνία… Πολλοί απ’ αυτούς έχουν γαλανά μάτια και ελληνική κατατομή, η δε διάλεκτός τους περιέχει παραφρασμένες ελληνικές λέξεις».



δ! Ο μεγάλος πολιτικός νους

Είναι αξιοθαύμαστα τα επιτεύγματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως πολιτικού.

Άθλο απετέλεσε η προσέγγιση που επέτυχε ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση.

Πράξη μεγάλης σημασίας ήταν η εξαίρετη συμπεριφορά που επέδειξε προς την οικογένεια του Δαρείου η οποία αιχμαλωτίσθηκε στη μάχη της Ισσού.

Μεγάλης πολιτικής σημασίας ήταν ο σεβασμός των ηθών και των εθίμων των λαών που κατακτούσε, οι οποίοι τον αντάμειψαν με σεβασμό και αγάπη. Το ίδιο ισχύει και για την ένταξη στην ακολουθία του Περσών ευγενών.

Πολιτικό μέτρο ήταν η αποκατάσταση του Ινδού ηγεμόνα Πώρου στο βασίλειό του, όπως και του βασιλιά της Ταξίλης, Ταξίλη.

Για να δημιουργήσει ακατάλυτους δεσμούς αίματος μεταξύ Μακεδόνων και Περσών οργάνωσε 10.000 γάμους στα Σούσα (324), όπου και ο ίδιος, για να δώσει το παράδειγμα νυμφεύθηκε την θυγατέρα του Δαρείου Βερσίνη (κατ’ άλλους την Στάτειρα).

Ευφυέστατα όρισε την Βαβυλώνα πρωτεύουσα του κράτους του που απλωνόταν από το Ιόνιο Πέλαγος μέχρι τα όρια της Κίνας, γιατί η Βαβυλώνα βρισκόταν ακριβώς στο μέσον.

Ορθή πολιτική πράξη, που είχε ευμενέστατο αντίκτυπο σ’ όλη την Ελλάδα, ήταν η αμνήστευση των 20.000 Ελλήνων που υπηρέτησαν ως μισθοφόροι στη στρατιά του Δαρείου. Αυτό έγινε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 324 π. Χ. και το μήνυμα μετέφερε ο Σταγιρίτης Νικάνωρ.



ε! Ο Οραματιστής της Οικουμενικότητας

Πλούταρχος: «Ένα δήμον ανθρώπων άπαντας αποφήναι».

Διόδωρος: «Σ’ αυτό το χρονικό διάστημα, έφτασαν πρέσβεις από όλη, σχεδόν, την Οικουμένην, από τους οποίους, άλλοι τον συνέχαιραν για τα κατορθώματά του, άλλοι τον στεφάνωναν, άλλοι ζητώντας φιλία και συμμαχία και πολλοί με προσφορά μεγαλοπρεπών δώρων». Ήταν πρέσβεις από την Ευρώπη (Ιλλυριοί, Γαλάτες), από τις πόλεις και τους λαούς της Ασίας και από την Αφρική (Καρχηδόνιοι, Λιβυοφοίνικες).

Σημ. Η οικουμενικότητα του πνεύματός του διείπε και την «Προσευχή» του στη συγκέντρωση των 9.000 Μακεδόνων, Περσών κ. ά. (Βλ. παραπάνω παρ. Β/γ)



στ! Η οικονομική του σκέψη και τα θαυμαστά οικονομικά του επιτεύγματα

V. Durcey (“Histoire des Grecs”, 1889): «Το εμπόριο, ενωτικός δεσμός των λαών, αναπτύχθηκε κατά θαυμάσιο τρόπο και είχε στην διάθεσή του νέες ειρηνευμένες οδούς, λιμάνια, νεώρια, σταθμούς ανεφοδιασμού. Η βιοτεχνία κινήθηκε ζωηρά από τους ατελείωτους θησαυρούς, οι οποίοι άλλοτε έμειναν ανεκμετάλλευτοι και τους οποίους ο Αλέξανδρος προώθησε στην κυκλοφορία.».

Ο Αλέξανδρος πραγματοποίησε το άνοιγμα των αστικών αγορών.

Σε κάθε περιφέρεια δημιούργησε εμπορικά κέντρα.

Τεράστιος υπήρξε ο οικονομικός και κοινωνικός ρόλος των πολλών νέων πόλεων που ίδρυσε, τις οποίες ο Πλούταρχος υπολόγισε σε 70 (και άλλοι σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό). Μόνο στο Πακιστάν έκτισε 5 μεγάλες Αλεξάνδρειες. Γέμιζε τις πόλεις με μεγάλο αριθμό κατοίκων και μεριμνούσε για την οικονομική τους ανάπτυξη.

Κατασκεύασε δρόμους, διώρυγες, λιμένες, αρδευτικά δίκτυα, κ. ά.

Οι νέες πόλεις μετέβαλαν την κλειστή οικονομική και κοινωνική δομή σε ανοιχτή και προοδευτική οικονομία.

Ο N. Hammond έκανε εμπεριστατωμένη ανάλυση της οικονομικής πολιτικής του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των αποτελεσμάτων της, όπως: 1) Η οικονομική ανάπτυξη κράτησε ενωμένη την Ασία. 2) Ενθάρρυνε την μετάσταση από την κτηνοτροφία στην γεωργία και δίδαξε ελληνικές μεθόδους για εντατικές καλλιέργειες. 3) Με τις πόλεις ίδρυσε «αστικά κέντρα». 4) Το εμπόριο αυξήθηκε ταχύτατα με ασφάλεια και χωρίς δασμούς από την Ελλάδα ως τον Υφάση (προδρομική μορφή Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών). 5) Διευκόλυνε τις επικοινωνίες με τη λειτουργία δρόμων, γεφυριών κ. ά. 6) Ανέπτυξε το θαλάσσιο εμπόριο ανάμεσα στον Περσικό Κόλπο και στο Ινδό ποταμό. 7) Κυκλοφόρησε ένα χρυσό και ένα ασημένιο νόμισμα, πραγματικής αξίας, που έγινε δεκτό από τις ανατολικές χώρες, και καθόρισε τη μεταξύ των δυο νομισμάτων σχέση. 8) Έγινε η αλλαγή από την ανταλλακτική στην καπιταλιστική οικονομία.

_Στην διάρκεια της εκστρατείας έκανε και έρευνες κλιματολογικές, γεωλογικές, υπεδάφους κ. ά. Στην Βακτριανή το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του προσέλκυσε το «φλεγόμενο νερό» που δεν ήταν άλλο από το πετρέλαιο, το οποίο όμως τότε είχε περιορισμένη σημασία.

Ειδικοί, με εντολή του διερεύνησαν τα ινδικά ορυχεία και άλλοι τα αίτια των πλημμυρών του Νείλου.



ζ! Ο αυστηρός τιμωρός των παρεκτρεπομένων

Ο Μέγας Αλέξανδρος που ήταν άψογος στο ήθος και τις συμπεριφορές του αξίωνε από όλους να δείχνουν υποδειγματική συμπεριφορά και ήταν αμείλικτος τιμωρός προς αυτούς που αυθαιρετούσαν, τους αυταρχικούς, τους καταχραστές και τους προδότες.

Τιμώρησε σκληρά τους συνωμότες που οργάνωναν στάση και δολοφονία του.

Διόδωρος: «Όταν έμαθε ότι ορισμένοι στρατηγοί και σατράπες (πολιτικοί διοικητές) έδειχναν ανεπίτρεπτη συμπεριφορά, τους τιμώρησε και τους αντικατέστησε. Προειδοποίηση και για τους άλλους.

Όταν πληροφορήθηκε ότι μερικοί μισθοφόροι μάζευαν χρήματα, τους απέλυσε».

Αισθάνθηκε θλίψη και απογοήτευση όταν διαπίστωσε την κατάχρηση που έκανε ο … έμπιστός του θησαυροφύλακας Άρπαλος του Μαχάτα, ο οποίος εξαφανίσθηκε με τα κλοπιμαία.

Την προδοσία ποτέ δεν ανέχθηκε, ακόμα και σε βάρος των εχθρών! Ο σατράπης της Βακτριανής Βήσσος πρόδωσε τον βασιλιά των Περσών Δαρείο, που πέθανε. Τον καταδίωξε αμείλικτα και τον σκότωσε.



η! Ο εξερευνητής

Στράβων («Γεωγραφικά»): «Ο μεν γαρ Αλέξανδρος της Ασίας πολλήν ανακάλυψιν ημίν και των βορείων της Ευρώπης άπαντα μέχρι του Ίστρου»(Δούναβη).

Droysen: «Ο Αλέξανδρος αναζητούσε συνεχώς νέες ναυτικές επικοινωνίες και γνώριζε την θαλάσσια οδό από τον Ινδό στον Τίγρη και Ευφράτη» (ποταμοί).

Στο Ινδικό Καύκασο επιδόθηκε σε κλιματολογικές και γεωλογικές παρατηρήσεις.



Ε! ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ

Ο Μέγας Αλέξανδρος αποδεικνύεται ότι έτρεχε αιώνες πιο μπροστά από την εποχή του και ότι εφάρμοσε ορισμένες αντιλήψεις που αναπτύχθηκαν τον 20ο αιώνα (σύγχρονές μας).

α! Ο εφαρμοστής των Ανθρωπίνων Σχέσεων στο στράτευμά του

Διατηρούσε σχέσεις αγάπης και αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τους στρατιώτες του.

Ήταν ανθρώπινος και ίσος, χωρίς διάκριση, σε κινδύνους, μάχες, κακουχίες και τραυματισμούς.

Reinach : «Κανείς εκτός από τον Αλέξανδρο δεν μπόρεσε να εμπνεύσει μεγαλύτερη αφοσίωση και περισσότερη εμπιστοσύνη στους στρατιώτες του και κανείς δεν μπόρεσε να εισπράξει απ’ αυτούς μεγαλύτερο ωφέλιμο έργο».

Όταν κατάλαβε ότι τον πλησίαζε ο θάνατος, ζήτησε να αποχαιρετίσει τους στρατιώτες του.

Ήταν ξαπλωμένος πάνω σε ένα ανάκλιντρο και πέρασαν από μπροστά του όλοι οι στρατιώτες. Αυτός, καταβεβλημένος κινούσε το χέρι του αποχαιρετώντας τους κι’ αυτοί, με δάκρυα στα μάτια ανταποδίδοντας τον χαιρετισμό, σήκωναν ψηλά το χέρι τους. Εκεί, κοντά στο τέλος επιβεβαιώθηκαν οι στενές ανθρώπινες σχέσεις που συνέδεαν τον μεγάλο Ηγέτη με του συμπολεμιστές του.



β! Ο εφαρμοστής της Τεχνικής των Δημοσίων Σχέσεων

Αφορά τις σχέσεις με πρόσωπα και ομάδες που δεν ανήκουν στο άμεσο περιβάλλον ενός ατόμου.

Ο Αλέξανδρος:

1. Άπλωνε χέρι φιλίας και συνεργασίας με όλους τους κατακτώμενους λαούς.

2. Στους Ασιάτες ηγέτες που παραδίνονταν πρόσφερε πλούσια δώρα.

3. Μερικούς από τους Πέρσες σατράπες (διοικητές) τους άφησε στη θέση τους με διακριτική συνδιοίκηση από Έλληνες.

4. Μεγάλη απήχηση είχαν οι γάμοι του, τόσο με τη θυγατέρα του Δαρείου Βερσίνη (ή Στάτειρα), όσο και με την θυγατέρα του Ώχου (Αρταξέρξη) – που βασίλευσε πριν τον Δαρείο – Παρυσάτιδα.

5. Ήταν τέτοια η συμπεριφορά του προς την οικογένεια του Δαρείου, ώστε η μητέρα αυτού Σισύγαμβις τον αγάπησε σαν παιδί της.

6. Ευφυεστάτη πράξη δημοσίων σχέσεων ήταν οι γάμοι των 10.000 Μακεδόνων με Ασιάτισσες.



ΣΤ! Ο ΠΑΝΩ ΑΠ’ ΟΛΑ, ΕΛΛΗΝΑΣ

«ΕΥΓΝΟΜΩΝΩ ΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ ΟΤΙ ΕΓΕΝΝΗΘΗΝ ΕΛΛΗΝ»

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

α! Η Μόρφωση και τα «πιστεύω» του

Όταν ο Αλέξανδρος ήταν 13 χρόνων, ο πατέρας του Φίλιππος κάλεσε τον Αριστοτέλη και του ανέθεσε τη μόρφωση του γιου του.

Η διδασκαλία διήρκεσε 6 χρόνια και περιλάμβανε μαθήματα φιλοσοφίας, πολιτικής, ρητορικής, ποίησης και μουσικής.

Ο μεγάλος Σταγιρίτης φιλόσοφος τον κατάρτισε έτσι, ώστε να μπορέσει να γίνει ο ιδανικός φορέας της Ελληνικής Παιδείας και του Ελληνικού Πολιτισμού.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πίστευε:

_Στην υπεροχή του Ελληνικού Πολιτισμού

_Στον θησαυρό της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας από τον Όμηρο (ιδιαίτερα την Ιλιάδα) μέχρι τους τρεις μεγάλους τραγικούς (Αισχύλο, Σοφοκλή, Ευριπίδη) τους οποίους είχε μελετήσει καλά και δεν αποχωριζόταν ποτέ.

_Στο πνεύμα και το έργο του μεγάλου δασκάλου του Αριστοτέλη, κορυφαίου φιλόσοφου και πανεπιστήμονα.

_Στην ανάγκη απόκτησης ελληνικής παιδείας από όλους τους νέους της Ελλάδας.

_Στην πατροπαράδοτη ελληνική θρησκεία, το Δωδεκάθεο.

_Ότι οι πρόγονοί του ήταν ο Ηρακλής και ο Αχιλλέας.



β! Ο φορέας της Ιδέας «Ελλάδα»

Αρριανός: Απάντηση σε επιστολή του Δαρείου που τον καλούσε να γίνουν συναυτοκράτορες στην Περσία:«Οι υμέτεροι πρόγονοι ελθόντες εις Μακεδονίαν και εις την άλλην Ελλάδα κακώς εποίησαν ημάς, ουδέν προηδικημένοι. Εγώ δε Ελλήνων ηγεμών κατασταθείς και τιμωρήσασθαι βουλόμενος Περσών, διέβην την Ασίαν, υπαρξάντων υμών».

Αd. Reinach (Η εξελλήνιση του αρχαίου κόσμου, μετ. Ε. Μαρκής, 1938): «Χάρη στον Αλέξανδρο ο Ελληνισμός κατέκτησε τον αρχαίο κόσμο και παρέμεινε ως θεμέλιο του σύγχρονου κόσμου».

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «Όλοι, οι επισημότεροι των φιλοσόφων, ο Αριστοτέλης, ο Θεόφραστος, ο Ξενοκράτης, ενόμιζον τον Αλέξανδρον ως ευεργέτην του Ελληνισμού» … «Η μακεδονική ηγεμονία ιδρύθη δυνάμει συνθηκών τας οποίας ώμοσαν οι αντιπρόσωποι όλων των Ελληνίδων Πόλεων, ενώ αι προηγούμεναι ηγεμονίαι τας οποίας ώμοσαν τινές των Πόλεων, έπειτα όμως επεβλήθησαν υπό της ηγεμόνος Πόλεως δια της βίας εις τας υπολοίπους».

Διόδωρος: «Της των Ελλήνων απελευθερώσεις ένεκα, τον προς Πέρσας πόλεμον επανήρηται… Οι δε σύνεδροι των Ελλήνων (σημ. του Πανελληνίου Συνεδρίου της Κορίνθου) εψηφίσαντο πέμψαι πρέσβεις πέντε και δέκα στέφανον φέροντας χρυσούν παρά της Ελλάδος Αριστείον Αλεξάνδρου».

Κ. Μαρξ (άρθρο του στην Kölnische Zeitung): «Η ανώτατη εσωτερική άνθιση της Ελλάδας συμπίπτει με την εποχή του Περικλή και η ανώτατη εξωτερική άνθισή της με την εποχή του Αλεξάνδρου».



γ! Ο φορέας της Ελληνικής γλώσσας

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «Δεν εξηπλώθη ο Ελληνισμός μόνον, αλλά και περί πολλά ουσιωδώς ετελέσθη. Ουδέ περιωρίσθη η εξάπλωσις αυτού εις τας προειρημένας χώρας (Μ. Ασία, Περσία, Ινδία, Κεντρική Ασία). Προς μεσημβρίαν της Αιγύπτου, εν Αιθιοπία αυτή, η ελληνική (γλώσσα) επεκράτησεν έκτοτε ως επίσημος του κράτους γλώσσα. Καθιερώθη ιδίως να επικρατήσει καθ’ άπασαν την Ανατολήν η γλώσσα η ελληνική ως γλώσσα της κυβερνήσεως, του εμπορίου, ως όργανον όλων των υψίστων και ευγενεστάτων σχέσεων…».

Πλούταρχος: «Θεωρούσε την Ιλιάδα ως Εγχειρίδιον Πολεμικής Τέχνης και είχε πάντα μαζί του στις εκστρατείες του ένα αντίγραφο με σχόλια του Αριστοτέλους, το οποίο φύλαγε πάντα κάτω από το μαξιλάρι του, μαζί με ένα μαχαίρι.

Όταν έφτασε το τέλος της προς Ανατολάς εκστρατείας, στις όχθες του ποταμού Ύφαση, διέταξε να στηθεί μια μαρμάρινη πλάκα πάνω στην οποία γράφηκε: «ΕΝΘΑΔΕ ΕΣΤΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ».



Ζ! Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Ως το σημείο αυτό κάναμε λόγο για τον Μ. Αλέξανδρο ως στρατηλάτη, πολεμιστή, ήρωα, ηγέτη, πολιτικό κλπ. Στην παράγραφο αυτή τον βλέπουμε σαν απλό άνθρωπο με τις ιδιότητες και της συνήθειές του.



α! Ο λάτρης της καθαριότητας του σώματος

Κάθε πρωί μετά το ξύπνημα και κάθε βράδυ πριν κατακλιθεί, απαραιτήτως και χωρίς παράλειψη έκανε λουτρό. Ακόμα και τραυματισμένος ή άρρωστος πριν πεθάνει, ασχολούνταν σχολαστικά με την καθαριότητα του σώματος.



β! Ο ιδιαίτερα ευλαβής και ευσεβής

Αρριανός: «Ήτο του θεού επιμελέστατος».

«Πίστευε ότι τις κατακτήσεις του τις πρόσφεραν οι θεοί».

«Ο θεός γίνεται ο καλύτερος στρατηγός των νικητών».

Καθημερινά, πρωί και βράδυ, ανελλιπώς έκανε θυσία στους θεούς, ακόμα κι’ όταν αρρώστησε και λίγο πριν πεθάνει.

Μετά την (πρώτη) μεγάλη νίκη του στον Γρανικό (334 π. Χ.) βρήκε έναν ημιτελή ναό και διέταξε να τον επισκευάσουν και να τον αφιερώσουν στην Αθηνά (γιατί ως Έλληνας, όπως και οι λοιποί Έλληνες, πίστευε στο Δωδεκάθεο).

Στο Λούξορ, στην Αίγυπτο, ξανάχτισε ένα ναό που είχαν καταστρέψει οι Πέρσες.



γ! Ο πνευματικός άνθρωπος

Γκαφούροφ – Τσιμπουκίδης (μαρξιστές): «Σαν γνήσιος μαθητής του Αριστοτέλη, καταλάβαινε τη σοβαρότητα της επιστημονικής έρευνας, γι’ αυτό και διάλεγε ανθρώπους που αναζητούσαν ανθρώπινες γνώσεις σε διάφορες ασιατικές χώρες».

Μελετούσε την Ιλιάδα, τις τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη, τις βίβλους του Φελίστου κ. ά.

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «Άνθρωπος, τη αληθεία υπεράνθρωπος, όστις, εν μέσω τηλικαύτων φοβερών περισπασμών, ησθάνετο πάντοτε την ανάγκην, να δροσίζει εαυτόν δια των ναμάτων της ελληνικής ποιήσεως και ιστορίας».

Curtius Rufus (“Historia Alexandri Magni Macedonis”): «H σκέψη του ήταν τόσο βαθιά που περιέκλειε το άπειρο».

Jean Benoist Méchin (“Αλέξανδρος ο Μέγας ή το αληθινό όνειρο”):

«Το έργο του ήταν μια νίκη του πνεύματος επί του αριθμού».

Στην ακολουθία του μετείχαν πολλοί άνθρωποι του πνεύματος και της τέχνης, φιλόσοφοι (Καλλισθένης του Δημοτόμου, Ολύνθιος, ανεψιός του Αριστοτέλη, ο οποίος όμως πήρε μέρος στη συνωμοσία κατά του Αλεξάνδρου και γι’ αυτό εκτελέσθηκε, Ανάξαρχος ο Αβδηρίτης, Γύρρων ο σκεπτικός κ. ά.) άνθρωποι των γραμμάτων-συγγραφείς (Ξενοκράτης ο Χαλκηδόνιος, Αναξιμένης του Αριστοτέλους από τη Λάμψακα κ. ά.) τραγωδοί, ηθοποιοί, μουσικοί, χορευτές κ.λ.π.



δ! Ο πρόδρομος του Χριστιανισμού

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «Η κατάστασις αυτή των πραγμάτων υπήρξε βραδύτερον το κυριώτερον όργανον της διαδόσεως και της αναπτύξεως του Χριστιανισμού».

Theodor Birt (“Alexander der Grosse und das Weltgriechen’ tum“ Leipzig, 1924): «Ο Αλέξανδρος είναι η αρχή και ο Χριστός το τέλος».



ε! Ο προνοητικός

Διόδωρος: «Επειδή οι Μακεδόνες βετεράνοι που απολύθηκαν και γύρισαν στη Μακεδονία, είχαν αφήσει πίσω τους 10.000 παιδιά τα οποία είχαν αποκτήσει από ασιάτισσες, ο Αλέξανδρος διέθεσε τα απαιτούμενα ποσά για να ανατραφούν αυτά τα παιδιά ως ελεύθεροι πολίτες και διόρισε διδασκάλους για να τους δώσουν την πρέπουσα αγωγή και μόρφωση, σύμφωνα με τις ελληνικές αντιλήψεις.».



στ! Ο φυσιολογικά ομαλός άνθρωπος

Αυτοί που θέλησαν να πλήξουν τον Μέγα Αλέξανδρο παρουσιάζοντάς τον ως ομοφυλόφιλο, με σχέσεις με τον φίλο του Ηφαιστείονα, διαψεύδονται από τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα.

Ως φυσιολογικός άνδρας παντρεύτηκε με σφοδρό έρωτα τη Ρωξάνη, κόρη του Οξυάρτη, έμεινε σ’ όλη τη ζωή του ερωτευμένος μ’ αυτή, απέκτησαν ένα παιδί και πέθανε στην αγκαλιά της. Η Ρωξάνη υπήρξε υποδειγματική σύζυγος και στάθηκε δίπλα του με πολλή αγάπη και στοργή.

Έκανε άλλους δυο γάμους στο πλαίσιο των 10.000 γάμων Ελλήνων με Ασιάτισσες στα Σούσα, ο ένας με την κόρη του Δαρείου Βερσίνη και ο άλλος με την κόρη του Αρταξέρξη Ώχου, Παρυσάτιδα.

Κατά τα γραφόμενα είχε και δυο ερωτικές περιπέτειες, μια με την ωραιότατη βασίλισσα της Μπάρντια, Νουσαμπέ και με μια Κινέζα σκλάβα.



ζ! Ο αφιλοχρήματος

Υπήρξε – μοναδικό ασφαλώς στους αιώνες και στον κόσμο – υπόδειγμα αφιλοχρηματίας.

Αρριανός: «Είπε προς τους στρατιώτες του: Δεν έχω τίποτα δικό μου και κανείς δεν μπορεί να ανακαλύψει δικούς μου θησαυρούς, εκτός από όσα είναι δικά σας αποκτήματα και όσα φυλάγονται για σας…».

Αρριανός: «Ήταν χρημάτων εις τας εαυτού ηδονάς φειδωλότατος».



η! Ο πλουσιοπάροχος

Αρριανός: «Γενναιοδωρότατος».

Πλούταρχος: «Μεγαλοδωρότατος».

Όσα λάφυρα αποκτούνταν μοιράζονταν στους άνδρες του. Οι αμοιβές και οι άλλες υλικές παροχές προς αυτούς ήταν πολύ ικανοποιητικές.

(Αυτά με τη σύγχρονη πρακτική αποκαλούνταν κίνητρα – Incentives και «παρότρυνση» – Motivating).



θ! Ο μεγαλόψυχος

Διόδωρος: «Πολλοί Πέρσες ηγεμόνες που είχαν ακολουθήσει τον Δαρείο στη φυγή, παραδόθηκαν. Σ’ αυτούς φέρθηκε με μεγάλη επιείκεια και λόγω αυτής απέκτησε μεγάλη δόξα.».

Εξ’ άλλου, η αμνηστία προς τους Έλληνες φυγάδες και μισθοφόρους που πολέμησαν εναντίον του στις τάξεις του Δαρείου, συγκλόνισε όλη την Ελλάδα.



ι! Ο Φίλος

Είχε κοντά του όλους τους φίλους του. Τους διόρισε στρατηγούς, ταξιάρχους, σατράπες (πολιτικούς διοικητές). Τους γέμισε, εκτός από δόξα και με πλούτη πολλά.

Πλούταρχος: «Οι φίλοι του κατέστησαν ισοβασιλείς».

Τον πόνεσε πολύ ο θάνατος του επιστήθιου φίλου του – και «εξ’ απορρήτων» – Ηφαιστείονα.

Αρριανός: «Διέταξε να κατασκευασθεί στην Αλεξάνδρεια στη νήσο Φάρος Ηρώο του Ηφαιστείονα «μεγέθει μέγιστον και πολυτελεία ευπρεπέστατον».

Διόδωρος: «Ηγάπησεν αυτόν μάλιστα των εν στοργή φίλων, δοξαζομένων και μετά την τελευτήν, ετίμησεν αυτόν ανυπερβλήτως».

Κων. Παπαρρηγόπουλος: «Κατά μήνα Μάϊον ετέλεσεν εις Βαβυλώνα την μυθώδη εκείνην εκφοράν του Ηφαιστείωνος».

Όσοι προσπάθησαν – ματαίως, βέβαια – να πλήξουν ποικιλοτρόπως τον Μέγιστο Αλέξανδρο, θέλησαν να τον παρουσιάσουν ως ομοφυλόφιλο και ως έχοντα σεξουαλική σχέση με τον πολυαγαπημένο φίλο του. Αλλά, όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο Αλέξανδρος ήταν φυσιολογικότατος και ομαλότατος (με γάμο από σφοδρό έρωτα με τη Ρωξάνη κ.λ.π.) και τα περί ομοφυλοφιλίας του είναι κατασκευάσματα άρρωστων μυαλών που στόχο είχαν τη μείωση της προσωπικότητας και της δόξας του Μέγιστου άνδρα της Παγκόσμιας Ιστορίας.





Η! ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΚΡΟΥΣΗ ΤΟΥΣ

Αυτές αναφέρονται κυρίως από τους μαρξιστές συγγραφείς Γκαφούροφ και Τσιμπουκίδη, αλλά και από ορισμένους άλλους που ενοχλούνται από την δόξα και τα μεγαλειώδη επιτεύγματα του Κολοσσού της Παγκόσμιας Ιστορίας.

Η κατηγορία αριθμείται 1 και η απάντηση 2.



α! Ιμπεριαλιστής

1.Ο ιμπεριαλισμός αποβλέπει στην καθυπόταξη λαών, οι οποίοι γίνονται απόλυτα εξαρτημένοι και στην οικονομική εκμετάλλευση των χωρών τους.

2.Δεν επιδίωξε την πολιτική εξάρτηση των Περσών και δεν υπήρξε καμία οικονομική εκμετάλλευση της χώρας τους. Αντίθετα, έκανε πολλά έργα για την ανάπτυξη της χώρας, τα οποία έμειναν σ’ αυτή και οι λαοί τον ευγνωμονούσαν.



β! Κατακτητής μόνο και όχι εκπολιτιστής

1.Απέβλεπε μόνο στην κατάκτηση των ασιατικών χωρών, χωρίς να μεριμνά για τον εκπολιτισμό τους.

2.Ιδιόρυθμος «κατακτητής» που τον ελάτρευσαν οι κατακτημένοι λαοί, των οποίων αναβάθμισε το πολιτιστικό επίπεδο και αντί για ερείπια και χρήση βίας, τους έμαθε να ζουν καλύτερα.



γ! Συνεχιστής του δουλοκτητικού καθεστώτος

1.Δεν μετέβαλε το καθεστώς αυτό.

2.Ανεδαφική και εξωπραγματική η αξίωση, 400 π. Χ. χρόνια να καταργήσει ένα καθεστώς που διατηρήθηκε μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Αλλά, επέτυχε την απόλυτη συμφιλίωση μεταξύ Ελλήνων και Ασιατών και απαγόρευσε να πωλούνται οι αιχμάλωτοι πολέμου ως δούλοι.



δ! Ανατολίτης ηγεμόνας

1.Έτσι χαρακτήρισαν τον Μέγα Αλέξανδρο οι επικριτές του.

2.Οι ανατολίτες ηγεμόνες ποτέ δεν πολεμούσαν μαζί με τους στρατιώτες τους και επιδίωκαν τη συγκέντρωση κατά το δυνατό, περισσότερου πλούτου.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πολεμούσε όχι μαζί, αλλά επικεφαλής των στρατιωτών του. Και από τα πλούτη που κέρδισε μαχόμενος δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του. Όλα τα μοίρασε στα στελέχη και τους στρατιώτες του.



ε! Υπήρξε συνεργάτης των Περσών αριστοκρατών

1.Μ’ αυτή την κατηγορία εννοούν ότι υποστήριζε τους Πέρσες και όχι τους δικούς του.

2.Ο Μέγας Αλέξανδρος στο πλαίσιο των δημοσίων σχέσεων που εφάρμοζε, είχε συνεργασία με όλους, με σκοπό να δημιουργεί φιλίες αντί για εχθρότητες. Οι δικοί του ήταν οι άνθρωποί του, οι συμπολεμιστές που πέρασαν μαζί πολλές ταλαιπωρίες, αλλά πανηγύρισαν και πολλές νίκες. Οι σχέσεις μ’ αυτούς ήταν δεσμοί αίματος.



στ! Οικονομικά αίτια

1.Την εκστρατεία στην Ανατολή υποκίνησαν οικονομικά αίτια.

2.Ο ίδιος ο Αλέξανδρος (σε απαντητική επιστολή του προς τον Δαρείο) ανέφερε ότι η εκστρατεία του έγινε για να δοθεί εκ μέρους των Ελλήνων εκδίκηση για όσα οι Πέρσες έκαναν σε βάρος της Ελλάδας με της εκστρατείες τους, όπως και για την απελευθέρωση των Ελλήνων της Μ. Ασίας που ήταν αιχμάλωτοι των Περσών.

Όσα αποκτήθηκαν από την απόκτηση των περσικών θησαυροφυλακίων χρησιμοποιήθηκαν για τη συνέχιση της εκστρατείας (βάσει της αρχής «οφέλη εκ του εχθρού» και για παροχές προς τα στελέχη και τους στρατιώτες.



ζ! Αλλαγή χαρακτήρα

1.Μεταβλήθηκε σε ύπουλο και αλαζόνα.

2.Κακόβουλη, αστήρικτη κατηγορία. Ο Αλέξανδρος παρέμεινε ο ίδιος, αλλά έγινε καχύποπτος όταν αποκαλύφθηκε η συνωμοσία σε βάρος του, με σκοπό την δολοφονία του, στην οποία πήραν μέρος – δυστυχώς – και πρόσωπα που εμπιστευόταν.



η! Σφαγέας – χασάπης των λαών

1.Κατηγορία που χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη έκταση για να πληγεί ο Αλέξανδρος.

2.Είναι φυσικό στους πολέμους να υπάρχουν θύματα, νεκροί και τραυματίες.

Αλλά, είναι εκτός λογικής να γίνεται λόγος για «σφαγιασμούς» του 4ου π. Χ. αιώνα, όταν 24 αιώνες μετά (στον 20ο αιώνα) έγιναν τα χειρότερα εγκλήματα με αποκορύφωμα τις βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι που είχαν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα.

Ως προς την ολοκληρωτική καταστροφή των Θηβών (που στασίασαν εναντίον του, όταν ετοιμαζόταν για την εκστρατεία στην Ανατολή), ο Αρριανός γράφει ότι «έδειξαν ιδιαίτερο ζήλο οι γείτονες Πλαταιείς, Φωκείς και οι υπόλοιποι Βοιωτοί για λόγους εκδίκησης, από παλαιά εχθρότητα».



Επίλογος

Ο φθόνος δεν έλειψε ποτέ, όπως και οι πρόθυμοι επικριτές.

Γι’ αυτούς ο Αρριανός έγραψε: «Όποιος κατακρίνει τον Αλέξανδρο … ας υπολογίσει και ποιος είναι ο ίδιος και ποια είναι η δική του μοίρα αφενός και αφετέρου τι έγινε εκείνος (ο Αλέξανδρος) και σε ποιο σημείο ανθρώπινης καλοτυχίας έφτασε, αφού, εντελώς, χωρίς καμία αντίρρηση, έγινε βασιλιάς και των δυο ηπείρων (Νοτιοδυτικής Ευρώπης, Δυτικής και Κεντρικής Ασίας) και το όνομά του έφτασε παντού, ενώ αυτός που τον κατακρίνει είναι πολύ μικρότερός του, ασχολείται με μικροπράγματα, χωρίς και σ’ αυτά ακόμα να τα καταφέρνει…».

Για κάθε μικρόψυχο επικριτή του Μεγάλου Αλεξάνδρου ισχύει αυτό που είπε ο Αθηναίος ρήτορας Αισχίνης, στον λόγο του «Κατά Κτησιφώντος»: «Θεωρεί τον Αλέξανδρον ουκ εκ της Αλεξάνδρου φύσεως, αλλ’ εκ της εαυτού ανανδρίας».





ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ



Είναι εκτός αμφιβολίας το ότι ο Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε ο Μέγιστος ανά την υφήλιο και ανά τους αιώνες. Και βρίσκεται, κατά παγκόσμια παραδοχή τόσο ψηλά, ώστε, όχι μόνο να μην υπάρχει προσωπικότητα άλλη να τον ανταγωνισθεί, αλλά ούτε κάποιος που να μην υστερεί πολύ απέναντί του. Γι’ αυτό ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ασύγκριτος.

Αυτή είναι η αλήθεια, μακριά από κάθε υπερβολή, εθνικιστική έξαρση και προσωπολατρία.

Αυτόν, λοιπόν, τον Μέγιστο και ασύγκριτο, πως τον τιμούν οι Έλληνες – και όχι μόνο οι Μακεδόνες – αφού Έλληνας χαρακτηρίζεται και Έλληνας ήταν;

Ελάχιστοι είναι οι προς τιμή του ανδριάντες (Πέλλα, Θεσσαλονίκη). Στην Αθήνα είναι έτοιμος ο ανδριάντας (έργο του γλύπτη Ι. Παππά), αλλά … δεν βρέθηκε ακόμα .. ο κατάλληλος χώρος για να τοποθετηθεί (γελοιότητες). Ήδη πολλοί πολίτες από διάφορα μέρη της Ελλάδας διαμαρτύρονται γι’ αυτή την αδικαιολόγητη βραδύτητα. Λίγες είναι και οι προτομές. Από πλατείες και οδούς στο όνομά του, οι περιπτώσεις είναι ανεπίτρεπτα περιορισμένες.

Στα σχολεία μας υπάρχουν αναρτημένοι πίνακες με τις μορφές αγωνιστών του ’21. Ορθότατα. Λείπει όμως ένας πίνακας με τη μορφή του Μεγαλέξανδρου.

Σε σύγκριση μ’ αυτές τις δικές μας παραλείψεις, οι σφετεριστές και παραχαράκτες της Ιστορίας Σκοπιανοί κάνουν ό,τι μπορούν για να προβάλουν ως … Σλαβομακεδόνα τον Υπερέλληνα Αλέξανδρο.

Πρέπει να διακηρυχθεί με κάθε τρόπο η ανάγκη να πράξουμε ως Έλληνες το χρέος μας.

Πιστεύω ότι ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ – ο Σύνδεσμός μας – θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά και για την υπόμνηση του χρέους των Πανελλήνων, αλλά και για την υλοποίησή του στην πράξη.



Υ.Γ. Οφείλω να ομολογήσω το ότι εκ μέρους μεγάλου πλήθους Ελλήνων, ο Αλέξανδρος ανεδείχθη ο μεγαλύτερος Έλληνας, κατά την ψηφοφορία που προκάλεσε ο τηλεοπτικός σταθμός «ΣΚΑΪ» μαζί με την Εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (2009) δημιούργησε μεγάλη ικανοποίηση και απέδειξε ότι η κρίση των Ελλήνων είναι αλάνθαστη.

Αλλά, δεν παύει να αποτελεί ΧΡΕΟΣ όλων, να είναι εμπράκτως παρούσα σε όλη την Πατρίδα μας η μορφή του Μεγίστου των Ελλήνων –και της Οικουμένης, κατά την γνώμη μας – Αλεξάνδρου.

Η Ελληνική Σημαία

Stand by Me from theRedPillRadio on Vimeo.

Η κβαντική Φυσική εξηγεί τη Βιολογία

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΛΥΝΕΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 2.500 ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ «ΠΑΡΑΔΟΞΟ» ΤΟΥ ΖΗΝΩΝΑ

Το λεγόμενο «παράδοξο» του αρχαίου Ελληνα φιλοσόφου Ζήνωνα (490-415) από την Ελέα της Κάτω Ιταλίας, σύμφωνα με το οποίο η κίνηση είναι μια ψευδαίσθηση το οποίο ξένοι επιστήμονες είχαν ονομάσει από το 1977 «κβαντικό παράδοξο του Ζήνωνα», λύθηκε έπειτα από περίπου 2.500 χρόνια από τον επίκουρο καθηγητή του Φυσικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Κρήτης και ερευνητή του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), Γιάννη Κομίνη.
Με τη χρήση κβαντικών εξισώσεων ο 37χρονος Ελληνας ερευνητής απαντά σε έναν σύνθετο επιστημονικό γρίφο, που αποτελεί και πολιτιστικό επίτευγμα του 21ου αιώνα με απροσμέτρητες συνέπειες στο μέλλον. Με την εν λόγω ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε χθες στο παγκοσμίου κύρους περιοδικό «Physical Review», για πρώτη φορά στον κόσμο εμφανίζεται στην επιστήμη ένα κβαντικό φαινόμενο να «καθορίζει άμεσα τις δυνατότητες ενός βιολογικού οργανισμού» και συγκεκριμένα των πουλιών, καθορίζοντας τον ακριβή προσανατολισμό τους σε σχέση με το μαγνητικό πεδίο της Γης.
Οι εξισώσεις του κ. Κομίνη που παρέχουν την εν λόγω εξήγηση ανοίγουν έναν πολύπλευρο δρόμο στην επιστήμη για την κατανόηση πολλών φαινομένων, όπως της φωτοσύνθεσης, της παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας στην κατανόηση της έμβιας ύλης και του ίδιου του ανθρώπου.
* Κύριε Κομίνη, ποια διαδρομή πραγματοποίησε η επιστήμη για να φτάσουμε ώς εδώ;
* «Η ιστορία των φυσικών επιστημών βρίθει από συνθέσεις επιστημονικών αντιλήψεων και θεωριών, το αποτέλεσμα των οποίων πολλές φορές ήταν μια επιστημονική αλλά και τεχνολογική επανάσταση. Για παράδειγμα, ηλεκτρικά και μαγνητικά φαινόμενα ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν παρατηρήσει ότι όταν τρίψει κανείς ένα κομμάτι από ήλεκτρο (κεχριμπάρι) σε ένα ύφασμα, τότε το ήλεκτρο έλκει ελαφρά αντικείμενα, όπως ένα μικρό κομμάτι χαρτί.
Αυτό είναι ένα ηλεκτρικό φαινόμενο το οποίο σήμερα γνωρίζουμε ότι προέρχεται από τη μεταπήδηση ηλεκτρονίων από το ύφασμα στο υλικό, το οποίο φορτίζεται αρνητικά και έλκει τα θετικά φορτία από ένα άλλο υλικό, όπως το χαρτί. Οι αρχαίοι Κινέζοι γνώριζαν τη χρήση της μαγνητικής πυξίδας στη ναυσιπλοΐα και σήμερα γνωρίζουμε ότι η κίνηση της πυξίδας οφείλεται στη δύναμη που ασκεί το μαγνητικό πεδίο της Γης στο μαγνητισμένο σίδηρο από τον οποίο αποτελείται η βελόνα της πυξίδας».
* Πάμε τώρα σε νέες επιστημονικές συνθέσεις;
* «Οπως είναι λοιπόν γνωστό, οι φυσικές επιστήμες, είτε για ιστορικούς είτε για πρακτικούς λόγους, έχουν χωριστεί σε διάφορους τομείς, π.χ. φυσική, χημεία, βιολογία. Οι τομείς αυτοί είναι με τη σειρά τους χωρισμένοι σε υποτομείς. Τα τελευταία χρόνια μια άλλη σύνθεση που είναι εν τη γενέσει της είναι η κβαντική βιολογία. Το πρώτο εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι: τι σχέση μπορεί να έχει ο παράξενος κόσμος των κβάντων με την έμβια ύλη; Τι σχέση μπορεί να έχει η κβαντική φυσική, που διέπει τον αόρατο στο ανθρώπινο μάτι υπο-ατομικό μικρόκοσμο, με τους έμβιους οργανισμούς; Φαινομενικά, καμία απολύτως σχέση.
Είναι βέβαια γνωστό ότι με την κβαντική φυσική κατανοούμε τη δομή των ατόμων. Η δομή των ατόμων και οι αλληλεπιδράσεις τους οδηγούν στην κατανόηση της δομής των μορίων και των χημικών αντιδράσεων, και αυτές με τη σειρά τους ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τεράστιων βιο-μορίων, όπως είναι οι πρωτεΐνες (που αποτελούνται από χιλιάδες άτομα) που είναι η βάση των έμβιων οργανισμών.
Με άλλα λόγια, είναι γνωστό ότι η βάση της χημείας είναι η κβαντική φυσική, η βάση της βιολογίας είναι η χημεία και η βιοχημεία, αλλά μέχρι τώρα θεωρούνταν βέβαιο ότι καμία άλλη σχέση δεν υφίσταται μεταξύ κβαντικής φυσικής και βιολογίας εκτός από την προηγούμενη έμμεση συνάφεια, που κυρίως έχει να κάνει με τη δομή της ύλης, από την πιο στοιχειώδη στην πιο σύνθετη μορφή της».
* Τα κβαντικά φαινόμενα τι εξηγούν;
* «Η φύση όμως έχει τη δυνατότητα να μας εκπλήσσει και να μας δείχνει με απρόσμενο τρόπο ότι η πραγματικότητα είναι διαφορετική απ' ό,τι φανταζόμαστε. Για πρώτη φορά στην επιστήμη ανακαλύφθηκε πρόσφατα ότι υπεισέρχονται κβαντικά φαινόμενα σε ένα σημαντικό βιολογικό σύστημα. Πρόκειται για τις χημικές αντιδράσεις με ζεύγη ιοντικών ριζών. Τα ζεύγη αυτά είναι βιο-μόρια που υπεισέρχονται τόσο στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης όσο και στην "έκτη" αίσθηση των αποδημητικών πουλιών.
Η αίσθηση αυτή αφορά την ικανότητα των πουλιών αυτών να βρίσκουν με ακρίβεια τον προορισμό τους έπειτα από ταξίδι χιλιάδων χιλιομέτρων. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούν το μαγνητικό πεδίο της Γης και ο μηχανισμός με τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι γνωστός ως βιοχημική πυξίδα. Η πυξίδα αυτή στηρίζεται ακριβώς στις αντιδράσεις με ζευγάρια ιοντικών ριζών, οι οποίες λαμβάνουν χώρα στον αμφιβληστροειδή χιτώνα των πουλιών. Οι αντιδράσεις αυτές επηρεάζονται από το μαγνητικό πεδίο και έτσι τα προϊόντα της αντίδρασης φέρουν την πληροφορία για το μαγνητικό πεδίο της Γης».
* Η δική σας ανακάλυψη σε τι συνίσταται;
* «Η ανακάλυψη, που πραγματοποιήσαμε, δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό "Physical Review" και αφορά το γεγονός ότι οι αντιδράσεις αυτές καθορίζονται από κβαντικά φαινόμενα που για πρώτη φορά φαίνεται να εμφανίζονται σε ένα βιολογικό σύστημα. Τόσο οι χημικές αντιδράσεις και τα βιο-μόρια στα οποία λαμβάνουν χώρα όσο και ο μηχανισμός της βιοχημικής πυξίδας ήταν γνωστά στην επιστημονική κοινότητα εδώ και πολλά χρόνια. Ομως, η φυσική περιγραφή και κατανόηση αυτών των φαινομένων σε κβαντικό επίπεδο ήταν ελλιπής και "αποσιωπούσε" την ύπαρξη και δράση των κβαντικών φαινομένων. Μάλιστα, η δυνατότητα των πουλιών να προσανατολιστούν με μεγάλη ακρίβεια στο μαγνητικό πεδίο της Γης φαίνεται ότι είναι άμεση απόρροια αυτών των κβαντικών "παραδόξων".
Το κβαντικό φαινόμενο του Ζήνωνα έχει παρατηρηθεί σε πολλά πειράματα και με πολλές παραλλαγές, ποτέ όμως σε ένα βιοχημικό/βιολογικό σύστημα. Πιο αναλυτικά, αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: το ζεύγος ιοντικών ριζών αποτελείται, πολύ απλά, από δύο μοριακά ιόντα και δύο ελεύθερα ηλεκτρόνια. Τα ηλεκτρόνια αυτά είναι μικροσκοπικοί, κβαντικοί μαγνήτες, οι οποίοι "αισθάνονται" το μαγνητικό πεδίο της Γης, όπως μια πυξίδα. Κάποια στιγμή όμως τα ηλεκτρόνια αυτά μεταπηδούν στα ιόντα και προκύπτει ένα ουδέτερο μόριο, δηλαδή η χημική αντίδραση λαμβάνει τέλος. Η μορφή του ουδέτερου μορίου που προκύπτει εξαρτάται από το τι προσανατολισμό έχουν οι δύο ηλεκτρονικοί μαγνήτες. Τον έλεγχο αυτό τον πραγματοποιούν τα δύο μοριακά ιόντα. Οταν ο έλεγχος αυτός που ασκούν τα ιόντα στα ηλεκτρόνια είναι πολύ "ισχυρός", τότε ακριβώς εμφανίζεται το κβαντικό φαινόμενο του Ζήνωνα και ο χρόνος ζωής της αντίδρασης αυτής παρατείνεται.
Αν βέβαια η χημική αυτή αντίδραση λάβει χώρα πολύ γρήγορα, τα προϊόντα θα είναι ανεξάρτητα από το μαγνητικό πεδίο και δεν θα επιβιώσει καμία πληροφορία γι' αυτό. Το κβαντικό φαινόμενο του Ζήνωνα είναι λοιπόν υπεύθυνο για τον χρόνο ζωής της βιοχημικής αυτής αντίδρασης, χρόνος που είναι επαρκής για να δουλέψει ο μηχανισμός της βιοχημικής πυξίδας».
* Ποιες θα είναι οι συνέπειες μιας τέτοιας ανακάλυψης;
* «Το ότι ένα κβαντικό φαινόμενο, όπως αυτό που περιγράψαμε, καθορίζει άμεσα τις δυνατότητες ενός βιολογικού οργανισμού είναι γεγονός που για πρώτη φορά εμφανίζεται στην επιστήμη και έρχεται να κλονίσει τα στεγανά μεταξύ παραδοσιακά διαφορετικών και πολύ απόμακρων επιστημονικών τομέων, όπως είναι η κβαντική φυσική και η βιοχημεία ή η βιολογία.
Οι συνέπειες της ανακάλυψης αυτής είναι πολύ πιθανό ότι θα είναι πολύπλευρες. Οι ίδιες χημικές αντιδράσεις που εμφανίζονται στη βιοχημική πυξίδα των πουλιών λαμβάνουν χώρα και στη φωτοσύνθεση, το βιοχημικό εργοστάσιο που μετατρέπει την ενέργεια από τον ήλιο σε βιοχημική ενέργεια που τροφοδοτεί τη ζωή στον πλανήτη. Είναι πιθανό η κατανόηση των αντιδράσεων αυτών σε κβαντικό επίπεδο να οδηγήσει σε μια βαθύτερη κατανόηση της φωτοσύνθεσης και σε μια αποδοτικότερη προσομοίωσή της από τον άνθρωπο, καθότι μέχρι τώρα η τεχνητή φωτοσύνθεση δεν έχει καταφέρει να προσεγγίσει τις δυνατότητες της φύσης. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει σοβαρότατες συνέπειες για την παραγωγή ή αποθήκευση ενέργειας. Ανοίγεται επίσης ο δρόμος για την ανάπτυξη νέων βιο-αισθητήρων, με απρόβλεπτες εφαρμογές στη βιοτεχνολογία. Τέλος, η ανακάλυψη αυτή μπορεί να είναι προπομπός άλλων παρόμοιων ανακαλύψεων σχετικά με την επίδραση των κβαντικών νόμων στην έμβια ύλη, ίσως ακόμα και στον άνθρωπο».

Από ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗ

Ελληνωνύμων ενεργός αφελληνισμός

Συντάκτης: Χρήστος Γιανναράς



Το ζητείν απανταχού το χρήσιμον ήκιστα αρμόζει τοις μεγαλοψύχοις και ελευθερίοις», λέει ο Αριστοτέλης. Δεν ταιριάζει σε ελεύθερους και μεγαλόψυχους ανθρώπους να ζητάνε παντού τη χρησιμότητα, να αξιολογούν το κάθε τι κρίνοντας πρωταρχικά πόσο χρήσιμο είναι. Το πρωτείο της χρησιμότητας δηλώνει υποταγή στις ενστικτώδεις ορμές εγωτικής αυτοσυντήρησης, μικρόψυχη έγνοια ατομικής εξασφάλισης. Οχι ελευθερία από την αναγκαιότητα, όχι μεγαλοψυχία.

Στον γεωγραφικό χώρο που ορίζουν η ευρωπαϊκή και η ασιατική ακτή του Αιγαίου και το μεταξύ αρχιπέλαγος γεννήθηκε, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία, το αίτημα να έχει προτεραιότητα η αλήθεια και όχι η χρησιμότητα. Γεννήθηκε η κριτική σκέψη: Η ανάγκη των Ελλήνων να διακρίνουν το πραγματικό από την ψευδαίσθηση, την αλήθεια από το ψέμα, την έγκυρη γνώση από την υποκειμενική εντύπωση. Να ξεχωρίσουν τον αξιόπιστο («πιστόν») από τον αναξιόπιστο («άπιστον») λόγο. Γεννήθηκε η φιλοσοφία, η επιστήμη.

Να γίνει ξεκάθαρο: Η προτεραιότητα της αλήθειας και όχι της χρησιμότητας δεν ήταν για τους Ελληνες ηθική επιταγή, ιδεαλιστικό αιτούμενο. Ηταν ανάγκη, ανάγκη κοινή, δηλαδή εμπειρικά κοινωνούμενη. Μια ανθρώπινη συλλογικότητα σημαδεύει την Ιστορία όχι με ηθικοπλαστικές «αξίες» και ιδεαλιστικές στοχεύσεις, αλλά με την ιεράρχηση των αναγκών της – ποια ανάγκη έρχεται πρώτη και ποια δεύτερη. Πρώτη ανάγκη για τους Ελληνες, μέσα από διεργασίες αιώνων, αναδύθηκε το αίτημα της αλήθειας. Στη μεσαιωνική και νεώτερη Ευρώπη (ώς σήμερα) το αίτημα των Ελλήνων υιοθετήθηκε με ενθουσιασμό, αλλά παραλλαγμένο σε ανάγκη για αποτελεσματικότητα, που είναι η αναιδέστερη μορφή χρησιμοθηρίας. Γι’ αυτό και η «επιστήμη» της Δύσης οδηγεί οπωσδήποτε στη χρησιμότητα, ακόμα και του Αουσβιτς ή της Χιροσίμα.

Η αλήθεια, όσο υπήρχε Ελληνισμός, ήταν από μόνη της το μέγιστο αγαθό και η κριτική αναζήτηση του αληθούς υπηρετούσε την κοινή ανάγκη να προσδιοριστεί τελικά η αλήθεια όχι ως γνώση μόνο, αλλά και ως ύπαρξη. Να προσδιοριστεί το αληθινά υπαρκτό (το «όντως ον»): αυτό που υπάρχει χωρίς περιορισμούς, μεταβολές, φθορά – αυτό που δεν πεθαίνει. Να προσδιοριστεί το πραγματικά υπαρκτό, γιατί ανάγκη του Ελληνα ήταν να μιμηθεί τον «τρόπο» ύπαρξης του όντως υπαρκτού: ανάγκη να «αθανατίζει» ο άνθρωπος, όπως είπε ο Πλάτων.

Αυτή η δεύτερη κοινή (εμπειρικά κοινωνούμενη) ανάγκη γέννησε το δεύτερο άλμα των Ελλήνων στην πανανθρώπινη Ιστορία: Αλμα μετάβασης από την «κοινωνίαν της χρείας» στην «κοινωνίαν του αληθούς» ή (με άλλη διατύπωση) από τη «φυσική κοινωνία» στην «πολιτική κοινωνία». Η «χρεία», η προτεραιότητα της χρησιμότητας, συγκροτεί κατά φυσική αναγκαιότητα (όχι κατ’ ελευθερίαν) τη συλλογική συμβίωση των ανθρώπων – με τον καταμερισμό της εργασίας και τις ανταλλακτικές σχέσεις κοινωνούνται οι βιοποριστικές ανάγκες, δημιουργείται η «φυσική κοινωνία». Με στόχο την κοινή πραγμάτευση του αληθούς, τη μίμηση του «τρόπου» της αθανασίας, γεννιέται η «πόλις», η «πολιτική κοινωνία»: μεταβάλλεται η αναγκαιότητα της συνύπαρξης σε ελεύθερο κοινό άθλημα να «αληθεύει» ο βίος, να είναι «κατ’ αλήθειαν» οι σχέσεις κοινωνίας.

Οι Ελληνες ονόμασαν «πόλιν» όχι τον αριθμητικά (ποσοτικά) διευρυμένο οικισμό, αλλά έναν άλλο «τρόπο» συλλογικότητας, θεσμικά και λειτουργικά ομόλογο του «αληθούς». Πιστοποιούσε η ελληνική εμπειρία ότι το αληθινά υπαρκτό στοιχείο της αισθητής πραγματικότητας (το άφθορο, αναλλοίωτο, αθάνατο) είναι ο δεδομένος και ανερμήνευτος «ξυνός» (κοινός) λόγος, η λογικότητα που προκαθορίζει το είδος και τις σχέσεις των υπαρκτών. Τα επιμέρους (ατομικά) υπαρκτά είναι φθαρτά, εφήμερα. Ομως, ο λόγος της μορφής και της δια-μόρφωσης των υπαρκτών είναι αιώνιος και αθάνατος, αυτός μεταβάλλει το σύμπαν σε «κόσμον» (κόσμημα) αρμονίας, ευταξίας, κάλλους.

Αυτή την κοσμιότητα των «κατά λόγον» και «ανά τον λόγον» σχέσεων, τον λόγο-τρόπο της αλήθειας και αθανασίας, θέλει να πραγματώσει η πολιτική κοινωνία, «ο μικρός της πόλεως κόσμος». Και η πραγμάτωση δεν είναι θέμα κοινής συμφωνίας («κοινωνικού συμβολαίου»), αλλά κοινού συνεχούς αθλήματος. «Πολίτης» είναι όποιος ελεύθερα δέχεται την τιμή να μετέχει στο άθλημα αληθείας που είναι η πολιτική. Την ευθύνη να τηρούνται οι όροι του αθλήματος την έχουν όλοι οι πολίτες, το «κράτος» (εξουσία - ευθύνη) το επιφορτίζεται όλος ο «δήμος» – το «πολίτευμα» (τρόπος λειτουργίας της «πόλεως») είναι «δημοκρατία».

Δυο ενδεικτικές συνέπειες έχει η τιμή να είσαι «πολίτης», μέτοχος του αθλήματος να αληθεύει ο βίος, του πολιτικού αθλήματος: Είναι αδιανόητο να θιγεί ή να κακωθεί το σώμα του πολίτη, αδιανόητη η σωματική βάσανος. Μαστιγώσεις, φραγγελώσεις, ακρωτηριασμοί, αυτονόητες σε εκείνους τους αιώνες ποινές, αποκλείονται στην ελληνική «πόλιν». Ο Σωκράτης καταδικάζεται από την Εκκλησία του Δήμου σε θάνατο (διότι και η δημοκρατία κάνει λάθη), αλλά δεν υπάρχει δήμιος να εφαρμόσει την ποινή: Θα πάρει μόνος του, ελεύθερα, να πιει το κώνιον ή θα φύγει από την πόλη.

Δεύτερη ενδεικτική συνέπεια: Οι πολίτες στη δημοκρατία δεν εκλέγονται στα θεσμικά αξιώματα, κληρώνονται. Οποιος έχει την τιμή να είναι πολίτης, είναι εξ ορισμού και ικανός για οποιοδήποτε αξίωμα - ευθύνη διαχείρισης των κοινών. Ούτε έχει σημασία το γεγονός ότι η πραγμάτωση της δημοκρατίας διήρκεσε ελάχιστες δεκαετίες, στην Αθήνα και μόνο. Την Ιστορία τη σημάδεψε η στόχευση των Ελλήνων, αυτή παραμένει πανανθρώπινο μέτρο και κριτήριο αποτίμησης των προτεραιοτήτων κάθε συλλογικότητας.

Βέβαια, το μέτρο - κριτήριο αλλοτριώθηκε, το καπηλεύτηκαν λαοί βαρβαρικοί χρησιμοθηρικών προτεραιοτήτων, κυρίως μετά την εξαφάνιση του Ελληνισμού από το ιστορικό προσκήνιο με την Τουρκοκρατία. Πόσοι καταλαβαίνουν σήμερα, στον διεθνή χώρο, ότι η «πολιτική» στοχεύει στον «κατ’ αλήθειαν» βίο, ότι η «δημοκρατία» προϋποθέτει άξονα μεταφυσικής αναζήτησης, ότι είναι άθλημα σχέσεων κοινωνίας, όχι «συμβόλαιο» για τη θωράκιση κάθε εγωτικής αυτονομίας.

Θεωρητικά, το ελλαδικό κρατίδιο που προέκυψε από την εξέγερση του 1821 θα μπορούσε να διασώσει, έστω και μόνο ως συνείδηση και μαρτυρία, την ειδοποιό διαφορά και ταυτότητα του Ελληνισμού μέσα στην Ιστορία. Ομως ποτέ δεν διδαχθήκαμε στην παιδεία του κρατιδίου, ούτε ως πληροφορία, τι σημαίνουν για την ανθρωπότητα τα δύο άλματα των κάποτε Ελλήνων: η γέννηση της κριτικής σκέψης και η ανάδυση της πολιτικής κοινωνίας.

Το ελλαδικό κρατίδιο είναι μια μιμητική απόφυση της Δύσης, δεν υπάρχει τίποτα ελληνικό στο ελλαδικό κρατίδιο – θεσμοί, παιδεία, Τέχνη, ατομική καλλιέργεια, όλα μεταπρατικά, όλα απομιμήσεις και πιθηκισμός. Γι’ αυτό και πανηγυρίζουμε ανίδεοι, οι Ελληνώνυμοι του βαλκανικού νότου, που ένας Αμερικανοελβετός έστησε απέναντι από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης τη βλάσφημη νεοπλουτίστικη αναίδεια της χρησιμοθηρίας αρχιτεκτονημένη – ναι, απέναντι στο σύμβολο του μεταφυσικού στόχου της πολιτικής, τον Παρθενώνα.

Και είναι το αρχιτεκτόνημα του Ελβετού απολύτως συντονισμένο με την τεταρτοκοσμική μας «δημοκρατία».

Καθημερινή, 12 Ιουλίου 2009