Η ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ

Του Αντωνίου Α. Αντωνάκου
Καθηγητού – Κλασσικού Φιλολόγου
Ιστορικού – Συγγραφέως
Αντιπροέδρου τού Συνδέσμου τών Απανταχού Λακώνων «Ο ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ»


Η παροχή παιδείας και γνώσεων σε πολλά κράτη τού κόσμου, ιδιαίτερα στο ανώτατο επίπεδο, είναι ιδιωτική και επί πληρωμή. Η τακτική αυτή ήταν γνωστή ήδη από την αρχαία Ελλάδα και την εποχή τών σοφιστών, όπου ο καθένας που επιθυμούσε να σπουδάσει πήγαινε σε κάποιον δάσκαλο. Αυτοί οι σοφιστές ήσαν δάσκαλοι τής ρητορικής επί πληρωμή, που είχαν στόχο να διδάξουν πολιτικό ρητορικό λόγο, επιχειρήματα και ειδικούς συλλογισμούς για να προσελκύσουν γόνους πλουσίων οικογενειών, που θα ήθελαν να ασχοληθούν με την πολιτική! Σήμερα όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια τού εξωτερικού, απαιτούν υψηλά δίδακτρα, ως αντιστάθμισμα τής παροχής παιδείας και ειδικών γνώσεων, που αντικατοπτρίζονται στον πάπυρο ενός πτυχίου, φέροντα το όνομα τού συγκεκριμένου πανεπιστημίου. Όμως, για ένα κράτος που θέλει να δημιουργήσει όχι μόνο έναν πυρήνα αλλά μία συνεχή παραγωγή «δημιουργικών μυαλών», τα οποία να μπορεί να τα χρησιμοποιήσει επ’ αγαθώ τής πατρίδος, προϋπόθεση αποτελεί η δωρεάν παροχή πραγματικής παιδείας προς όλους! Εάν όλοι οι νέοι είναι δέκτες παιδείας, τότε θα έχουν την δυνατότητα να αναδειχθούν και πολλοί ευφυείς μεν, πλην όμως πτωχοί, οι οποίοι υπό άλλες συνθήκες και αποκλεισμένοι από την παιδεία θα ασχολούντο με κάτι άλλο. Μία λύση για κάποιους αποτελούν οι υποτροφίες, όμως κι αυτές είναι λίγες.
Σήμερα έχουμε πολλά και παράξενα φαινόμενα πάνω σε αυτό το θέμα. Η πατρίδα μας, η Ελλάδα, βιώνοντας μία κατοχή, έναν εμφύλιο και μία μεγάλη φτώχεια, οδήγησε μεταπολεμικά τα παιδιά της στον δρόμο τής ξενητιάς, να δουλέψουν, να αποκτήσουν χρήματα, να ζήσουν, να σπουδάσουν με την σειρά τους τα δικά τους παιδιά, ούτως ώστε εκείνα να ανέβουν ένα σκαλοπάτι υψηλότερα από αυτούς, και να καταξιωθούν. Αυτή λοιπόν η γενιά, τα παιδιά που σπούδασαν, που καταξιώθηκαν, που ανέβηκαν με το υστέρημα τών γονιών τους, είναι εκείνα, τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών και των εξαιρέσεων, που υπέκυψαν στην διαφθορά και οδήγησαν την χώρα στο αδιέξοδο που βρίσκεται σήμερα! Γιατροί, δικηγόροι, «καθηγητές», μεγαλέμποροι, επιχειρηματίες, καπεταναίοι, που πολλοί απ’ αυτούς έγιναν εφοπλιστές, προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν για λογαριασμό τους τον δημόσιο πλούτο! Έφαγαν και τάϊσαν. Κι όπως γνωρίζουμε το μπουκωμένο στόμα δεν μιλάει. Και σήμερα φθάσαμε στο σημείο, εκτός όλων τών άλλων προβλημάτων που έχουμε στους μισθούς, τις συντάξεις, τις παροχές, την υγεία, την ασφάλεια, την αστυνόμευση, την εθνική άμυνα, να έχουμε και πρόβλημα με την παιδεία. Την παιδεία, που πια δεν είναι εθνική, δεν είναι ελληνική, δεν έχει όραμα, δεν έχει μέλλον. Που δεν είναι πια παιδεία αλλά είναι μια στείρα εκπαίδευση, που αποβλέπει στην παροχή ενός χαρτιού, τυπικού προσόντος για εξεύρεση εργασίας και μόνο! Αλλά ακόμα κι από αυτή την μονόπλευρη και στείρα ουσιαστικά εκπαίδευση, με την κομματοκρατία και την κομματοκατεύθυνση καθηγητών και φοιτητών, πάνε εμμέσως να καταργήσουν σιγά – σιγά την δωρεάν παροχή της. Τμήματα καταργούνται, έδρες δεν καλύπτονται, βιβλία δεν παρέχονται όλα, άλλα τμήματα συγχωνεύονται, προσωπικό δεν προσλαμβάνεται, χρηματοδοτήσεις περικόπτονται κ.λπ.
Κι όμως! Ένα κράτος για να πάει μπροστά, πρέπει πρώτα να δώσει ένα όραμα. Ένα εθνικό όραμα! Να ποτίσει τις ρίζες τού εθνικού ελληνικού δένδρου, για να μπορέσει αυτό να ανθίσει και πάλι! Κι αφού δώσει όραμα, στόχο και κατεύθυνση, στην συνέχεια να παράσχει παιδεία ανθρωπιστική, εθνική και ελληνική στα ελληνόπουλα τής νέας γενιάς! Κι η παιδεία αυτή να είναι δωρεάν, δώρο δηλαδή, και μάλιστα ανταποδοτικό στα νέα βλαστάρια τού ελληνισμού, που κι αυτά με την σειρά τους θα εργασθούν, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις που θα πάρουν, για το μέλλον τής πατρίδος! Όταν ένα έθνος θέλει να αναγεννηθεί παρέχει δωρεάν εθνική παιδεία!
Το πρώτο βέβαια νομοθέτημα στον κόσμο για παροχή δωρεάν παιδείας είναι κι αυτό ένα ελληνικό δημιούργημα! Είναι έργο τού σπουδαίου νομοθέτη Χαρώνδα. Πράγματι, στην Κατάνη τής Κάτω Ιταλίας, τον 6° αιώνα π.Χ., ο Χαρώνδας πρώτος ενομοθέτησε ότι «όλα τα παιδιά τών πολιτών πρέπει να μαθαίνουν γράμματα και η πόλη να πληρώνει τους μισθούς τών δασκάλων, διότι θεώρησε ότι οι άποροι, οι οποίοι δεν μπορούσαν από μόνοι τους να πληρώνουν μισθούς, θα στερούνταν τις ευγενέστερες επιδιώξεις.» (ενομοθέτησε γαρ των πολιτών τους υιείς άπαντας μανθάνειν γράμματα, χορηγούσης της πόλεως τους μισθούς τοις διδασκάλοις...). (Διόδωρος Σικελιώτης, 12,12,4,3).
Και συνεχίζει αιτιολογώντας γιατί πρέπει να μορφώνονται τα παιδιά. Όχι για να έχουν απλώς ένα επάγγελμα, όπως γίνεται σήμερα, αλλά για άλλους πολύ πιο ουσιαστικούς λόγους: «Ο νομοθέτης» λέει, «κατέτασσε τα γράμματα πάνω από κάθε άλλο κλάδο μάθησης, και πάρα πολύ σωστά· διότι μέσω αυτών επιτελούνται τα περισσότερα και πιο χρήσιμα πράγματα στην ζωή, όπως οι ψήφοι, οι επιστολές, οι διαθήκες, οι νόμοι και όλα τα υπόλοιπα που γενικά βελτιώνουν την ανθρώπινη ζωή. Ποιος, στ' αλήθεια, θα μπορούσε να συνθέσει ένα άξιο εγκώμιο για την μάθηση των γραμμάτων; Διότι μόνο μέσα απ' αυτά οι νεκροί ανακαλούνται στην μνήμη τών ζωντανών, εκείνοι που τους χωρίζει μεγάλη απόσταση επικοινωνούν με τα γραπτά σαν να βρίσκονταν κοντά για τις συνθήκες ειρήνης μεταξύ εθνών ή βασιλέων».
Αλλά και στην περίοδο τής επαναστάσεως τού 1821 τα κείμενα για την δωρεάν παιδεία είναι καθοριστικά. Στην προκήρυξη τής Πελοποννησιακής Γερουσίας (Τριπολιτσά, 16 Μαρτίου 1822) αναφέρεται ρητώς ότι «προσκαλείται η φιλομαθής νεολαία αφ’ όλην την Πελοπόννησον να συντρέξη εδώ διά να διδαχθή αμισθί, κηρύττουσα ότι κάθε μαθητής δεν θα εξοδεύση άλλο τι παρά δια τα βιβλία του και δια την ζωοτροφίαν του. Διατάττει δε τους γονείς να μη παραμελήσουν το ιερόν χρέος των αλλά να φροντίσουν επιμόνως δια την παιδείαν τών τέκνων των».
Η περίοδος τής παλιγγενεσίας, ήταν μία περίοδος που είχε κι αυτή αντιθέσεις, εμφυλίους πολέμους, ληστρικά δάνεια, κομπιναδόρους φαναριώτες, εκπροσώπους τής οικογενειοκρατίας, μίζες και αγορές πολεμικού υλικού, που είτε δεν έφθασε ποτέ στους πληρώσαντες αποδέκτες του είτε πουλήθηκε ως άχρηστο, διοικητική αριστοκρατία με απαιτήσεις, που είχε βολευθεί με τον κατακτητή. Είχε όμως και εθνικό όραμα! Και η μεν Πελοποννησιακή Γερουσία το είχε αποτυπώσει στην προκήρυξή της, ο δε Καποδίστριας το είχε αποτυπώσει σε μία εντολή του στον Ιγνάτιο, μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας και είχε σχέση με την κατ’ εξοχήν εθνική παράμετρο, την γλώσσα. Την γλώσσα, που σήμερα την έχουν σκόπιμα καταστρέψει. Και η εντολή εκείνη έλεγε: «Προστάξατε, ως νομοθέτης, όστις γραικός πρός γραικόν γράψη εις διάλεκτον αλλογενών, κηρύττεται αλλογενής...»!!!
Αγαπητοί συνέλληνες. Φθάσαμε στο έσχατο σημείο παρακμής τής σημερινής ιστορικής δομής. Η Νέμεσις, λειτουργεί βεβαίως και τώρα ως στοιχείο ισορροπίας μεταξύ ακμής και τής συνοδευούσης αυτήν αλαζονείας και παρακμής, η οποία διασαλεύει την τάξη. Όμως μετά την κατάντια τής παρακμής πρέπει να ξαναρχίσει η ακμή, η άνοδος και η δημιουργία! Κι εδώ έχει αξία το εθνικό όραμα. Επειδή όμως γίνεται πολλή συζήτηση τον τελευταίο καιρό για την οικονομία, από αυτούς που την έφεραν σε αυτήν την κατάσταση, άλλά καθόλου για τον εθνικό προσανατολισμό, έχω να πω ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα αν δεν αλλάξουμε πρώτα τους εαυτούς μας.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να συμπεριφέρεται σαν μία πλούσια ναρκομανής, η οποία συνεχώς ξεπουλάει ό,τι έχει και δεν έχει, ώστε να πληρώσει τους εμπόρους για να πάρει την επόμενη δόση της! Και να απειλείται πως αν δεν κάνει ό,τι πρέπει για να την πάρει, θα πεθάνει. Για να ζήση όμως ακόμη και ένας ναρκομανής που περιμένει την δόση του, γνωρίζουμε πως πρέπει πρώτα να αποτοξινωθεί, έπειτα να αποκτήσει όραμα και στόχους και στην συνέχεια να αρχίσει πάλι να δημιουργεί. Αυτό πρέπει να κάνει και η Ελλάδα. Αλλά γι’ αυτό το θέμα θα επανέλθουμε σε επόμενο άρθρο μας!