Monday, May 20, 2019
«Ο Μέγας Αλέξανδρος ετάφη κοντά στην Κλεοπάτρα»
Τι αποκαλύπτει ο καθηγητής Γιάννης Φουρτούνας για τον μεγάλο στρατηλάτη – Απαντά εάν είναι μύθος ή γεγονός ο εμπρησμός της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας
Γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος αποφάσισε να κτίσει την πόλη της Αλεξάνδρειας και γιατί επέλεξε το μέρος ακριβώς που βρίσκεται μεταξύ της Μαρεώτιδος λίμνης και της Μεσογείου θαλάσσης; Πού βρισκόταν το Σήμα, όπου λέγεται ότι βρίσκονταν ο τάφος του μεγάλου Στρατηλάτη; Ποιες πιθανότητες αληθείας έχουν οι θεωρίες για το μέρος της ταφής του ένδοξου Μακεδόνα; Υπάρχει σήμερα το ταριχευμένο σώμα του Αλέξανδρου ή έχει διαλυθεί ή κλαπεί ή αποτεφρωθεί με το πέρασμα των αιώνων; Και αν υπάρχει πού θα μπορούσε να βρίσκεται; Πυρπολήθηκε τελικά η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ή είναι μία φαντασία; Ποιος από τους ιστορικούς αναφέρεται στην πυρπόληση της βιβλιοθήκης; Για ποιο σκοπό έγινε - αν έγινε –ο εμπρησμός της και αν όχι τι απέγιναν τα οκτακόσιες χιλιάδες χειρόγραφα;
Σε αυτά τα καυτά ερωτήματα και σε πολλά άλλα απάντησε την έγκριτο δημοσιογράφο κ. Ερατώ Ζέλιου ο συγγραφέας Γιάννης Φουρτούνας καθηγητής του Πανεπιστημίου Al Azhar της Αιγύπτου και στέλεχος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου του 2018 στο δορυφορικό κανάλι 4ε με τίτλο «Η Αλεξάνδρεια των Ελλήνων» και κατά την οποία ο έγκριτος επιστήμονας αναφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια από την ίδρυσή της σε όλη την ιστορική της διαδρομή έως και τις ημέρες μας.
Ο εμπρησμός της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας
Σύμφωνα με τον έγκριτο ερευνητή – για να περιοριστούμε στο τελευταίο ερώτημα που αναφέρεται στον πιθανό εμπρησμό της βιβλιοθήκης - ο μοναδικός ιστορικός που αναφέρει τον εμπρησμό της «Μεγάλης Πόλης» είναι ο Ρωμαίος Τίτος Λίβιος (Titus Livius, 59 π.Χ. - 17 μ.Χ) ο οποίος έγραψε την ιστορία της Ρώμης και του ρωμαϊκού λαού -Ab Urbe Condita Libri- που καλύπτει την περίοδο από τους πρώτους θρύλους της Ρώμης πριν την παραδοσιακή ίδρυσή της το 753 π.Χ. έως τις ημέρες της βασιλείας του Οκταβιανού Αυγούστου. «Όμως το πρόβλημα είναι ότι ο Τίτος Λίβιος ήταν προσωπικός φίλος του Οκταβιανού και πληρώθηκε για την συγγραφή αυτή ζώντας ανάμεσα στο περιβάλλον του Οκταβιανού που ήταν ο μεγάλος αντίπαλος του Αντωνίου τον οποίο και κατατρόπωσε στην ναυμαχία του Άκτιου και είχε λόγους να δικαιώσει τον φίλο του και να δυσφημήσει και αμαυρώσει την μνήμη του μεγάλου αντιπάλου του Αντωνίου», είπε χαρακτηριστικά στη συνέντευξή του ο κ. Φουρτούνας.
Έτσι αναφέρεται ότι φιλικά προς τον Αντώνιο πλοία πλησίασαν στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας και από την σύγκρουση με τον ελλιμενισμένο στόλο του Οκταβιανού προκάλεσαν πυρκαγιά στην προκυμαία η οποία επεκτάθηκε και κατέστρεψε ολάκερη την πόλη παραδίδοντας στο πυρ και την περίφημη βιβλιοθήκη. Και ναι μεν άρπαξαν φωτιά τα παραπήγματα του λιμανιού εκεί που πρόσδεναν τα πλοία και όντως κάηκαν χειρόγραφα που υπήρχαν εκεί, αλλά επρόκειτο για ένα μικρό τμήμα της βιβλιοθήκης που είχε σχέση με τους δασμούς των πλοίων, που ήταν υποχρεωμένα να φέρουν χειρόγραφα και δεν ήτνα εκεί το κεντρικό σώμα της βιβλιοθήκης και των χειρογράφων.
Δεν κάηκε ολοσχερώς η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας
Η βιβλιοθήκη ήταν διασκορπισμένη σε πολλά μέρη της πόλης, μεταξύ των οποίων το λιμάνι ως και το Σεραπείον που κάηκε άλλη εποχή και κατηγορήθηκαν τότε οι χριστιανοί ενώ δεν έπαθε και πάλι τίποτε η κεντρική βιβλιοθήκη. Το περίεργο της υπόθεσης που αποδεικνύει περίτρανα την σκοπευμένη διαστροφή της αλήθειας από τον Τίτο Λίβιο είναι ότι μετά μικρό χρονικό διάστημα την ίδια εποχή ο σύγχρονος του Τίτου Στράβων που υπηρετεί στην Αλεξάνδρεια ως Διευθυντής της βιβλιοθήκης κάνει περιγραφή του χώρου της βιβλιοθήκης και του τρόπου που είναι κατανεμημένα τα χιλιάδες χειρόγραφα χωρίς να μιλά για την δήθεν καταστροφή για την οποία δεν λέει ούτε λέξη!!!!
Η κλοπή της νεκρικής άμαξας του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Άλλωστε αν υπήρχε τέτοια καταστροφή θα την ανέφερε ο σοβαρός αυτός επιστήμονας και ιστορικός και θα μιλούσε για τα αποκαΐδια της βιβλιοθήκης και φυσικά δεν θα ήταν διευθυντής της ούτε θα έκανε περιγραφές των δήθεν καμένων και απανθρακωμένων χειρογράφων που θα είχαν καταστραφεί και αποτεφρωθεί το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα σύμφωνα με τον στενό φίλο του Οκταβιανού Τίτο Λίβιο.
Όσον αφορά τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου γνωρίζουμε- ανέφερε ο κ. καθηγητής ότι Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, αναφέρει πως το σώμα του Αλεξάνδρου τοποθετήθηκε σε ένα φέρετρο κατασκευασμένο από σφυρηλατημένο χρυσάφι, και ότι καθώς όδευε η πομπή προς την Μακεδονία και περίπου στα μέσα στης διαδρομής κοντά στην Δαμασκό η νεκρική άμαξα αρπάχτηκε από τον Πτολεμαίο -μέσω του στρατηγού Αρριδαίου ο οποίος είχε φροντίσει όλες τις λεπτομέρειες της άμαξας και της πομπής-, και μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο. Το σώμα του Αλεξάνδρου αρχικά τάφηκε στη Μέμφιδα σε κενοτάφιο του Νεκτανεβώ Β΄, με την Αλεξάνδρεια να μην είναι ακόμα η μεγάλη πόλη που θα γινόταν στο μέλλον. Αργότερα, στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., το σώμα του Αλέξανδρου μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια από τον γιo και διάδοχο του Πτολεμαίου στην Αίγυπτο, τον Πτολεμαίο Β΄ Φιλάδελφο, ο οποίος και το ενταφίασε εκεί, γύρω στο 282 π.Χ. έτος θανάτου του Πτολεμαίου Α’ αργότερα, στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ., ο Πτολεμαίος Δ΄ Φιλοπάτωρ τοποθέτησε το σώμα του Αλέξανδρου στο μαυσωλείο της Αλεξάνδρειας, το οποίο ονομαζόταν «Σώμα» ‘η ¨Σήμα» που ετυμολογικά σημαίνει τον τάφο, το μνημείο.
Ο ερευνητής κ. Γιάννης Φουρτούνας ανέφερε ότι από πηγές πολύ σπάνιες και δυσκόλως προσβάσιμες και αφού εντρύφησε σε πολύ παλιά κείμενα που δεν είναι προσιτά στον καθένα ανακάλυψε πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες το Σήμα η Σώμα αποτελείτο από ένα μεγάλο λόφο επάνω στον οποίο υπήρχε το βασιλικό νεκροταφείο.
Ο. Μ. Αλέξανδρος ετάφη κοντά στην Κλεοπάτρα
Εκεί ήταν συγκεντρωμένοι οι τάφοι των βασιλέων, της Κλεοπάτρας, όλων των Πτολεμαίων ενώ το όλο οικοδόμημα γα λόγους υψίστης ασφάλειας περιβαλλόταν από τείχος απροσπέλαστο κατασκευασμένο από γρανίτη χωρίς πύλη και με την τακτική οι φρουροί και οι επισκέπτες να εισέρχονται με το σύστημα του καλαθιού και της τροχαλίας. Όμως όταν ξέσπασε η πυρκαγιά σε αυτήν την περιοχή η δύναμη του πυρός την οποία γνωρίζουμε από τα ολέθρια αποτελέσματα που συνέβησαν πρόσφατα στο Μάτι της Αττικής, έκαψε και κατέστρεψε ολόκληρο το βασιλικό νεκροταφείο και εξαέρωσε άπαντας τους βασιλικούς τάφους μεταξύ των οποίων και τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το παρόν άρθρο είναι αναδημοσίευση από το φύλλο υπ΄αριθ. 678 της Ομογενειακής εφημερίδας «ΝΕΟ ΦΩΣ» της 17ης Σεπτεμβρίου του 2018 της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου που εκδίδεται στην Αίγυπτο.
Friday, September 21, 2018
«Ο Μέγας Αλέξανδρος ετάφη κοντά στην Κλεοπάτρα»
Τι αποκαλύπτει ο καθηγητής Γιάννης Φουρτούνας για τον μεγάλο στρατηλάτη – Απαντά εάν είναι μύθος ή γεγονός ο εμπρησμός της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας
Γιατί ο Μέγας Αλέξανδρος αποφάσισε να κτίσει την πόλη της Αλεξάνδρειας και γιατί επέλεξε το μέρος ακριβώς που βρίσκεται μεταξύ της Μαρεώτιδος λίμνης και της Μεσογείου θαλάσσης; Πού βρισκόταν το Σήμα, όπου λέγεται ότι βρίσκονταν ο τάφος του μεγάλου Στρατηλάτη; Ποιες πιθανότητες αληθείας έχουν οι θεωρίες για το μέρος της ταφής του ένδοξου Μακεδόνα; Υπάρχει σήμερα το ταριχευμένο σώμα του Αλέξανδρου ή έχει διαλυθεί ή κλαπεί ή αποτεφρωθεί με το πέρασμα των αιώνων; Και αν υπάρχει πού θα μπορούσε να βρίσκεται; Πυρπολήθηκε τελικά η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας ή είναι μία φαντασία; Ποιος από τους ιστορικούς αναφέρεται στην πυρπόληση της βιβλιοθήκης; Για ποιο σκοπό έγινε - αν έγινε –ο εμπρησμός της και αν όχι τι απέγιναν τα οκτακόσιες χιλιάδες χειρόγραφα;
Σε αυτά τα καυτά ερωτήματα και σε πολλά άλλα απάντησε την έγκριτο δημοσιογράφο κ. Ερατώ Ζέλιου ο συγγραφέας Γιάννης Φουρτούνας καθηγητής του Πανεπιστημίου Al Azhar της Αιγύπτου και στέλεχος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου σε μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη την Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου του 2018 στο δορυφορικό κανάλι 4ε με τίτλο «Η Αλεξάνδρεια των Ελλήνων» και κατά την οποία ο έγκριτος επιστήμονας αναφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια από την ίδρυσή της σε όλη την ιστορική της διαδρομή έως και τις ημέρες μας.
Ο εμπρησμός της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας
Σύμφωνα με τον έγκριτο ερευνητή – για να περιοριστούμε στο τελευταίο ερώτημα που αναφέρεται στον πιθανό εμπρησμό της βιβλιοθήκης - ο μοναδικός ιστορικός που αναφέρει τον εμπρησμό της «Μεγάλης Πόλης» είναι ο Ρωμαίος Τίτος Λίβιος (Titus Livius, 59 π.Χ. - 17 μ.Χ) ο οποίος έγραψε την ιστορία της Ρώμης και του ρωμαϊκού λαού -Ab Urbe Condita Libri- που καλύπτει την περίοδο από τους πρώτους θρύλους της Ρώμης πριν την παραδοσιακή ίδρυσή της το 753 π.Χ. έως τις ημέρες της βασιλείας του Οκταβιανού Αυγούστου. «Όμως το πρόβλημα είναι ότι ο Τίτος Λίβιος ήταν προσωπικός φίλος του Οκταβιανού και πληρώθηκε για την συγγραφή αυτή ζώντας ανάμεσα στο περιβάλλον του Οκταβιανού που ήταν ο μεγάλος αντίπαλος του Αντωνίου τον οποίο και κατατρόπωσε στην ναυμαχία του Άκτιου και είχε λόγους να δικαιώσει τον φίλο του και να δυσφημήσει και αμαυρώσει την μνήμη του μεγάλου αντιπάλου του Αντωνίου», είπε χαρακτηριστικά στη συνέντευξή του ο κ. Φουρτούνας.
Έτσι αναφέρεται ότι φιλικά προς τον Αντώνιο πλοία πλησίασαν στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας και από την σύγκρουση με τον ελλιμενισμένο στόλο του Οκταβιανού προκάλεσαν πυρκαγιά στην προκυμαία η οποία επεκτάθηκε και κατέστρεψε ολάκερη την πόλη παραδίδοντας στο πυρ και την περίφημη βιβλιοθήκη. Και ναι μεν άρπαξαν φωτιά τα παραπήγματα του λιμανιού εκεί που πρόσδεναν τα πλοία και όντως κάηκαν χειρόγραφα που υπήρχαν εκεί, αλλά επρόκειτο για ένα μικρό τμήμα της βιβλιοθήκης που είχε σχέση με τους δασμούς των πλοίων, που ήταν υποχρεωμένα να φέρουν χειρόγραφα και δεν ήτνα εκεί το κεντρικό σώμα της βιβλιοθήκης και των χειρογράφων.
Δεν κάηκε ολοσχερώς η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας
Η βιβλιοθήκη ήταν διασκορπισμένη σε πολλά μέρη της πόλης, μεταξύ των οποίων το λιμάνι ως και το Σεραπείον που κάηκε άλλη εποχή και κατηγορήθηκαν τότε οι χριστιανοί ενώ δεν έπαθε και πάλι τίποτε η κεντρική βιβλιοθήκη. Το περίεργο της υπόθεσης που αποδεικνύει περίτρανα την σκοπευμένη διαστροφή της αλήθειας από τον Τίτο Λίβιο είναι ότι μετά μικρό χρονικό διάστημα την ίδια εποχή ο σύγχρονος του Τίτου Στράβων που υπηρετεί στην Αλεξάνδρεια ως Διευθυντής της βιβλιοθήκης κάνει περιγραφή του χώρου της βιβλιοθήκης και του τρόπου που είναι κατανεμημένα τα χιλιάδες χειρόγραφα χωρίς να μιλά για την δήθεν καταστροφή για την οποία δεν λέει ούτε λέξη!!!!
Η κλοπή της νεκρικής άμαξας του Μεγάλου Αλεξάνδρου
Άλλωστε αν υπήρχε τέτοια καταστροφή θα την ανέφερε ο σοβαρός αυτός επιστήμονας και ιστορικός και θα μιλούσε για τα αποκαΐδια της βιβλιοθήκης και φυσικά δεν θα ήταν διευθυντής της ούτε θα έκανε περιγραφές των δήθεν καμένων και απανθρακωμένων χειρογράφων που θα είχαν καταστραφεί και αποτεφρωθεί το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα σύμφωνα με τον στενό φίλο του Οκταβιανού Τίτο Λίβιο.
Όσον αφορά τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου γνωρίζουμε- ανέφερε ο κ. καθηγητής ότι Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, αναφέρει πως το σώμα του Αλεξάνδρου τοποθετήθηκε σε ένα φέρετρο κατασκευασμένο από σφυρηλατημένο χρυσάφι, και ότι καθώς όδευε η πομπή προς την Μακεδονία και περίπου στα μέσα στης διαδρομής κοντά στην Δαμασκό η νεκρική άμαξα αρπάχτηκε από τον Πτολεμαίο -μέσω του στρατηγού Αρριδαίου ο οποίος είχε φροντίσει όλες τις λεπτομέρειες της άμαξας και της πομπής-, και μεταφέρθηκε στην Αίγυπτο. Το σώμα του Αλεξάνδρου αρχικά τάφηκε στη Μέμφιδα σε κενοτάφιο του Νεκτανεβώ Β΄, με την Αλεξάνδρεια να μην είναι ακόμα η μεγάλη πόλη που θα γινόταν στο μέλλον. Αργότερα, στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., το σώμα του Αλέξανδρου μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια από τον γιo και διάδοχο του Πτολεμαίου στην Αίγυπτο, τον Πτολεμαίο Β΄ Φιλάδελφο, ο οποίος και το ενταφίασε εκεί, γύρω στο 282 π.Χ. έτος θανάτου του Πτολεμαίου Α’ αργότερα, στα μέσα του 2ου αιώνα π.Χ., ο Πτολεμαίος Δ΄ Φιλοπάτωρ τοποθέτησε το σώμα του Αλέξανδρου στο μαυσωλείο της Αλεξάνδρειας, το οποίο ονομαζόταν «Σώμα» ‘η ¨Σήμα» που ετυμολογικά σημαίνει τον τάφο, το μνημείο.
Ο ερευνητής κ. Γιάννης Φουρτούνας ανέφερε ότι από πηγές πολύ σπάνιες και δυσκόλως προσβάσιμες και αφού εντρύφησε σε πολύ παλιά κείμενα που δεν είναι προσιτά στον καθένα ανακάλυψε πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες το Σήμα η Σώμα αποτελείτο από ένα μεγάλο λόφο επάνω στον οποίο υπήρχε το βασιλικό νεκροταφείο.
Ο. Μ. Αλέξανδρος ετάφη κοντά στην Κλεοπάτρα
Εκεί ήταν συγκεντρωμένοι οι τάφοι των βασιλέων, της Κλεοπάτρας, όλων των Πτολεμαίων ενώ το όλο οικοδόμημα γα λόγους υψίστης ασφάλειας περιβαλλόταν από τείχος απροσπέλαστο κατασκευασμένο από γρανίτη χωρίς πύλη και με την τακτική οι φρουροί και οι επισκέπτες να εισέρχονται με το σύστημα του καλαθιού και της τροχαλίας. Όμως όταν ξέσπασε η πυρκαγιά σε αυτήν την περιοχή η δύναμη του πυρός την οποία γνωρίζουμε από τα ολέθρια αποτελέσματα που συνέβησαν πρόσφατα στο Μάτι της Αττικής, έκαψε και κατέστρεψε ολόκληρο το βασιλικό νεκροταφείο και εξαέρωσε άπαντας τους βασιλικούς τάφους μεταξύ των οποίων και τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Το παρόν άρθρο είναι αναδημοσίευση από το φύλλο υπ΄αριθ. 678 της Ομογενειακής εφημερίδας «ΝΕΟ ΦΩΣ» της 17ης Σεπτεμβρίου του 2018 της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου που εκδίδεται στην Αίγυπτο.
Tuesday, September 6, 2016
ΖΥΜΑΡΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
ΖΥΜΑΡΙΚΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ο Γαληνός ήταν Έλληνας, προσωπικός γιατρός του Μάρκου Αυρήλιου και η
προσωπική του γνώμη για την σωστή
διατροφή ήταν βασισμένη στις τέσσερεις χυμούς
από τους οποίους τα ζώα και οι άνθρωποι είναι φτιαγμένοι ( δηλαδή
κίτρινη χολή, αίμα, φλέγμα και μαύρη χολή) έγραφε δε για δίαιτα, φαγητά και υγεία. Η ιδέα του για
τα ζυμαρικά είναι ως ακολούθως (from the Powers of food, A.D.180)
<Aυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να αναπτύξουμε τα
υπόλοιπα ζυμαρικά που κατασκευάζονται με σιταρένιο αλεύρι. Αυτά που ονομάζονται
εσχαρίτες από τους Αθηναίους αλλά girdle cakes από ΄Ελληνες όπως εγώ από την Ασία, μαγειρεύονται με ελαιόλαδο. Το
ελαιόλαδο τό ρίχνουν μέσα σε δοχείο πάνω από φωτιά που δεν έχει καπνό. ΄Οταν το
λάδι είναι καυτό, το σιταρένιο αλεύρι που έχει ζυμωθεί με πολύ νερό απλώνεται
επάνω. Τηγανίζεται γρήγορα στο λάδι, και αυτό το μείγμα γίνεται σταθερό και
πυκνό όπως ένα μαλακό τυρί και σταθεροποιείται σε ψάθινα καλάθια. ΄Οταν οι
μάγειροι το γυρίζουν ανάποδα (το επάνω μέρος να έλθη κάτω) ούτως ώστε το μέρος
αυτό να έλθει σε επαφή με το δοχείο (τηγάνι). ΄Οταν τηγανισθεί επιτυχώς το
αναποδογυρίζουμε δύο ή τρείς φορές για να βεβαιωθούμε ότι έχει ψηθεί απόλυτα.
Αυτό είναι ένα είδος φαγητού με παχείς χυμούς, στέκεται στα εντόσθια και
παράγει υγρά που δεν απορροφώνται από την πέψη. Μερικοί άλλοι προσθέτουν στην
ζύμη μέλι ή αλάτι θαλασσινό. Αυτό είναι, όπως και άν θέλει κανείς να ονομάσει
τη τροφή αυτή, ανάμεσα σε άλλα επίπεδα ψωμιά.που φτάχνουν στην εξοχή και στην
πόλη πρόχειρα. ΄Ολα αυτά τα επίπεδα ψωμιά που δεν περιέχουν μαγιά, θα πρέπει
όταν βγούν από τον φούρνο να βουτηχθούν μέσα σε καυτό μέλι μέχρι να τα
διαπεράσει. Αυτά είναι ένα είδος επίπεδου ψωμιού.>
H ιστορία των ζυμαρικών είναι λίγο αντιφατική, διότι μερικοί
ισχυρίζονται ότι ο
Μάρκο
Πόλο έκανε εισαγωγή του μακαρονιού στην Ιταλία από την Κίνα
(Serventi and Sabban: Pasta Εισαγωγή). Ο
Μάρκο Πόλο επισκέφθηκε την Ιταλία
το
1296 και οι Κινέζικες αναφορές
χρονολογούνται στα 217-278.
Εξ άλλου οι Κινέζοι δεν είχαν τάσεις ποτέ να τρώνε τα ζυμαρικά της
μεσογειακής κουζίνας ακόμη και το φύλλο τους γίνεται από τήν όρυζα.
Ο Κουρλάνσκυ (Choice cuts: 251) αναφέρει
ότι η λέξη μακαρόνι φαίνεται να είναι η λέξη κλειδί. Ο Μάρκο Πόλο έφερε την
λέξη από την Κίνα και την πρωτοανάφερε στην Νάπολη το 1300 μετά Χριστό, και
έτσι αυτοί πρώτοι την άκουσαν και την ιδιοποιήθηκαν. Φυλάγεται όμως από την
θέση του αυτή λέγοντας ότι υπάρχει απόδειξη ελληνικών λαζανιών. Οι ΄Ελληνες
είχαν τις λέξεις ίτριον (derivative of the verb
τρέω>τρείω>τιτράω και τράω που σημαίνει =to pierce and to perforate according to the Greek English Lexicon page 718, which are nouns formed directly from a verbal stem and in this case it derives from the second aorist of the above verb, το θέμα του οποίου
είναι τρι-) και λαζάνια (από το λάγανον που σημαίνει ένα επίπεδο ψωμί, και οι
δύο λέξεις ελληνικής προέλευσης. Μία άλλη λέξη που θα πρέπει να εξετάσει και να
αναλύσει κανείς είναι η τρακτός (dough drawn out or rolled for pastry) (according to its existence Ath.3.113a and Liddell and Scott page 1810) και προέρχεται από το ρήμα τρακταίζω που
σημαίνει με την σειρά του to handle or manage < και από την
οποίαν προέρχεται η λέξη τραχανάς:ειδικό παραδοσιακό ζυμαρικό που φτιάχνεται
και στην Πελοπόνησσο και σε όλη την Ελλάδα. Συνήθως φτιάχνεται με το χέρι αν
και πιστεύω λόγω της διάδοσής του σε όλη την Ελλάδα και της προτίμησης του έχει
ήδη βιομηχανοποιοηθεί δηλαδή παράγεται και με κάποιο μηχάνημα στην σημερινή
Ελλάδα.
Μία ειδική σημείωση θα πρέπει να γίνει ότι θα πρέπει να προσέξει κανείς
το ότι υπήρχαν δύο λέξεις το ίτριον και
το ήτριον που ακούγονται το ίδιο αλλά γράφονται διαφορετικά. Η λέξη ήτριον και
Δωρικά άτριον σημαίνει τα strips of pasta ενώ ίτριον σημαίνει
το παστέλλι (sesame bar/cake with sesame and honey (Greek English Lexicon p.810)
Επιπρόσθετα η λέξη χυλο-πίττα που υποδηλώνει ένα άλλο ζυμαρικό
συντίθεται από τις χυλο-για σούπα και πίττα (πάττω) και δείχνει ένα άλλο
ζυμαρικό των Ελλήνων.
Επίσης υπήρχε η φυστή που ήταν
αυτό που ονομάζουμε σήμερο πάφ πάστρυ (φύλλο) και ένα ζυμαρικό που το ονόμαζαν
τευθίθα στο σχήμα του καλαμαριού.
(τευθίς ΙΙ=είδος ζυμαρικού πάστρυ σε σχήμα καλαμαριού Αθήναιος 7.326)
Ας ανατρεξει κανείς και ερευνήσει δυο λέξεις το σταϊς και το στέαρ, οι οποίες είναι αλληλένδετες
όσον αφορά την σχέση τους με την ζύμη καθώς και στις λέξεις τάκωνες και το ρήμα δέδορκα (παρακείμενος του δέρκομαι) θα δει ότι τα ζυμαρικά υπήρχαν σε πολλές μορφές
στην αρχαιότητα.
Σύμφωνα με τον Ησύχιο τα στέατα εσήμαιναν άλευρα και ζύμη και λίπος
οὐκ ἄρ' ἔτ' οὐδὲν κρέας, ὡς ὑμεῖς λέγετ', οὐδ' ὁτιοῦν
ἐδόμεσθα,
οὐδ' ἐξ ἀγορᾶς οὐδὲ τάκωνας ποιησόμεθ' οὐδ' ἀλλᾶντας;΄
(Crates Comic.Fragmenta3,line 4)
Απόδοση στα Νέα Ελληνικά
Επιπρόσθετα δεν θα φάμε κανένα κρέας όπως εσείς λέτε αλλά ούτε
οτιδήποτε άλλο, ούτε από την αγορά και ούτε θα φτιάξουμε τακώνες ούτε λουκάνικα
( ἀλλᾶς: αυτό
που λένε στη σημερινή γλώσσα λουκάνικο)
Επίσης υπήρχε αμφιβολία για το τι αποτελούσαν οι τάκωνες σύμφωνα με το παρακάτω
κείμενο που επιβεβαιώνει την άποψη μου ότι ήταν ζυμαρικό
οἱ δ' οἴονται τοὺς τάκωνας ἐκ ταγήνου κρέας, ἢ στέατος
τροχοὺς
σὺν
ἁλσὶ καὶ ξηροῖς ἡδύσμασι κοπέντας. πῦον, πυριάτη
( Julius Pollux Gramm.,Onomasticon book 6 section 53, line)
Η μετάφραση του κειμένου είναι καθαρά. Αυτοί νομίζουν ότι οι τάκωνες είναι
από από ταγήνιον κρέας η δηλαδή εναλλακτικά
τροχούς φτιαγμένους από ζύμη με αλάτι και άλλα ξηρά αρτύματα. Σε μια επίσης αναφορά
του ιδίου κειμένου αναφέρεται η λέξη πυρίατη. Η πυρίατη ήταν κάποια μέθοδος από καυτά βότσαλα αποξήρανσης
διαφόρων προϊόντων. Εξ άλλου ο Ησύχιος διαλέγει μόνον να αναφερθεί στο κείμενο μετά
το η δηλαδή το εναλλακτικό που σημαίνει ξεκάθαρα την γνώμη του για το τι αποτελούσαν
οι τάκωνες.
Επιπρόσθετα σε μια από τις συνταγές που προσετέθηκαν στον Απίκιο η οποία
εγράφη από Έλληνες της Σικελίας αναφέρονται τα ζυμαρικά δέδορκα (παρακείμενος του ρήματος δέρκομαι βλέπω
καθαρά) με την περαιτέρω εξήγηση ότι όταν τα σήκωνες έβλεπες φως η στην Αγγλική
I have seen the light.
Οι Έλληνες πιεζόμενοι από το βιοποριστικό τους πρόβλημα έδιδαν συνταγές
στους διαφόρους Ρωμαίους συγγραφείς με αποτέλεσμα να εξαφανιστεί όλη η ελληνική
σχετική γραμματεία (Ο Αθηναιος αναφέρεται σε όλους τους συγγραφείς) καθώς και
το λεξιλόγιο τους και να εμφανιστεί μια υπερβολικά ανεπτυγμένη κουζίνα στην Ιταλία
αυτή του Απίκιου και η οποία επαυξάνεται με συνταγές συνεχώς.
Απ’ ότι φαίνεται από αυτήν και μόνον την ύπαρξη των λέξεων Οι Έλληνες εφηύραν τα ζυμαρικά, αλλά και συνέβαλλαν στην
περαιτέρω δημιουργία τους χωρίς να τους δίδεται κάποια αναγνώριση.
Βαρβάρα Βλαχονικολού
Σε συνεργασία με τον Δημήτρη
Συμεωνίδη
Saturday, August 13, 2016
ΒΑΡΒΑΡΑ ΒΛΑΧΟΝΙΚΟΛΟΥ
Βαρβάρα Βλαχονικολού
Γεννημένη στην Αθήνα
και κατάγεται από τα Κρέσθαινα και την Μεσσηνιακή Μάνη- Πελοπόνησσο καθώς και
την Μικρά Ασία. Εργάζεται ως εγγλωτογάστωρ στην Αυστραλία.
Και σπούδασε Φιλολογία
στα Πανεπιστήμια University of New England, Macquarie University και
Sydney University οπού έλαβε scholarship από το Πανεπιστήμιο της Αμερικής στο Σύδνεϋ.
Άλλα έργα
Atheneus and Cultural Approximations
Satellite Pleasures (a study in food)
Ancient Greek Dances
The Beauty of the Greek prepositions
Γλώσσες ; Αγγλική, Γαλλική και ελάχιστα Ιταλικά
E-mail: veramarc@optusnet.com.au
E-mail: veramarc@optusnet.com.au
Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΡΟΥΑΣΑΝ
Η προέλευση του Κρουασάν
Ένα μέρος της δεκαετούς
μου έρευνας στο αρχαίο ελληνικό φαγητό[1]
αποδεικνύει την ύπαρξη εκτεταμένης ελληνικής διατροφικής συνήθειας και αρκετά εξελιγμένης
τεχνοτροπίας .Εμφαίνεται καθαρά επίσης και η ύπαρξη της Ιπποκρατικής θεωρίας περί
των γεύσεων.
Μέσω λοιπόν περαιτέρω
δημοσιευμάτων θα παρουσιάσω και εκθέσω μερικά από αυτά τα διαιτητικά στοιχεία
μας τα οποία είναι μια πολιτιστική κληρονομιά.
Πολλές χώρες σφετερίζονται
την ιστορία και την προέλευση του κρουασάν
όπως η Γαλλία η Τουρκία η Βουλγαρία και διάφορες άλλες. Ένας πολιτισμένος λαός ανατρέχει
στην γλωσσική του κληρονομιά και ιδιαιτέρως
στην γραπτή , βασίζεται σε αυτήν δηλαδή
σε γλωσσικές γραπτές μαρτυρίες η αποδείξεις και κατόπιν μπορεί να ισχυριστεί αυτά τα οποία διεκδικεί.
Οι γραπτές μαρτυρίες μας λοιπόν δεν αφήνουν καμμιά
αμφιβολία για την ύπαρξη του κρουασάν αλλά και για την προετοιμασία του,στην Αρχαία
Ελλάδα όπως θα δούμε περαιτέρω.
Αν ανατρέξουμε στα διασωζόμενα αποσπάσματα της
δουλειάς του Κλειτόδημου η Κλείδημου[2] αναφέρεται
με το όνομα Βοῦς ἕβδομος και πιο συγκεκριμένα:
Επίσης περαιτέρω μαρτυρίες υπάρχουν από τους Σουίδα, Φώτιο και Ησύχιο λεξικογράφους
στην προσπάθειά τους να καταγράψουν και να
εξηγήσουν ως ακολούθως :
Το λεξικό του Σούδα ή Σουίδα από το TLG παράγραφος 457.1 -458.5 αναφέρει:
Βοῦς ἕβδομος:> ἐπὶ τῶν ἀναισθήτων. οἱ γὰρ
πένητες ἔμψυχον
μὴ ἔχοντες θῦσαι ἔπλαττον ἐξ ἀλεύρου. θυομένων δὲ
τῶν ϛʹ ἐμψύ-
χων, προβάτου, ὑὸς, αἰγὸς, βοὸς, ὄρνιθος, χηνὸς,
ἐθύετο ἕβδομος ὁ ἐξ
ἀλεύρου· καὶ διὰ τὸ εἶναι αὐτὸν ἄψυχον, ἐξεδόθη εἰς
παροιμίαν.
beta.457.5
ἐπίγραμμα εἰς βοῦν καὶ τράγον ἐπὶ πίνακος ἀργυροῦ
ἐγκεκολαμμένους·
Επίσης στην
παράγραφο 458.5
<Βοῦς ἕβδομος:> πέμματα κέρατα ἔχοντα κατὰ
μίμησιν τῆς πρω-
τοφαοῦς σελήνης. ἐκάλουν δὲ αὐτὸ βοῦν προστιθέντες
καὶ τὸ ἕβδο-
μον, ὅτι ἐπὶ ἓξ ταῖς σελήναις ἐπεθύετο οὗτος
ἕβδομος, ὡς Εὐθυκλῆς
ἐν Ἀταλάντῃ. ὁμοίως δὲ καὶ αἱ σελῆναι πέμματα
πλατέα κυκλοτερῆ,
beta.458.5
Και ο Φωτιος (Phottius Lexicogr., Scr. Eccl.,
Theol., Lexicon (Α – Δ)
Alphabetic letter beta, entry 239, line 1):
Alphabetic letter beta, entry 239, line 1):
Βοῦς ἕβδομος· πέμμα κέρατα ἔχον κατὰ μίμησιν τῆς πρωτο-
φαοῦς σελήνης. ἐκάλουν δὲ αὐτὸ βοῦν προστιθέντες καὶ τὸ ἕβδομον, ὅτι
ἐπὶ ἓξ ταῖς σελήναις ἐπεθύετο οὗτος ἕβδομος, ὡς Εὐθυκλῆς ἐν ᾿Ατα-
λάντῃ (fr. 2 K.). ὁμοίως δὲ καὶ αἱ σελῆναι πέμματα πλατέα κυκλοτερῆ,
ἃ καὶ οὕτως ἐκάλουν. τάττεται δὲ ἡ παροιμία ἐπὶ τῶν ἄγαν ἀναισθήτων-
Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter beta, entry 979, line 1
Alphabetic letter beta, entry 979, line 1
Ο Ησύχιος λέει
βοῦς ἕβδομος>· μνημονεύει δὲ τοῦ <ἑβδόμου βοός> (Euthycl. I
805 fr. 2 Philem. fr.
86) ... ὅτι δὲ πέμμα ἐστὶ καὶ τῆς Σελήνης
ἱερόν, Κλειτόδημος (fr.
323,12 J.) ἐν Ἀτθίδι φησί
Σύμφωνα δέ μέ Σουΐδα v.βοῦς (σελις 384) ἕβδομος καί Phottius Lex: Σελήνη πόπανον ὅμοιον
τῶ αστέρι, τό δέ αὐτό καί σελήνις καί Επισέληνον καί Αριστήρ καί βοῦς καλείται.
Εμφανίζεται δε στα λεξικά μας ως
και απλά βοῦς και ίσως
παίρνει την ονομασία του από την λεγόμενη αναμφισβήτητο ισχύ του βοός στην πόλη
των Αθηνών στην οποία και υπήρχε το νόμισμα με τον βου εγκεχαραγμένον.
Περαιτέρω θα πρέπει να εξετάσει κανείς τις υπάρχουσες μαρτυρίες για χρήση
άλλων ονομασιών όπως σελήνας, που
όπως λέει ο Ησύχιος είναι πόπανα των άστρων όμοια πέμματα, καθώς επίσης και τα
επισέληνα που αποτελούσαν πόπανα μηνοειδή [4]
εξ ου και σεληνάριον που εσήμαινε κάποιο διακοσμητικό αντικείμενο και τα Σελήνεια
που αποτελούσαν το φεστιβάλ της Θεάς της Σελήνης
Η έρευνα αυτή των λέξεων μας δείχνει
και αποδεικνύει ξεκάθαρα των ύπαρξη του κρουασάν στην Αρχαιότητα στην Ελλάδα
ενώ σε καμμία άλλη χώρα δεν υπάρχει τέτοια μαρτυρία. Αποτελούσε αρτοσκεύασμα
που εχρησιμοποιείτο για θυσίες σε θεότητες και ιερά σύμφωνα με την συνήθεια των
Ελλήνων να κατασκευάζουν διάφορα αρτοσκευάσματα
η γλυκά σε μορφές ζώων η μέρη αυτών.
Ο τρόπος κατασκευής του θα μπορουσε καλλιστα να είναι δε συνδεδεμένος και με τον αριθμό επτά
που αποδεικνύει τα διπλώματα του κατά την κατασκευή του αλλα και με το γεγονος
οτι οταν οι πτωχοι της Ελλαδας δεν ειχαν χρηματα να θυσιασουν εμψυχα ζωα και επλαθαν
αρτοσκευασματα σε μορφη ζωων τα οποια αφιερωναν με την σειρα κατα την οποια
εβδομος ηταν ο βους.
Βάρβαρα Βλαχονικολού
Πανεπιστημιο του Συδνευ
19-7-2016
Επιμέλεια:
Δημήτρης Συμεωνίδης
Sunday, January 18, 2015
Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΟΥΡΤΟΥΝΑΣ
Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΟΥΡΤΟΥΝΑΣ
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Γιάννης Φουρτούνας σπούδασε νομικές και οικονομικές επιστήμες, θεολογία, βυζαντινή μουσική, παλαιογραφία, ανατολικές γλώσσες και Κοπτολογία.
Διετέλεσε καθηγητής του Παν/μίου Αθηνών, Al Azhar University, Institute of Coptic Language, Institute of Coptic Studies, Διευθυντής του Διδασκαλείου Ελληνικής Γλώσσας του Πατριαρχικού Κέντρου, υπεύθυνος του Τμήματος Ελληνικής Γλώσσας του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου στο Κάιρο, αρθρογράφος της Ομογενειακής Εφημερίδας «Νέο Φως» και συντάκτης του Ομογενειακού περιοδικού «Κάδμος».
Είναι Μέλος της Societe d’ Archeologie Copte a Caire, Ελληνικής Κοινότητος Καΐρου, Club Nautique Hellenique du Caire (E.N.O.K.), Ορθοδόξου Πατριαρχικού Ελληνικής Στέγης Ηλιουπόλεως Αιγύπτου, Πανελληνίου Ένωσης Θεολόγων (Π.Ε.Θ.), αντεπιστέλλον Μέλος του Οργανισμού για τη Διεθνοποίηση της Ελληνικής Γλώσσας, ιδρυτικό Μέλος του Συλλόγου Επικοινωνίας & Πολιτισμού Αγροτικού Χώρου Θεσσαλίας, Αντιπρόεδρος του Φιλανθρωπικού & Ιεραποστολικού Συνδέσμου «Κοσμάς Αιτωλός Ο Ισαπόστολος», Πρόεδρος του Παραρτήματος Αιγύπτου του Συνδέσμου Φιλίας Εθνών (ΣΦΕ) και Πρόεδρος της Εταιρίας Ερευνών Τεκμηρίωσης & Προβολής Πηγών Ν.Α. Μεσογείου.
Εξέδωσε τα βιβλία «Η Ελληνόμορφος Κοπτική Γλώσσα» (μονογραφία) (2009), «Αββάκυρος, το ιατρείο του κόσμου και το θεραπευτήριο της Οικουμένης» (2011), «Η Ελληνικότης της Κοπτικής Γλώσσας. Πάνταινος ο Έλληνας δημιουργός της Κοπτικής» (2012) «Η Ακολουθία Παναγίας Τρικεριωτίσσης» (2012), «Νικόλας Ατζέμης, ο Νέστωρ του αιγυπτιώτικου Προσκοπισμού» (Μάρτιος 2013), «ΕλληνοᾹραβικό Αραβο-Ελληνικό Λεξικό» (2013), «Νικόλας Ατζέμης, ο Νέστωρ του αιγυπτιώτικου Προσκοπισμού» (Β΄ Έκδοση συμπληρωμένη Ιούνιος 2014).
Έχει τιμηθεί για την προσφορά του από το ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2009) (μετάλλιο) "σε αναγνώριση της 12ετούς προσφοράς του", την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΪΡΟΥ, (τιμητική πλακέτα) "εις αναγνώριση της προσφοράς σας στο ΝΕΟ ΦΩΣ" (2009) και από τον Ιεραποστολικό Σύνδεσμο Νέων "ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ" (τιμητικό Δίπλωμα και ο τίτλος του Μεγάλου Ευεργέτου), "για την μεγάλη βοήθεια, συμπαράσταση και συμβολή, που επέδειξε εις το Ιεραποστολικόν, Κοινωνικόν και Φιλανθρωπικόν έργον του Συνδέσμου μας κατά την διάρκειαν των 18 ετών λειτουργίας του", σε πανηγυρική εκδήλωση του Συλλόγου στην Αθήνα, την 20η Ιανουαρίου 2013.
Saturday, January 10, 2015
ΤΖΑΟΥΧΑΡ ΑΛ ΣΕΣΙΛΙ ΑΛ ΡΟΥΜΙ (Ο άγνωστος Έλληνας πολέμαρχος της Ανατολής και ιδρυτής του Καΐρου)
Του Ιωάννου Σ. Φουρτούνα
Καθηγητού Παν/μίου Al Azhar Καΐρου
Υπάρχουν άγνωστοι ελληνικής καταγωγής πολέμαρχοι ευεργέτες και ήρωες, διαφωτιστές λαών και μύστες των απόκρυφων γνώσεων, των οποίων αγνοούμε και σήμερα, όχι μόνον τα θαυμαστά ανά την υφήλιο κατορθώματά τους, αλλά κι αυτήν την ίδια την ύπαρξή τους.
Ένας από αυτούς τους ημιθέους, άγνωστος στο ελληνικό λαό, είναι και ο Jawhar Al Seqilli, αρχιστράτηγος των δυνάμεων της δυναστείας των Φατιμιδών, που έζησε τον 10 αι. και δραστηριοποιήθηκε στη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική. Το πλήρες όνομά του είναι Abul Hussain Jawhar(1) bin Abdoullah/ Al Seqilli /Al Saqlabi /Al Katib Al Rumi/ Al Qaid και σημαίνει ο Τζάουχαρ ο γιος του Αμπντουλάχ από το γένος ή την φαμίλια του Χουσεΐν(2). Το Al Saqlabi σημαίνει τον προερχόμενο από σκλαβιά(3), Al Katib Al Rumi ήτοι ο Γραμματικός ο Ρωμηός (Έλληνας), καθώς υπηρέτησε ως γραμματέας του Χαλίφη και ήταν γνωστή η ελληνική καταγωγή του. Έχει δε και την προσωνυμία Al Qaid= αρχηγός/ στρατηγός, ως αρχιστράτηγος.
Η ονομασία του Jawhar Al Seqilli (Τζάουχαρ ο Σικελός) του αποδόθηκε γιατί κατάγεται από το νησί της Σικελίας, στο οποίο γεννήθηκε στις αρχές του 10ου αι., ενώ λίγα είναι γνωστά από την νεανική ζωή του, όπως ότι ήταν χριστιανός και πουλήθηκε ως σκλάβος στα παζάρια της Τύνιδας.
Κατ’ εκείνην την περίοδο το νησί ήταν κάτω από την κυριαρχία των Αράβων, καθώς η Βυζαντινή αυτοκρατορία έχοντας εμπλακεί σε άλλους πολέμους προς τον Βορά δεν μπορούσε να υπερασπισθεί τα νότια σύνορά της. Έτσι έχουμε τη δημιουργία αραβικών εμιράτων, όπως τα εμιράτα της Σικελίας και της Κρήτης(4). Οι Άραβες εισέβαλλαν το 827 στη Σικελία προερχόμενοι από τη Βόρειο Αφρική. Το νησί το κατοικούσε ένα ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων αλλά, παρά το κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του και τις αλλεπάλληλες κατακτήσεις, ακόμη και κατά τον 10ο αι. εξακολουθούσε να παραμένει ένα βυζαντινό νησί.
Έλληνας με καταγωγή από την Σικελία
Από μία ελληνίδα χριστιανή, αλλά σε καθεστώς δουλείας γεννήθηκε στις αρχές του 10ου αι., πιθανώς γύρω στα 910, στη δυτική Σικελία ο Jawhar και εξισλαμίστηκε διά της βίας, αν και ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι ήδη είχε μεταστραφεί στον ισλαμισμό ο πατέρας του και ότι ο Jawhar ήδη γεννήθηκε μουσουλμάνος.
Ο Saunders αναφέρει ότι «κάτω από την διοίκηση του Mu’izz (955-975) οι Φατιμίδες έφθασαν στο απόγειο της δόξας τους. Είχε στην υπηρεσία του έναν από τους μεγαλύτερους στρατηγούς της εποχής του, τον Jawhar al-Rumi, έναν Έλληνα σκλάβο, το καλύτερο πλεονέκτημα για τις κατακτήσεις του», ο Collomb R. μιλά για «έναν Έλληνα μισθοφόρο γεννημένο στη Σικελία», ενώ στην έκδοση του Harcourt Press «The Mainstream of Civilization» αναφέρεται: «ο αρχιτέκτονας του στρατιωτικού συστήματός του ήταν ένας στρατηγός με το όνομα Jawhar, ένας εξισλαμισμένος ελληνικής καταγωγής σκλάβος, που έφερε εις πέρας την κατάκτηση της Βόρειας Αφρικής και στη συνέχεια της Αιγύπτου".
Ο Raymond A. στο βιβλίο του «Cairo» γράφει ότι « ο Al Mu'izz (953 έως 975) βρήκε μια δεύτερη ευκαιρία με τον αλλοεθνή Έλληνα Jawhar και τις βελτιωμένες συνθήκες για να κατακτήσει την Αίγυπτο», ενώ ο. Ο Mirza N. «Syrian Ismailism» γράφει ότι « ο Τζάουχαρ ήταν Έλληνας σκλάβος» και η Watterson B. υπογραμμίζει «το 969 μ.Χ. ένας φατιμιδικός στρατό 100.000 ανδρών εισήλθε στην Αίγυπτο, με επικεφαλής τον μεγαλύτερο στρατηγό της εποχής, τον Gohar al-al-Siqilli Rumi, του οποίου το όνομα καθιστά σαφές ότι ήταν σκλάβος χριστιανικής προελεύσεως, το Al-Siqilli δείχνει ότι είναι Σικελός και το al-Rumi ότι είναι Έλληνας».
Ο Γιαλουράκης γράφει για ένα ελληνόπουλο αρπαγμένο από νησί του Αιγαίου. Επειδή το όνομα Abdoullah του πατέρα του δίδονταν σε νεοφώτιστους μας βάζει την υπόνοια ότι εξισλαμίστηκε όντας παιδί και μετά πήγε στη Σικελία. Άλλωστε κατ’ εκείνη την εποχή τα πράγματα ήταν πολύ ρευστά με την πειρατεία να μαίνεται σε όλη την έκταση του Αιγαίου. Στην εργασία δε του Khan «The Great Ismaili heroes» αναγράφεται ότι «ο Τζάουχαρ ήταν ένας ευρωπαίος Μαμελούκος ελληνικής καταγωγής - οι Άραβες ιστορικοί ονομάζουν έτσι τους δυτικούς βυζαντινούς ρωμηούς-, με την έννοια ότι ήρθε σαν σκλάβος στην Qayrwan, τότε πρωτεύουσα της Φατιμιδών στην Βορειοδυτική Αφρική".
Ο σκλάβος που έγινε αρχιστράτηγος
Η πόλη Qayrwan ήταν εκείνη την εποχή κέντρο γραμμάτων και τεχνών και αυτό συνετέλεσε στην μόρφωσή του. Ιδρύθηκε από τους Άραβες περί το 670 για ν’ αποτελέσει σταθμό στην κατάκτηση της Δύσης, αλλά κατά την περίοδο του χαλίφη Mu'awiya, που βασίλεψε μεταξύ των ετών 661 και 680 έγινε ένα σημαντικό κέντρο για το Ισλάμ και τη γνώση του Κορανίου προσελκύοντας μεγάλο αριθμό επιστημόνων απ’ όλο τον κόσμο.
Ο χαλίφης Ismail al-Mansur τον πήρε υπό την κηδεμονία του ως προσωπικό βοηθό, ενώ ο γιος του Ismael Al Mu'izz του χάρισε την ελευθερία και τον έκανε γραμματέα του, γνωστός έκτοτε ως « Jawhar al - Katib » (Τζάουχαρ ο Γραμματικός). Η αλήθεια είναι ότι ο Al Mu'izz Al Mansur είδε την ιδιοφυΐα του Τζάουχαρ πολύ πριν την ανάληψη της εξουσίας του και η θέση του γραμματέα του δόθηκε ως ενός έξυπνου και έμπιστου προσώπου και σαν μία αρχή ν’ ανέβει ψηλότερα. Ο Ismael βλέποντας τις σπάνιες ικανότητές του, που συνδυάζονταν και με μια σπάνια μόρφωση, ανεβίβασε τον παιδικό του φίλο στη θέση του Βεζύρη και Διοικητή των δυνάμεων. Έχοντας τα σκήπτρα του στρατού ως αρχιστράτηγος με την σύγχυση που συνέβαινε τότε στο σουννιτικό κόσμο εδραίωσε και επέκτεινε το χαλιφάτο κατακτώντας όλη την βόρειο Αφρική και τμήμα της Μέσης Ανατολής.
Η κατάκτηση της Βορειοδυτικής Αφρικής (Αφρικίγιας)
Ο Τζάουχαρ είχε στο στρατό του δεκάδες χιλιάδων στρατιώτες, αλλά και διάφορες φυλές και κατοίκους δυτικών περιοχών, κυρίως από το Μαρόκο, ενώ στις μάχες ήταν φοβερός και ακαταμάχητος σκορπώντας τον φόβο στους αντιπάλους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα δεν υπάρχει από τον Amir Al Mominir, που αυτοανακηρύχθηκε αρχιστράτηγος με τον τίτλο του Shakir Billah συγκεντρώνοντας όλους τους εναντιωμένους, όμως στο πεδίο της μάχης και προτού καν δοθεί το έναυσμα για το ξεκίνημα της σύγκρουσης εξαφανίστηκε πανικόβλητος!… Ο Τζάουχαρ τον κυνήγησε και μετά τη σύλληψή του τον φυλάκισε, ενώ οι Ουμαγιάδες της Κόρντοβα μόλις και μπόρεσαν να διατηρήσουν τον έλεγχο στα σημαντικότερα οχυρά τους, την Θέουτα γενέτειρα του Abdullah al Idrisi και την Ταγγέρη.
Κατευθύνεται με τις δυνάμεις του προς το δυτικό άκρο και μετά από σκληρές μάχες κατακτά μία πόλη μετά την άλλη, μέχρι που είχε φτάσει πλέον στις ακτές του Μαρόκου, οπότε και παρήγγειλε να σταλεί τον Χαλίφη ένα καλάθι με ψάρια, σημάδι ότι είχε κατακτήσει όλες τις πόλεις και είχε οδηγήσει τα νικηφόρα στρατεύματα στις ακρογιαλιές του Ατλαντικού ωκεανού.
Έτσι ο Τζάουχαρ στερέωσε την κυριαρχία των Φατιμιδών στο Μαρόκο και την δυτική Αφρική, απέκτησε δόξα και δύναμη, ως γενικός διοικητής των φατιμιδικών δυνάμεων αποκαλείται πλέον «Al - Qaid» και όταν ο Χαλίφης αποφασίζει να εισβάλει στην Αίγυπτο, είναι φυσικό να αναθέσει σ αυτόν την ευθύνη της όλης εκστρατείας.
Η κατάκτηση της Βορειοανατολικής Αφρικής
Ο Τζάουχαρ έκαμε συνθήκη με τον Βεζύρη της Αιγύπτου, με την οποία διασφαλίζονταν στους σουνίτες η ελευθερία της θρησκείας, ώστε να συναντήσει μικρή αντίσταση. Προετοιμαζόμενος για την εκστρατεία παρήγγειλε να σκάψουν πηγάδια ανά τακτά διαστήματα και στρατόπεδα, συνέλλεξε πολλά χρήματα σε 1200 σεντούκες για τις δαπάνες του πολέμου, προσέλαβε ικανότατα στελέχη και συγκέντρωσε από εκατό χιλιάδες ιππείς, ενώ είχε χαρίσει αφειδώς δώρα και τιμητικές διακρίσεις τους αξιωματικούς του.
Ενώ ασθενούσε βαριά κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών, τον επισκέφτηκε περίλυπος ο φίλος του Al Mu'izz, προφήτευσε ότι η Αίγυπτος θα έπεφτε μόνον με τον Τζάουχαρ, ενώ σε όλο το διάστημα της αναρρώσεως τον επισκέπτονταν καθημερινά και συνομιλούσε μαζί του.
Πριν την αναχώρηση του στρατού ο Αλ-Mu'izz μίλησε στις πολεμικές φυλές που συμμετείχαν στην εκστρατεία λέγοντας μεταξύ άλλων: «Θα πράξουμε αυτά που είπαμε και θα πετύχουμε το σχέδιό μας, να ελπίζουμε ότι ο Θεός θα διευκολύνει την επίθεση μας στις ανατολικές χώρες, όπως έκανε στα δυτικά τμήματα και το Maghrib με τη συνεργασία σας. Ορκίζομαι στον θεό ότι με τον Τζάουχαρ αρχηγό θα κατακτήσετε την Αίγυπτο και όλες τις πόλεις του κόσμου!».
Ο χαλίφης τέλος κάλεσε τον Τζάουχαρ να κατεβεί κάτω για να του δώσει το χαιρετισμό της αναχωρήσεως, όπως συνηθίζεται με όλα τα υψηλά στελέχη του βασιλείου. Αυτός φίλησε το χέρι του Αλ-Mu'izz και την οπλή του αλόγου του και αφού ανέβηκε στ’ άλογό του, με την άδεια του αφέντη του έδωσε το σύνθημα να ξεκινήσει ο στρατός.
Τη μέρα εκείνη του Φλεβάρη του 969 ο ποιητής των Φατιμιδών lbn-e-Hani Andalusi που ήταν παρών έγραψε σε ένα ποίημά του: «Είδα με τα μάτια μου περισσότερο από ό, τι είχα ακούσει γι αυτό. Και τι μέρα ήταν αυτή η μέρα! Ήταν η πιο φοβερή και εκπληκτική από την ημέρα της αναστάσεως. Το πρωί εκείνης της ημέρας, εμφανίστηκε η μια φρουρά μετά την άλλη, λόγω της πορείας των δυνάμεων, που είχαν κρύψει τον ήλιο να ανατέλλει την ώρα που ανέτειλε».
Η κατάκτηση της Αιγύπτου και της Μέσης Ανατολής
Η Αίγυπτος ήταν από την αρχή ο κύριος στόχος, προσέβλεπαν προς αυτήν σαν μια γόνιμη χώρα, όχι για τα πλούτη της, αλλά για να διασπείρουν την σιιτική προπαγάνδα τους προς τη Συρία και τη Χετζάζη, όμως παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των άλλων ηγεμόνων δεν κατάφεραν να την κατακτήσουν,
Όμως η διάδοση του σιιτισμού στην Αίγυπτο με ενέργειές τους, η έλλειψη νερού από το Νείλο, που είχε οδηγήσει σε πείνα και λοιμούς, η ραγδαία αύξηση των τιμών και οι κακές κοινωνικές συνθήκες σε συνδυασμό με την εισβολή διαφόρων φυλών από την Παλαιστίνη και την Συρία οδήγησαν τη χώρα σε κοινωνική αναταραχή, το στρατό σε αναρχία και σε έκκληση των πολιτικών προς τον Αl - Mu'izz να επέμβει για να σώσει τη χώρα από τον κίνδυνο του αφανισμού.
O Τζάουχαρ κατακτώντας τα εδάφη και τις χώρες σ΄ αυτή την νικηφόρα επέλασή του προς ανατολάς, έφτασε έξω από την Αλεξάνδρεια όπου και στρατοπέδευσε. Στη συνέχεια χωρίς σημαντική αντίσταση κατέλαβε πρώτα την Αλεξάνδρεια. Μετά την είσοδο του στην πόλη απαγόρευσε τις δηώσεις, λεηλασίες και βιαιοπραγίες και μοίρασε δώρα και τιμητικές διακρίσεις στους στρατιώτες του να αδιαφορήσουν για τα λάφυρα.
Μετά ο Τζάουχαρ ανέβηκε το Δέλτα προς την περιοχή του σημερινού Καΐρου, όπου το 969 μ. Χ. και μετά από επιτυχή πολιορκία της Γκίζας κατέλαβε όλα τα εδάφη γύρω από τον Νείλο. Με βάση τη συμφωνία της εκεχειρίας ο κυβερνήτης του Φουστάτ του παραχώρησε όσα είχε ζητήσει, αλλά όταν κινήθηκαν οι δυνάμεις του να μπουν στην πόλη στις 6 Ιουλίου του 969, μία μερίδα του λαού που ήταν αντίθετη στην εκεχειρία αντιστάθηκε. Στη πρώτη σύγκρουση ηττήθηκαν κατά κράτος, παρ’ ολ’ αυτά ο Τζάουχαρ τους χορήγησε πλήρη αμνηστία. Στη συνέχεια ο νικηφόρος στρατός εισήλθε θριαμβευτικά στην πόλη παρουσιάζοντας ένα θαυμάσιο θέαμα με τα τύμπανα, τα λάβαρα και τις πολεμικές σημαίες τους σύμφωνα και με την προφητεία του Χαλίφη.
Μέσα σε ένα τρίμηνο ο Τζάουχαρ κατέλαβε τις εύφορες πεδιάδες στα βόρεια του Φουστάτ και έγραψε μία επιστολή προς τον Χαλίφη al - Mu'izz ενημερώνοντάς τον για την κατάκτηση της Αιγύπτου. Μ’ αυτόν τον τρόπο καταλύθηκε η δυναστεία των Ιχσιδιδών. Όμως η κατάληψη της Αιγύπτου ήταν το πρώτο βήμα των Φατιμιδών για την εξάπλωση της επιρροής τους στην Συρία, την Παλαιστίνη και την Χετζάζη της Αραβίας, πράγμα που θα το επεδίωκαν πολύ σύντομα.
Η δράση του Τζάουχαρ ως Κυβερνήτου της Αιγύπτου
Μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου ο Τζάουχαρ συνέχισε να κυβερνά τη χώρα για 4 σχεδόν χρόνια, μέχρις ότου ο Χαλίφης al - Mu'izz καταφθάσει στην Αίγυπτο. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, Τζάουχαρ έβαλε τις βάσεις της νέας πολιτικής διακυβερνήσεως. Διατήρησε στις θέσεις τους πολλούς από τους σουνίτες που ήταν σε σημαντικά πόστα διορισμένοι, μεταξύ αυτών τον Βεζύρη και τον αρχιδικαστή της πόλεως, ενώ παράλληλα τοποθέτησε μεταξύ των παλαιών κρατικών λειτουργών και υπαλλήλων της χώρας νέα πρόσωπα από το Μαρόκο και τη δυτική Αφρική για ν΄ αποκτήσουν εμπειρίες και να εξοικειωθούν με τη δημόσια διοίκηση, αλλά και να βοηθήσουν στην διάδοση της σιιτικής προπαγάνδας. Άλλαξε και όλους τους σεΐχηδες των τζαμιών, διόρισε μια δικαστική αρχή ειδική για την παραβίαση του σιιτικών νόμων και κράτησε ένα δικαστήριο για τον εαυτό του, όπου κάθε Κυριακή δίκαζε παρουσία των ουλεμάδων και των μεγάλων σοφών ακούγοντας τα παράπονα των ανθρώπων, ενώ ό ίδιος έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις.
Κατά τη στιγμή της κατάκτησης η Αίγυπτος διέρχονταν μια περίοδο πείνας και λοιμών και ο Τζάουχαρ προκειμένου να το διαχειριστεί σωστά είχε εισαγάγει νέο σύστημα με το διορισμό ενός επιστάτη των βαρών για τη μέτρηση των τροφίμων και τον έλεγχο του εμπορίου με στόχο της ισορροπία των τιμών και τον έλεγχο στη νόθευση των τροφίμων. Εισήχθησαν νέες γεωργικές μέθοδοι, σύμφωνα με τις οποίες οι γεωργοί ενθαρρύνονταν να αναπτύξουν νέες καλλιέργειες. Είχε επίσης προβεί σε αναπροσαρμογή της αξίας των εκτάσεων και όρισε ειδικούς εισπράκτορες για τη συλλογή των φόρων, έτσι, ώστε τα ποσά των φόρων να έχουν αυξηθεί σημαντικά όταν έφτασε ο Mu'izz και οι συνθήκες να έχουν κατά πολύ βελτιωθεί.
Η ίδρυση της μεγάλης πόλεως του Καΐρου
Στις 6 Ιουλίου 969, όταν ο Τζάουχαρ εισήλθε στο Fustat και έχοντας στρατοπεδεύσει στη βόρεια πλευρά του, εκείνο ακριβώς το βράδυ φέρεται να έσυρε ο ίδιος τις γραμμές της νέας πόλεως και να έθεσε τον θεμέλιο λίθο της πρωτεύουσας της Al - Qahira (=Κάιρο) επάνω σε μια μικρά και ασήμαντο πολίχνη, που υπήρχε εκεί.
Σύμφωνα με τα σχέδια του Έλληνα Διοικητή της Αιγύπτου το σχήμα του ήταν ορθογώνιο, το πλάτος του περίπου 1200 μέτρα και απλώθηκε σε 340 στρέμματα γης, εκ των οποίων τα 70 στρέμματα που καταλαμβάνει το μεγάλο ανάκτορο. Μια εκτεταμένη περιοχή κρατήθηκε για κήπους και πάρκα, περίπου 200 στρέμματα διανεμήθηκαν μεταξύ των ανθρώπων του στρατού και τέσσερα για τις δυνάμεις της τάξεως.
Ισχυρό τείχος περιέβαλλε την πόλη από όλες τις πλευρές ενώ είχαν υπήρχαν επτά σιδερένιες πύλες, για προστασία από επιδρομές.
Στη βόρεια πλευρά του ήταν η πύλη του Nasr, στο νότιο τμήμα της ήταν η πύλη Zwelia, στην ανατολική του ήταν οι πύλες Barqiya και Mahruq και στη δυτική οι πύλες Saadat, Faraj και Khokhal.
Ο πληθυσμός της πόλεως μέσα στην επόμενη εικοσαετία έγινε σιιτικός, αυξήθηκε πολύ και χτίστηκαν πολλά όμορφα σπίτια. Όταν η Sayyidna Nasir Khursaw, μία ισμαηλίτιδα ιεραπόστολος επισκέφτηκε το Κάιρο το 1047, είχε δει πολλά διώροφα κτίρια, καταστήματα, ισλαμικά ιεροδιδασκαλεία, khanas taam (είδος εστιατορίων), χαμάμ (δημόσια λουτρά) κ.ά.
Ο Τζάουχαρ έχτισε σε ανοιχτό χώρο στην ανατολική πλευρά της πόλης κοντά στο Φουστάτ το παλάτι για τον Χαλίφη, το Qasaral-Mu'izziya (το κάστρο του Μουέζ). Ήταν ένα ευρύχωρο κάστρο με θαυμάσια θέα, με πολλές δεκάδες δωμάτια με χρυσές πόρτες, αποθήκες όπλων και πυρομαχικών, ειδικό κτίσμα με το θησαυρό του Χαλιφάτου και πανέμορφες πύλες, ενώ μπροστά του ήταν το Sahan, ένας ανοιχτός χώρος, όπου ο στρατός το χρησιμοποιούσε τις επίσημες μέρες για την παρέλαση.
Η ίδρυση του περιφήμου τζαμιού «Αλ Άζχαρ»
Ένα έτος μετά την ίδρυση του Καΐρου το 970 μ.Χ. ο Τζάουχαρ έδωσε εντολές για την κατασκευή του τεμένους του Al Azhar, ένα όμορφο κτίριο, που δεν απέχει πολύ από το "Μεγάλο Κάστρο", το παλάτι του Αλ Μουέζ και που σώζεται πάνω από χίλια χρόνια.
Είχε αισθανθεί την ανάγκη οικοδομήσεως ενός σιιτικού τζαμιού ως κεντρικού τζαμιού της Αιγύπτου. Στις 4 Απριλίου άρχισε η κατασκευή του στη νέα ακρόπολη, ενώ το τέμενος άνοιξε τις πύλες του στις 22 Ιουνίου του 972 με τις πρώτες προσευχές της Παρασκευής να γίνονται την ίδια.
Το 973 το τζαμί αναγνωρίστηκε από τον Χαλίφη ως το επίσημο τζαμί του Καΐρου. Ο Al- Mu’ izz και ο γιος του θα κηρύττουν τουλάχιστον μία Παρασκευή κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού στο Al- Azhar.
Οι νέοι Χαλίφηδες επισκευάζουν και συντηρούν το τζαμί έως τον Χαλίφη Al-Hakim, με τον οποίο ολοκληρώθηκε το νέο τζαμί και το Al-Azhar περιέπεσε σε δευτερεύουσα μοίρα. Τον Μάιο του 1009 το τζαμί του Al-Hakim έγινε ο μοναδικός τόπος για τα κηρύγματά του Χαλίφη.
Από τον 12 αι. με τη δυναστεία των Αγιουπιδών το τζαμί παραμελείται ως σιιτικό οικοδόμημα, επισκευάζεται και εγείρεται ένας μιναρές από τους Μαμελούκους, όμως από την οθωμανική προσάρτηση του 1517 και μετά και παρά το χάος που προκλήθηκε από τον αγώνα τους για τον έλεγχο της πόλης, οι Τούρκοι έδειξαν μεγάλο σεβασμό προς το τζαμί και το κολέγιό του και από τον 18 αι. που ήταν σε οικονομική άνθιση, υποστήριξαν πολλές ανακαινίσεις του al-Azhar.
Η ίδρυση του αρχαιοτέρου παν/μίου της Ανατολής
Ο Τζάουχαρ το ίδιο έτος ίδρυσε το πανεπιστήμιο Al-Azhar, με σκοπό τη διάδοση του ησμαηλιτικού σιιτισμού. Οι σπουδαστές μελετούσαν το Κοράνι και τον ισλαμικό νόμο, τη λογική, τη γραμματική, τη ρητορική και πώς να υπολογίσει κανείς τις φάσεις της σελήνης.
Ακόμη και στις μέρες μας συγκεντρώσει φοιτητές από όλο τον κόσμο, έχει επιβιώσει ως ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο, συμπεριλαμβανομένων και κοσμικών μαθημάτων του αναλυτικού προγράμματος.
Θωρείται από τους μουσουλμάνους ως το αρχαιότερο πανεπιστήμιο του κόσμου και είναι πράγματι η Οξφόρδη της Ανατολής, με το αγγλικό πανεπιστήμιο να είναι κατά δύο αιώνες νεώτερο!
Βέβαια δεν είναι το αρχαιότερο πανεπιστήμιο, καθώς πολύ προ αυτού υπάρχουν άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, που οι ίδιοι οι Φατιμίδες ίδρυσαν στην δυτική Αφρική, αλλά αρχαιότερο και αυτών είναι το βυζαντινό πανεπιστήμιο της Μαγναύρας του 5 αι. μ Χ.
Το Al-Azhar σύντομα έγινε το επίκεντρο εκμαθήσεως στον ισλαμικό κόσμο, οι επίσημες εκδηλώσεις και οι συνεδριάσεις του δικαστηρίου συγκαλούνταν εκεί και από εκεί έβγαιναν οι αποφάσεις. Σύμφωνα με τον φατιμιδικό κανόνα, οι προηγουμένως ιεροκρύφιες διδασκαλίες του σιιτισμού άρχισαν να διατίθενται στο ευρύ κοινό, ενώ μαθήματα διδάσκονται στο παλάτι του Χαλίφη, καθώς και στο al-Azhar, με ξεχωριστές συνεδρίες διαθέσιμες για τις γυναίκες.
Ο Yaqub ibn Killis πολυμαθής, νομικός και ο πρώτος επίσημος βεζίρης των Φατιμιδών έκανε το al-Azhar βασικό κέντρο για τη διδασκαλία του ισλαμικού νόμου το 988. Το επόμενο έτος, 45 μελετητές είχαν προσληφθεί για να δώσουν μαθήματα, θέτοντας τα θεμέλια για το ότι θα γίνει το κορυφαίο πανεπιστήμιο στον μουσουλμανικό κόσμο.
Όμως, όταν εφαρμόστηκε η πολιτική ιδρύσεως πολλών ιεροδιδασκαλείων σε όλη την έκταση της πρωτεύουσας, το Al-Azhar έχασε τον τίτλο του πρώτου ιεροδιδασκαλείου επί Al-Hakim. Καταστράφηκε η βιβλιοθήκη του, που ήταν προικισμένη από τον Χαλίφη των Φατιμιδών το 1005 με χιλιάδες χειρόγραφα, που αποτέλεσαν και τη βάση της συλλογής του. Τα περισσότερα χάθηκαν με τη πτώση του φατιμιδικού Χαλιφάτου, ενώ λίγο αργότερα το Al-Azhar μεταβλήθηκε σε σουνιτικό ίδρυμα.
Μπήκε σε νέες περιπέτειες με την επικράτηση της δυναστείας των Αγιουπιδών, ενάντιας στο σιιτισμό και στη διδασκαλία με βάση τις αρχές των σιιτών, που ανέπτυξε το Al-Azhar, ενώ εφαρμόστηκε ένα εκτεταμένο σχέδιο ανοικοδομήσεως ιερατικών σχολών (των μεντρεσέδων) σε κάθε μεγάλη πόλη για τη διδασκαλία της σουνιτικής θεολογίας. Το κέντρο διδασκαλίας στο τζαμί υπέστη επιπλέον ζημιές και ήταν εντελώς παραμελημένο, μακριά από την παλαιά δόξα του.
Αυτό άλλαξε με την κυριαρχία των Μαμελούκων γιατί πλέον με το πέρασμα του καιρού το Αλ Άζχαρ δεν συνδέονταν πια με την σιιτική φατιμιδική θεολογία και θεωρήθηκε ένας ναός του πνεύματος και ένα κέντρο γραμμάτων, έγινε και πάλι ισχυρό και ένδοξο και μέχρι το 14ο αι., είχε επιτύχει μία διαπρεπή θέση ως κέντρο για σπουδές στη νομική, τη θεολογία, και την αραβική γλώσσα, ένα σημαντικό κέντρο εκπαιδεύσεως για τους φοιτητές σε όλο τον ισλαμικό κόσμο.
Ο Τζάουχαρ ως αντιβασιλέας Αιγύπτου και κατακτητής της Μ. Ανατολής
Ο Τζάουχαρ μέσα σε τρία χρόνια κατέκτησε την Αίγυπτο (969), ίδρυσε τη νέα πρωτεύουσα, το Κάιρο (970) το περίφημο τζαμί Αλ Άζχαρ (971), ως και το πανεπιστήμιο Αλ Αζχαρ, που άρχισε να λειτουργεί από το επόμενο έτος (972).
Αυτή η τάση του Τζάουχαρ εναρμονίζεται πλήρως με τη γενικότερη πολιτική των Φατιμιδών, μιας δυναστείας, που η ιστορία της είναι στη πραγματικότητα η ιστορία της γνώσεως, της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας.
Οι Αλ Ρούμι επεξέτεινε τα σύνορα του Χαλιφάτου και προς τις χώρες της Μ. Ανατολής σε μια εποχή που οι Καρμάτιοι εισέβαλλαν ακάθεκτοι σε όλη την περιοχή. Υπό την αρχηγία του κατελήφθη η Παλαιστίνη και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η περιοχή της Συρίας τέθηκε υπό τον έλεγχο των Φατιμιδών, αλλά το χάος και ο πόλεμος των διαφόρων φυλών εξανάγκασε τον Τζάουχαρ να οπισθοχωρήσει, μετά από την μη επιτυχή έκβαση μιας μάχης κοντά στη Δαμασκό. Οι Καρμάτιοι με βάση την Συρία επιτέθηκαν στην Αίγυπτο, εισέβαλλαν στην χώρα, αλλά ο Τζάουχαρ είχε το σθένος και τη δύναμη να την υπερασπιστεί αποτρέποντας τις επιθέσεις τους και νικώντας τους σε μια αποφασιστική μάχη βόρεια του Καΐρου στις 22 Δεκεμβρίου του 970, ενώ έστειλε μία πρεσβεία στη χριστιανική γη της Νουβίας, επιτυγχάνοντας μια σημαντική συνθήκη στρατηγικής σημασίας προς εξασφάλιση των νότιων συνόρων.
Ο Τζάουχαρ περιέπεσε σε δυσμένεια με τον Αλ – Mu’izz, και έχασε την αρχιστρατηγία, αλλά με τον διάδοχό του Σουλτάνου αλ - Αζίζ ( 975-996 ), ωστόσο, για την ανάδειξή του θρόνο του οποίου έπαιξε σημαντικό ρόλο, αποκαταστάθηκε και απόκτησε και πάλι την παλιά του αίγλη.
Διετέλεσε αντιβασιλέας μέχρι το 979 και πέθανε την 1η Φεβρουαρίου του έτους 992.
Ο προσφορά στον πολιτισμό ενός μεγάλου στρατηλάτου
Ο Γκοχάρ Ελ Ρούμι δεν υπήρξε μία απλή παρένθεση στην ιστορία των Φατιμιδών και μία απλή σελίδα στο βιβλίο της αραβικής ιστορίας, αλλά άφησε ανεξίτηλο το πέρασμά του, επιβίωσαν τα μεγαλόπνοα έργα του και η κληρονομιά του ουδέποτε θα ξεχαστεί.
Ήταν συνειδητοποιημένος Έλληνας, ήξερε την καταγωγή του και πονούσε για το υπόδουλο γένος του. Μπήκε στην Αίγυπτο ως απελευθερωτής, σαν εκείνο τον άλλον Έλληνα, τον Αλέξανδρο τον Μέγα, που και αυτός είχε την υποδοχή από τους λαούς ως απελευθερωτής, ο μεν μέγας στρατηλάτης σώζοντάς τους από τον σκληρό ζυγό των Περσών, ο δε νέος στρατηλάτης από την τυραννία των Αχσιδών.
Ως αρχιστράτηγος των Φατιμιδών κατέκτησε αήττητος όλη την Δυτική Αφρική, εξεστράτευσε προς ανατολάς κατακτώντας στο πέρασμά του τη μία χώρα μετά την άλλη, την Αλγερία και την Αίγυπτο, άλωσε την Αλεξάνδρεια και μπήκε νικηφόρος στη πρωτεύουσα της Αιγύπτου Φουστάτ, κατέκτησε την Παλαιστίνη και κατέλαβε τη Συρία, κατακτώντας εδάφη, που εκτείνονταν από τον Ατλαντικό ωκεανό μέχρι την Ερυθρά Θάλασσα.
Το αγόρι των σκλάβων που πουλήθηκε στα παζάρια της Αφρικής σε ξένη γη, έμαθε τη γλώσσα της, κέρδισε την ελευθερία του, αναδείχτηκε σε αρχιγραμματέα του Χαλιφάτου, ανέβηκε ένα ένα τα ανώτατα κλιμάκια της στρατιωτικής και πολιτικής ιεραρχίας, στρατιωτικός σύμβουλος του Χαλίφη και τελικά Βεζύρης και Αντιβασιλέας της Αιγύπτου, απόκτησε τη μεγαλύτερη – μετά τον Χαλίφη - δύναμη επί της γης, κατέλαβε τεράστιες εκτάσεις, αχανείς χώρες και πολλούς λαούς. Ωστόσο, η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτού του ελάχιστα γνωστού Σικελού παραμένει η μαγευτική πόλη του Καΐρου και το χιλιόχρονο και φημισμένο πανεπιστήμιο του Αλ Άζχαρ.
Subscribe to:
Posts (Atom)